تحلیل روند متوسط درجه حرارت نیمه جنوبی ایران در چهار دهه اخیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 1- دانشجوی دکتری، گروه مهندسی منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

2 - استادیار گروه مهندسی منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز

3 3- استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

تغییر اقلیم و افزایش متوسط درجه حرارت هوا یکی از مسائل مهم زیست‌محیطی بشر به‌حساب می­آید که در سال­های اخیر مطالعات زیادی در مورد آن انجام‌شده است. در این مطالعه روند متوسط درجه حرارت هوای منطقه نیمه جنوبی ایران در مقیاس ماهانه و سالانه با استفاده از آزمون ناپارامتری من- کندال موردبررسی قرار گرفت. داده­های مورداستفاده اطلاعات دمای 14 ایستگاه سینوپتیک، در دوره آماری 2010-1971 می­باشند. به‌منظور تخمین شیب‌خط روند، از روش تخمین­گر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه، یازده ایستگاه (79 درصد ایستگاه­های منتخب) از 14 ایستگاه موردبررسی، روند افزایشی معنی­دار را تجربه کرده­اند و فقط دو ایستگاه­ (بیرجند و چابهار) افزایش معنی­دار در سری­های درجه حرارت هوا نداشتند. ایستگاه شهرکرد روند کاهشی (غیر معنی‌دار) نشان داد. بیشترین نرخ افزایش دما در مقیاس سالانه مربوط به ایستگاه کرمان با شیب (°C/Year) 061/0 بود. در مقیاس ماهانه، تعداد ماه­ها با روند افزایشی 13 برابر تعداد ماه­ها با روند کاهشی بود. به‌جز ایستگاه­های بیرجند، چابهار و شهرکرد که تلفیقی از روند­های مثبت و منفی را تجربه کرده­ بودند، سایر ایستگاه­ها فقط روند افزایشی را نشان دادند. ماه­های فوریه و نوامبر نیز به‌ترتیب بیشترین (تمامی ایستگاه­ها) و کمترین (7 ایستگاه) تعداد ایستگاه با روند افزایشی معنی­دار را داشته­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Trend Analysis of the Average Temperature in Southern Half of Iran During the Recent Four Decades

نویسندگان [English]

  • F Ahmadi 1
  • F Radmanesh 2
  • R Mirabbasi Najaf Abadi 3
چکیده [English]

Average temperature increase because of climate change is considered as an important environmental problem of human for which many studies have been conducted in the recent years. In this study, trends of the average air temperature of the Southern half of Iran in monthly and annual time scales were analyzed using the non-parametric Mann-Kendall method. Data used were the average air temperature data of 14 synoptic stations, covering the period of 1971-2010. The Sen's slope estimator was used for estimation of the slope of the trend line. Results showed that in annual time scale, 11 stations (79% of the selected stations) experienced a significant increasing trend and only two stations (Birjand and Chabahar) did not show significant positive trend in air temperature series. The Shahrekord station showed negative (insignificant) trend. The most strong positive trend slope in the case of annual temperature belonged to the Kerman station, which was equal to 0.061 °C /yr. In monthly time scale, the numbers of months having positive trends were 13 times greater than those with negative trends. Except the Birjand, Chabahar and Shahrekord stations which experienced both negative and positive trends, the other stations only showed a positive trend. February and November had the most (all of the stations) and less (7 stations) numbers of stations with significant positive trends, respectively. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Air Temperature
  • Autocorrelation
  • Iran
  • Mann-Kendall Test
  • Sen’s slope
  • Trend