اثر فسفر و بازدارنده نیترات‌سازی 3 و 4 دی متیل پیرازول فسفات بر ویژگی‌های کمی و کیفی گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه شهرکرد

چکیده

برای بررسی اثر کاربرد فسفر و بازدارنده نیترات‌سازی 3 و 4 دی متیل پیرازول فسفات (DMPP) بر ویژگی‌های کمی و کیفی گندم بهاره (Triticumaestivum L.) رقم پیشتاز در سال 1389 آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل نوع کود نیتروژن در پنج سطح 1- شاهد، 2 و 3- کود سولفات آمونیوم با و بدون DMPP و 4 و 5- کود سولفات نیترات آمونیوم با و بدون DMPP و سطوح مختلف فسفر در چهار سطح صفر، 30، 60 و 90 میلی­گرم فسفر بر کیلوگرم خاک با سه تکرار در خاکی با فسفر قابل‌جذب کم (Olsen-P ≤ 5 mg/kg) در دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. میزان نیتروژن مصرفی در تمامی تیمارها ثابت و برابر 100 میلی­گرم بر کیلوگرم بود. نتایج نشان داد که کاربرد DMPP همراه با کود سولفات نیترات آمونیوم در سطوح فسفر 60 و 90 میلی­گرم در کیلوگرم منجر به افزایش معنی­دار (p0.05) تعداد کل دانه در هر گلدان و وزن هزار دانه گندم و در همه سطوح فسفر منجر به افزایش معنی­دار عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم در مقایسه با مصرف این کود بدون بازدارنده DMPP شد. بر اساس نتایج بدست آمده کاربرد بازدارنده نیترات­سازی DMPP به خصوص همراه با کود سولفات نیترات آمونیوم منجر به افزایش معنی­دار درصد پروتئین و غلظت روی در دانه گندم و کاهش نسبت مولاری اسید فیتیک به روی دانه شد. همچنین افزایش فسفر کاربردی، منجر به افزایش معنی­دار (p≤0.05) عملکرد بیولوژیک و درصد پروتئین دانه گندم شد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد بازدارنده نیترات‌سازی DMPP به همراه کود سولفات نیترات آمونیوم برای افزایش عملکرد کمی و کیفی در گندم قابل توصیه است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Phosphorus and Nitrification Inhibitor of 3,4 Dimethylpyrazole Phosphate (DMPP) on the Quantitative and Qualitative Characteristics of Wheat

نویسندگان [English]

  • Fariba Ehsanpur
  • Shahram Kiani
  • Ali Reza Hosseinpur
چکیده [English]

For evaluation of the effects of phosphorus (P) and nitrification inhibitor (NI) of 3,4 Dimethylpyrazole Phosphate (DMPP) application on the quantitative and qualitative characteristics of spring wheat (Triticum aestivum L.) cv. Pishtaz during 2010, a factorial experiment in randomized complete blocks design, with two factors of type of nitrogen fertilizer at five levels (1- control, 2 and 3- ammonium sulfate fertilizer (ASF) with and without nitrification inhibitor of DMPP, 4 and 5- ammonium sulphate nitrate fertilizer (ASNF) with and without nitrification inhibitor of DMPP) and four levels of P (0, 30, 60 and 90 mg P/kg soil) with three replicates in soil with low available P (Olsen-P ≤ 5 mg/kg soil), was carried out at Shahrekord University. The amount of  nitrogen application in all treatments was equal to 100 mg/kg soil. The results indicated that application of NI DMPP with ASNF at the levels of 60 and 90 mg P/kg soil led to significant increase (p≤0.05) of grain total number per pot and thousand-grain weight as well as significant increase in biological and grain yield of wheat at the levels of 30, 60 and 90 mg P/kg soil in comparison to ASNF but without NI. According to the  results, application of NI DMPP with ASNF led to significant increase in wheat grain protein and zinc concentrations and decrease in molar ratio of phytic acid to zinc (PA/Zn) of grain. Also the increased application of P led to significant increase (p≤0.05) of biological yield and grain protein concentration. According to the  results, the use of nitrification inhibitor DMPP with ASNF is recommendable to improve quantity and quality of yield in wheat.
y: T�e H�4 |4 "'>قابل‌جذب کم (Olsen-P ≤ 5 mg/kg) در دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. میزان نیتروژن مصرفی در تمامی تیمارها ثابت و برابر 100 میلی­گرم بر کیلوگرم بود. نتایج نشان داد که کاربرد DMPP همراه با کود سولفات نیترات آمونیوم در سطوح فسفر 60 و 90 میلی­گرم در کیلوگرم منجر به افزایش معنی­دار (p0.05) تعداد کل دانه در هر گلدان و وزن هزار دانه گندم و در همه سطوح فسفر منجر به افزایش معنی­دار عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه گندم در مقایسه با مصرف این کود بدون بازدارنده DMPP شد. بر اساس نتایج بدست آمده کاربرد بازدارنده نیترات­سازی DMPP به خصوص همراه با کود سولفات نیترات آمونیوم منجر به افزایش معنی­دار درصد پروتئین و غلظت روی در دانه گندم و کاهش نسبت مولاری اسید فیتیک به روی دانه شد. همچنین افزایش فسفر کاربردی، منجر به افزایش معنی­دار (p≤0.05) عملکرد بیولوژیک و درصد پروتئین دانه گندم شد. بر اساس نتایج این پژوهش کاربرد بازدارنده نیترات‌سازی DMPP به همراه کود سولفات نیترات آمونیوم برای افزایش عملکرد کمی و کیفی در گندم قابل توصیه است.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrification inhibitor
  • Nitrogen
  • Phosphorus
  • Wheat