مقایسه و بهبود روش‌های طراحی سیستم آبیاری سطحی (مطالعه موردی آبیاری جویچه‌ای)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

2 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

3 3- استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

چکیده

‌پایین­بودن بازده آب آبیاری مشکل اصلی روش­های آبیاری سطحی می­باشد. به­منظور مقایسه و بهبود روش­های طراحی آبیاری جویچه­ای شامل روش FAO، SCS، تعادل حجمی، موج کینماتیک و اینرسی- صفر، آزمایش­های صحرایی برای اندازه­گیری پارامترهای طراحی آبیاری جویچه­ای انجام شد. نتایج نشان داد که برای دقت بیشتر طراحی، معادله نفوذ باید به­روش بیلان حجمی به­دست آید. همچنین در روش SCS نسبت دادن یک خانواده نفوذ به داده­های اندازه­گیری­شده سبب به­وجود آمدن خطا در محاسبات می­شود. برای دقیق­تر شدن طراحی، معادله زمان پیشروی در روش SCS و روش تعادل حجمی باید اصلاح شود. با اصلاح رابطه زمان پیشروی روش SCS، جذر میانگین مربعات خطای زمان پیشروی (RMSE) از 36/10 دقیقه به 34/2 دقیقه و ضریب جرم باقی­مانده (CRM) از 4/0- به 019/0- تغییر می­یابد. با اصلاح روش تعادل حجمی و استفاده از روابط عبارت ذخیره سطحی، زیر­سطحی و معادله نفوذ کوستیاکوف-لوئیس، RMSE زمان پیشروی از 8 دقیقه به 26/6 دقیقه و CRM زمان پیشروی از 32/0 به 25/0 کاهش پیدا می­کند. در روش تعادل حجمی اصلاح­شده، باید گام­های زمانی کوتاه و تکرار بیشتری در حل گام­به­گام صورت گیرد تا خطای کمتری در محاسبات به­وجود آید. برای طراحی به­روش اینرسی-صفر و موج کینماتیک که جزء دقیق­ترین روش­ها می­باشند، منحنی­های هم­تراز ایجاد­شده با استفاده از نرم­افزار WinSRFR4.1 به کاربر اجازه می­دهند تا با لحاظ محدودیت­های عملی و هیدرولیکی و با آزمون و خطا به جستجوی ترکیب متغیر­های مورد­نظری بپردازد که منجر به سطوح بالایی از یکنواختی و کارآیی می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Comparison and Improvement of Surface Irrigation Design Methods (Case Study Furrow Irrigation)

نویسندگان [English]

  • z Taghizadeh 1
  • H Rezaei 2
  • V Rezaerdinejad 3
چکیده [English]

 Low application efficiency is the main problem of surface irrigation systems. In order to compare and improve furrow irrigation design methods including FAO, SCS, volume balance, kinematic wave and zero-inertia methods, field experiments were conducted for measuring design parameters of furrow irrigation. Results showed that the volume balance method gave the most accurate results of infiltration equation. Also attributing an intake family of the SCS method for field data caused error in the computation. Adjustment of SCS advance time equation and volume balance methods increased the model accuracy. With improvement ofSCS advance time, the residual mass coefficient (CRM) and root mean square error (RMSE) of advance time changed from -0.4 to -0.019 and from 10.36 to 2.34 min, respectively. Improving volume balance method, using surface and subsurface storages and modified Kostiakov-lewis infiltration equation, decreased the RMSE and CRM advance time from 8 to 6.26 min and from 0.32 to 0.25, respectively. Results showed that short time steps and more iteration should be performing for less error in the improved volume balance method. Created contours by WinSRFR4.1 model allow user to search a set of variables by consideration of hydraulic and practical conditions to achieve high level of uniformity and efficiency at zero-inertia and kinematic wave models.

کلیدواژه‌ها [English]

  • FAO method
  • Kinematic wave
  • SCS method
  • Volume balance
  • Zero-Inertia
منابع مورد استفاده
امداد م­ر، 1387. انتخاب معادله نفوذ مناسب با استفاده از معادلات بیلان حجمی در آبیاری جویچه­ای. صفحه­های 558 تا 566، دومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی. بهمن ماه، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
تقی­زاده ز، رضاوردی­نژاد و، ابراهیمیان ح و خان­محمدی ن، 1391. ارزیابی مزرعه­ای و تحلیل سیستم آبیاری سطحی با WinSRFR (مطالعه موردی آبیاری جویچه­ای). مجله آب و خاک مشهد، جلد 26، شماره 6، صفحه­های 1450 تا 1459.
سهرابی ت و پایدار ز، 1384. اصول طراحی سیستم­های آبیاری. انتشارات دانشگاه تهران.
سهرابی مشک آبادی ب، 1385. بررسی و مقایسه روش­های فائو و اس-سی-اس در طراحی آبیاری شیاری در ایستگاه تحقیقات کشاورزی تجرک همدان. صفحه­های 397 تا 410، همایش بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب، دانشگاه زابل، زابل.
گلستانی س، شایان­نژاد م و طباطبایی ح، 1389. بررسی کاربرد روش هال اصلاح شده در مدل ترکیبی بیلان حجمی-اینرسی صفر برای آبیاری جویچه­ای. مجله پژوهش آب ایران، سال 4، شماره 6، صفحه­های 11تا18.
علیزاده ا، وظیفه­دوست م، کمالی غ، باستانی خ، مرتضوی ا، ایزدی ا، احمدیان طبسی ج و نوری ا­ح، 1381. AGWAT: بهینه­سازی الگوی مصرف آب کشاورزی. سازمان هواشناسی کشور، تهران.
میرزایی ع­ا و صدرالدینی ع­ا، 1389. ارزیابی روش FAO در طراحی سیستم آبیاری جویچه­ای. صفحه­های 477 تا 483، سومین همایش ملی مدیریت شبکه­های آبیاری و زهکشی. دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز.
Alazba AA and Strelkoff T, 1994. Correct form of Hall technique for border irrigation advance. Journal of Irrigation and Drainage Engineering ASCE 120 (2): 292-307.
Bautista E, Clemmens J and Strelkoff TS, 2009a. Optimal and postirrigation volume balance infiltration parameter estimates for basin irrigation. Journal of Irrigation and Drainage Engineering ASCE 135(5): 579–587.
Bautista E, Clemmens AJ, Strelkoff TS and Niblack M, 2009b. Analysis of surface irrigation systems with WinSRFR-Example application. Agricultural Water Management 96: 1162-1169.
Chow VT, 1959. Open channel hydraulics. McGraw-Hill, New York.
Clemmens AJ and Dedrick AR, 1982. Limits for practical level basin design. Journal of Irrigation Drainage Division ASCE 108 (2): 127–141.
Criddle WD, Davis S, Pair CH and Shockley DG, 1956. Methods of evaluating irrigation system. Agricultural Handbook No. 82, SCS, USDA, Washington, D.C.
Eldeiry A, Garcia L, El-zaher AS and El-Sherbini Kiwan M, 2005. Furrow irrigation system design for clay soils in aird regions. Applied Engineering in Agriculture 21(3): 411-420.
Elliott RL and Walker WR, 1982. Field evaluation of furrow infiltration and advance function. American Society of Agricultural Engineers ASAE 25(2): 396-400.
Lai R and Pandya AC, 1977. Volume balance method for computing infiltration in surface irrigation. American Society of Agricultural Engineers ASAE 15(1): 67-72.
Luz PB and Heermann D, 2005. A statistical approach to estimating runoff in center pivot irrigation with crust conditions. Agricultural Water Management 72(1): 33–46.
Merriam JL, Keller J, 1978. Farm irrigation system evaluation: a guide for management. Agricultural and Irrigation Engineering Department, Utah State University, Logan, UT.
Mostafazadeh B, 1991. Determination of Kostiakov-Lewis infiltration function parameters using volume balance equation for a furrow irrigation field at Isfahan. Journal Agricultural Science and Technology 5(1): 101-112.
Santos FL, Reis JL, Martins OC, Castanheira NL and Serralheiro RP, 2003. Comparative assessment of infiltration, runoff and erosion of Sprinkler irrigated soils. Biosystem Engineering 86(3): 355–364.
Shepard J and Wallender W, 1993. One-point method for estimating furrow infiltration. Transactions of the ASAE 36(2): 395-404.
Strelkoff T and Katapodes ND, 1977. Border irrigation hydraulics with zero-inertia. Journal of Irrigation and Drainage Engineering Division ASCE 103(3):325-342.
Valiantzas JD, Aggelides S and Sassalou A, 2001. Furrow infiltration estimation from time to a single advance point. Agricultural Water Management 52(1):17-32.
Walker WR and Skogerboe GV, 1987. Surface irrigation theory and practice. Prentice-Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Wike OC, 1968. A hydrodynamic study of flow in irrigation furrow. Tech. Rep. 13. Water Resources Institute, Texas A & M University, College Station, Texas.
WinSRFR 2.1 User Manual- DRAFT 2006 U.S. United States Department of Agriculture, Agricultural Research Service, Arid-Land Agricultural Research Center, 21881 N. Cardon Lane, Maricopa, AZ 85239.