اثر توأم شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص‌های رشد ذرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

2 استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

3 استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

چکیده

شوری و تراکم خاک از مهم‌ترین محدودیت‌های رشد و تولید گیاهان زراعی به حساب می‌آیند. تحقیق حاضر برای بررسی اثر توأم شوری و تراکم خاک بر برخی شاخص‌های رشد گیاه ذرت (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704 انجام شد. برای این منظور آزمایشی گلدانی و به­صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار انجام شد. فاکتورها شامل شوری خاک در سه سطح (قابلیت هدایت الکتریکی عصاره اشباع 5/1، 5/2 و 5/4 دسی­زیمنس بر متر) و تراکم خاک در سه سطح (چگالی ظاهری، 3/1، 55/1 و 75/1 گرم بر سانتی­متر مکعب) بود. برای ایجاد سطوح شوری در خاک گلدان‌ها، مقادیر مختلف NaCl در حجم آب مقطر لازم برای رساندن رطوبت جرمی به 16 درصد، حل و سپس به خاک افزوده شد. برای ایجاد تراکم در خاک گلدا‌ن‌­ها وزنه 5/4 کیلوگرمی از ارتفاع 45 سانتی‌متری بر سطح خاک درون گلدان‌ها رها می­شد. افزایش شوری خاک از 5/1 به 5/4 دسی­زیمنس بر متر باعث کاهش معنی‌دار ارتفاع گیاه، وزن خشک بخش هوایی، وزن خشک ریشه، سطح برگ و شاخص کلروفیل برگ (از 10 تا 24 درصد) شد. افزایش تراکم خاک از 3/1 به 75/1 گرم بر سانتی­متر مکعب نیز شاخص‌های مذکور را به­طور معنی‌داری (از 11 تا 63 درصد) کاهش داد. در سطوح شوری و تراکم به‌کار رفته، به­طور میانگین، تراکم خاک بیش از شوری خاک باعث کاهش رشد ذرت شد. اثر شوری و تراکم خاک به­صورت توأم بیشتر از اثر جداگانه‌ هر یک از آنها بر شاخص‌های مذکور بود و منجر به کاهش شدید (از 22 تا 73 درصد) شاخص‌های رشد، به­ویژه شاخص کلروفیل برگ شد. به­عبارت دیگر، تراکم خاک اثرهای منفی شوری بر رشد ذرت را تشدید کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Combined Effect of Soil Salinity and Compaction on Some Growth Indices of Corn

نویسندگان [English]

  • R Hassanpour 1
  • MR Neyshabouri 2
  • D Zarehaggi 3
چکیده [English]

Soil salinity and compaction are probably the most prevailed limitations for crop growth and yield. This research was performed to investigate the combined effect of soil salinity and soil compaction on several aspects of corn (Zea mays cv. single cross 704) growth. For this purpose a factorial pot experiment on the basis of completely randomized design with three replications was performed. The experimental factors were soil salinity at three levels (saturated extract electrical conductivity of 1.5, 2.5 and 4.5 dS/m) and soil compaction at three levels (bulk density of 1.30, 1.55 and 1.75 g/cm3). For creating salinity in the soil different amounts of NaCl dissolved in required volumes of distilled water to raise the mass water content to 16% were added to the pots, soil. For soil compaction a mass of 4.5 kg was allowed to fall from a 45 cm height over the soil surface in the pots. Increasing the soil salinity from 1.5 to 4.5 dS/m resulted in significant decline (from 10 to 24%) in plant height, shoot and root dry weight, leaf area and chlorophyll index. Increasing the soil compaction from 1.3 to 1.75 g/cm3 significantly decreased (from 11 to 63%) the mentioned growth indices. In the applied range of soil salinity and compaction, soil compaction caused more decline and suppression than soil salinity in the corn growth. Combined effect of the salinity and compaction became more significant than their individual effects and reduced drastically (22 to 73%) the growth indices specially chlorophyll index. In other words, soil compaction intensified the negative effects of salinity on corn growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corn
  • Growth Indices
  • Soil compaction
  • Soil Salinity

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار