بررسی آسیب‌پذیری آبخوان شهرستان بابل با کمک مدل دراستیک اصلاح شده و سامانه اطلاعات جغرافیایی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

چکیده

بهترین روش جلوگیری از آلودگی آب­های زیرزمینی، شناسایی منابع آلوده­کننده، مناطق آسیب­پذیر و اتخاذ سیاست­های مدیریتی مناسب است. هدف از این پژوهش، تهیه نقشه آسیب­پذیری در منطقه شهری و زمین­های شالیزاری شهرستان بابل و ارایه راهکارهای مدیریتی است. به این منظور آبخوان این شهرستان با کمک مدل دراستیک مورد ارزیابی قرار گرفت. پارامترهای مورد نیاز برای سامانه هیدرولوژیکی تهیه گردید و سپس به­منظور اعمال اثرات بافت شهری و زمین­های شالیزاری، برخی از پارامترهای مدل دراستیک اصلاح و همچنین وزن و رتبه­دهی به پارامترها، بر اساس شرایط حاکم بر منطقه تعدیل شد.با در نظر گرفتن ویژگی­های اصلی منطقه مورد مطالعه (بافت شهری و زمین‏های شالیزاری) شاخص دراستیک محاسبه شد که درجه آسیب­پذیری آبخوان شهرستان بابل در محدوده 127 تا 174 قرار گرفت. وجود زمین­های شالیزاری در اطرف شهرستان و همچنین آزاد بودن آبخوان در مناطق شالیزاری، آسیب­پذیری آبخوان مناطق حاشیه­ای را افزایش داده است. بافت شهری، وجود چاه­های دفع فاضلاب شهری متعدد و نبود سامانه متمرکز جمع­آوری فاضلاب، شرایط را برای نشت مواد آلاینده به آبخوان فراهم کرده است و این موضوع باعث قرار گیری منطقه شهری به­عنوان منطقه­ای با آسیب­پذیری متوسط شده است. توصیه می­شود با به­کارگیری راه‏کارهای مدیریتی همچون سامانه متمرکز جمع­آوری فاضلاب و کاهش مصرف نهاده­های کشاورزی در زمین­های شالیزاری، از ادامه آسیب­رسانی به آبخوان شهرستان بابل جلوگیری شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation of Babol Aquifer Vulnerability by Corrected DRASTIC Model and GIS

نویسندگان [English]

  • F Jafari Sayadi 1
  • M Khoshravesh 2
1 M.Sc. Student of Irrigation and Drainage, Dept. of Water Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
2 Assist. Prof. Dept. of Water Engineering, Faculty of Agricultural Engineering, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University, Iran
چکیده [English]

The best way to prevent the pollution of ground water is identifying the pollution sources and vulnerable areas then providing a suitable management practice. The aim of this study was to determine the vulnerability map for urban areas and paddy fields of Babol city to present the management options. For these purposes, the aquifer of the city was evaluated with DRASTIC model. The required parameters were provided for the hydrological system and then for considering the effects of urban areas and paddy fields, some parameters' weights and rankings in DRASTIC model were modified based on the prevailing conditions in the study area. Considering the main characteristics of the study area (urban and paddy fields) DRASTIC index was calculated and the aquifer vulnerability of Babol city that was in which showed of 127 to 174. The presence of the paddy fields which showed around the city as well as unconfined aquifer in paddy fields' domain have increased the vulnerability of the aquifer in the peripheral areas of the city. Urban, multiple urban wastewater wells and absence of a centralized sewage collection system, have provided the conditions for leakage of the pollutants into the aquifer and this has caused the urban area to be considered as a region with moderate vulnerability. It is recommended to prevent to prevent from continuing damage to the Babol aquifer by employing some management practices such as centralized sewage collection system and reducing the use of agricultural inputs in paddy fields.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Groundwater
  • Paddy
  • Pollution
  • Urban
  • Vulnerability map
Ahmadi J, Akhondi H, Abbasi H, Khashei-siuki A and Alimadadi M, 2013. Determination of aquifer vulnerability using DRASTIC model and a single parameter sensitivity analysis and acts and omissions (Case Study: Salafchegan-Neyzar Plain). J water soil conserv 20(3): 1-25.
Almasri MN, 2008. Assessment of intrinsic vulnerability to contamination for Gaza costal aquifer. Palestine. J Environ Manage 88: 577-593.
Antonakos AK and Lambrakis NJ, 2007. Development and testing of three hybrid methods for the assessment of aquifer vulnerability to nitrates, based on the DRASTIC model, an example from NE Korinthia, Greece. J Hydrol 333: 288-304.
Ardameh M, Entezari F, Davari K, Ghahraman B and Mamat M, 2015. Comparison DRASTIC, DRASTIC corrected, AHP-DRASTIC and SI methods. First national congress on Iran irrigation and drainage. Mashhad, Iran.
Chitsazan M and Akhtari Y, 2006. Evaluating the potential of groundwater pollution in Kherran and Zoweircherry plain trough GIS-based DRASTIC model. J Surplus Water and Water 59: 39-51.
Hamza MH, Added A, Rodriguez R, Abdeljaoused Sand Ben Mammou A, 2007. A GIS-based DRASTIC vulnerability and net recharge reassessment in an aquifer of a semi- arid region (Meltline-Ras Jebel-Raf Raf aquifer, Northern Tunisia). J Environ Manage 84(1): 9-12.
Jafarighariehali A, Kazemi Gh, Hafezimoghadas N and Mosaviasterabadi SS, 2012. Application of GIS in the Study of Groundwater Pollution in Urban Areas (Case Study: Mashhad city). Water Resour Res 8: 80-86.
Kabera T and Zhohuri L, 2008. A GIS based DRASTIC model assessing groundwater in Shallow aquifer in Yuncheng Basin. Sjanxi, China. Res J Appl Sci 2(3): 195-205.
Katta B, Walid AF and Al Charideh AR, 2010. Groundwater vulnerability assessment for the Banyas Catchnent of the Syrian coastal area using GIS and the RISK method. J Environ Manage 91: 1103-1110.
Mirazavand M, Sadatineghad SJ, and Aram B, 2012. Spatial analysis of groundwater quality and contamination using Geostatistical and GIS. 1th national congress of geography. Razi University.
Salimi M, Ebrahimi A and Salimi A, 2013. Aquifer vulnerability assessment using the DRASTIC model at new landfill site in Isfahan. J Health Syst Res 10(2).
Samey AA and Gang C, 2008. A GIS based DRASTIC model for the assessment of groundwater vulnerability to pollution in west Mitidja. Res J Appl Sci 3(7): 500-507.
Vrba J and Zaporozec A, 1994. Guide Book on Mapping Groundwater Vulnerability: International Association of Hydrologists. Verlag, Heinz Heise.