کاربرد روش‎های ELECTRE TRI و پارامتریک در ارزیابی تناسب بخشی از اراضی دشت مغان برای کشت ذرت تحت آبیاری بارانی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

2 استاد گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 استاد گروه علوم و مهندسی خاک، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

4 دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

5 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

تعیین تناسب اراضی برای نیل به کشاورزی پایدار و حفاظت محیط زیست، بدلیل کاهش زمین­های مستعد در دهه گذشته بسیار مهم و ضروری است. در این تحقیق روش‎های پارامتریک استوری و ریشه دوم و همچنین روش چند معیاره الکتره ترای به منظور ارزیابی تناسب بخشی از اراضی دشت مغان به مساحت تقریبی 12000 هکتار با مطالعه 167 خاکرخ برای کشت ذرت تحت آبیاری بارانی استفاده شدند. پس از نمونه‎برداری، تجزیه نمونه‎ها، رده‎بندی خاک‎ها و استخراج مقادیر ویژگی‎ها با اعمال ضرایب وزنی، نهایتاً 8 ویژگی عمق خاک، آهک، گچ، pH، EC، ESP، شیب و اقلیم با استفاده از روش‎های‎ تجزیه به مؤلفه‎های اصلی و فاصله اقلیدسی برای محاسبات ارزیابی تناسب اراضی انتخاب شدند. وزن‎های معیارها با استفاده از روش ماتریس مقایسه زوجی و مقادیر مرز بین کلاس‎ها و آستانه‎ها در روش الکتره ترای با استفاده از جدول نیازمندی‎ها و داده‎های ویژگی‎های خاک و اراضی تعیین گردیدند. مقایسه آماری میانگین رتبه‎های اختصاص یافته به کلاس‎های تناسب در سطح کل منطقه و گروه‎های بزرگ خاک نشان داد که نتایج هر سه روش با هم اختلاف معنی‎داری داشته و روش الکتره ترای رتبه بهتری به خود اختصاص داده است. آزمون‎های هاتلینگ و ویلکس در تجزیه واریانس چند متغیره دقت تفکیک کلاس‎های تناسب در روش الکتره ترای را با توجه به مقدار P-value آن‎ها مناسب نشان دادند. همچنین مقایسه میانگین مقادیر ویژگی‎های خاک و اراضی بین کلاس‎های تناسب تفکیک شده در روش الکتره ترای با آزمون LSD اختلاف معنی‎دار را نشان داد که حاکی از دقت بالای این روش به دلیل تعیین حدود مناسب انتقالی (مرز بین کلاس‎ها)، مقادیر مناسب آستانه‎ها و وزن‎های ویژگی‎ها و استفاده از روابط و اصول منطق فازی در اجرای فرآیندهای محاسبات می‎باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Applying ELECTRE TRI and Parametric Methods in an Area of Dasht-e-Moghan Land for Suitability Evaluation of Maize Cultivation under Sprinkler Irrigation

نویسندگان [English]

  • J Seyedmohammadi 1
  • AA Jafarzadeh 2
  • F Sarmadian 3
  • F Shahbazi 4
  • MA Ghorbani 5
1 Ph.D. Student, Dept. of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran
2 Prof., Dept. of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran
3 Prof., Dept. of Soil Science, College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Iran
4 Associate prof., Dept. of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran
5 Associate prof., Dept. of Water Engineering, Faculty of Agriculture, University of Tabriz, Iran
چکیده [English]

Determination of land suitability to achive sustainable agriculture and environmental protection is very important and essential, because of arable land decrease in the last decade. In this research, parametric approaches including Storie and Square Root and ELECTRE TRI multiple criteria method have been used for suitability evaluation of the maize cultivation under sprinkler irrigation in 12000 ha area of Dasht-e-Moghan via consideration of 167 soil profiles. After soil sampling, analysis, classification and extraction of soil properties values by weighted coefficients, finally eight properties including soil depth, lime, gypsum, pH, EC, ESP, slope and climate were selected using principal component analysis and Euclidean distance methods for calculations of the land suitability evaluation. Criteria weights via pair-wise comparison matrix method and ELECTRE TRI profiles and thresholds limits were determined using requirements table, soil and land properties data. Statistical comparison of the allocated grades, mean values to the suitability classes in the region and soil great groups showed that the results of the three methods were significantly different and ELECTRE TRI method had the best grade. Hotelling and Wilks tests of multivariate variance analysis distinguished a suitable separation accuracy of suitability classes by their P-values in ELECTRE TRI method. Also comparing the mean values of the soil and land properties via LSD test showed a significant difference among the ELECTRE TRI suitability classes that implie the high accuracy of this method due to determination of the transition suitable limits (classes between limit), appropriate values of thresholds and criteria weights as well as usage of the fuzzy logic relations and principles for performance of the calculation processes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ELECTRE TRI
  • Irrigated cultivation
  • Square root
  • Statistical analysis
  • Storie

مراجع

Akinci H, Ozalp AY and Turgut B, 2013. Agricultural land use suitability analysis using GIS and AHP technique. Computers and Electronics in Agriculture 97: 71-82.
Almeida-Dias J, Figueira JR and Roy B, 2010. ELECTRE TRI-C: A multiple criteria sorting method based on characteristic reference actions. European Journal of Operational Research 204: 565-580.
Amara DMK, Kamanda PJ, Patil PL and Kamara AM, 2016. Land suitability assessment for Maize and Paddy production in Bogur Microwatershed using remote sensing and GIS techniques. International Journal of Environment, Agriculture and Biotechnology (IJEAB) 1(3): 505-516.
Anonymous, 1976. A Framework for Land Evaluation. FAO Soils Bulletin No. 32. Rome.
Anonymous, 1979. Soil Survey Investigations for Irrigation. FAO Soils Bulletin No. 42. FAO, Rome. 188p.
Anonymous, 2006. Crop Evapotranspiration (Guidelines for Computing Crop Water Requirements), FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56, 333p.
Anonymous, 2012a. Crop Yield Response to Water. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 66, 519p.
Anonymous, 2012b. Field Book for Describing and Sampling Soils, Version 3, Natural Resources Conservation Service, National Soil Survey Center, Lincoln, NE.
Anonymous, 2012c. Global Agroecological Zones, Version 3, IIASA, Laxenburg, Austria and FAO, Rome, Italy, 196p.
Anonymous, 2012d. Java Newhall (Soil Climate) Simulation Model (jNSM). United State Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service. http://soils.usda.gov/technical/classification/jNSM/index.html).
Anonymous, 2014. Keys to Soil Taxonomy, 12th edition, United State Department of Agriculture, National Soil Survey Center. Natural Resources Conservation Service.
Da Sheng W, Xue F and Qing Qing W, 2011. The research of evaluation for growth suitability of Carya Cathayensis Sarg. based on PCA and AHP. Procedia Engineering 15: 1879-1883.
Davatgar N, Neishabouri MR and Sepaskhah AR, 2012. Delineation of site specific nutrient management zones for a paddy cultivated area based on soil fertility using fuzzy clustering. Geoderma 173-174: 111-118.
Esa E, 2014. Land suitability assessment for Sorghum and Maize crops using a SLA and GIS approach in Dera Wereda, ANRS, Ethiopia. Ethiopian Renaissance Journal of Social Science and Humanities 1(1):119-139.
Esfandiarpoor Borujeni I, Mohammadi J, Salehi MH, Toomanian N and Poch RM, 2010. Assessing geopedological soil mapping approach by statistical and geostatistical methods: A case study in the Borujen region, Central Iran. Catena 82: 1-14.
Fontana ME and Cavalcante CAV, 2013. ELECTRE TRI method used to storage location assignment into categories. Pesquisa Operacional 33(2): 283-303.
Gheibi M, Asadi F, and Tehrani MM, 2014. Integration management guide for maize nutrition and soil fertility. Soil and Water Research Institute of Iran Press. 55p.
Ghorbani M, 2013. The Economic Geology of Iran: Mineral Deposits and Natural Resources. Springer Science and Business Media. 572p.
Kazemi H, Sadeghi S and Akinci H, 2016. Developing a land evaluation model for faba bean cultivation using geographic information system and multi-criteria analysis (A case study: Gonbad-Kavous region, Iran). Ecological Indicators 63: 37-47.
Mendas A and Delali A, 2012. Integration of multicriteria decision analysis in GIS to develop land suitability for agriculture: Application to durum wheat cultivation in the region of Mleta in Algeria. Computers and Electronics in Agriculture 83: 117-126.
Mousseau V, 2003. Implementation of ELECTRE Methods: ELECTRE Software, Course of DESS Decision Computer, LAMSADE, University of Paris Dauphine. 28p.
Rezaei H, Shahbazi F, Jafarzadeh AA and Alavikia SS, 2011. Statistical analysis of results of parametric methods and almagra model in land suitability evaluation. Water and Soil Science-University of Tabriz 21(4):65-80.
Saaty TL, 2008. Decision making with the analytic hierarchy process. International Journal of Services Sciences 1: 83-98.
Sys C, Van Ranst E and Debaveye J, 1991. Land Evaluation. Part I: Principles in Land Evaluation and Crop Production Calculations. Agricultural Publications, No 7. General Administration for Development Cooperation, Brussels, Belgium.
Sys C, Van Ranst E, Debaveye J and Beernaert F, 1993. Land Evaluation. Part III: Crop Requirements. Agricultural Publications, No 7. General Administration for Development Cooperation, Brussels, Belgium.
Wang J, 2012. Geometric Structure of High-Dimensional Data and Dimensionality Reduction. Higher Education Press, Beijing and Springer-Verlag Berlin Heidelberg.
Zolekar RB and Bhagat VS, 2015. Multi-criteria land suitability analysis for agriculture in hilly zone: Remote sensing and GIS approach. Computers and Electronics in Agriculture 118: 300-321.
دانش آب و خاک
دوره 28، شماره 2
تیر 1397
صفحه 121-137

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار