مقایسه دو روش آزمایشگاهی به منظور بررسی توزیع شکل‌های شیمیایی آهن در برخی خاک‌های استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان

2 استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

آهن یک عنصر غذایی ضروری گیاه است. زیست­فراهمی و تحرک فلزات در خاک­ها، به توزیع آنها بین فازهای محلول و جامد و بین اجزای فاز جامد بستگی دارد. دو روش عصاره­گیری دنباله­ای سینگ و همکاران (1988) و اسپوزیتو و همکاران (1982)، به منظور بررسی توزیع شکل­های مختلف آهن در 10 نمونه از خاک­های آهکی استان فارس که از لحاظ ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی متفاوت بودند مورد استفاده قرار گرفت.
توزیع شکل‌های شیمایی آهن در خاک­های استان فارس به ترتیب زیر بودند:
آهن تبادلی  = آهن متصل به اکسیدهای منگنز  =ناچیز  <  آهن آلی ( سینگ1988)<( آهن آلی ( اسپوزیتو 1982 <    آهن کربناتی (سینگ1988)< آهن محلول در آب < آهن آمورف < آهن کربناتی(اسپوزیتو1982) < آهن کریستالی < تتمه(سینگ1988) آهن < آهن تتمه (اسپوزیتو1982)< آهن کل.
همبستگی مثبت معنی­داری بین شکل­ها­ی شیمیایی مختلف آهن با ویژگی­های خاک و آهن قابل جذب ( قابل استخراج با DTPA) به­دست آمد. آهن قابل جذب با شکل­های آهن کربناتی، آلی و جذب­شده ( روش اسپوزیتو و همکاران1982) هم­بستگی مثبت معنی­دار نشان داد. برخی شکل­های آهن، خود دارای هم­بستگی معنی­داری بودند که احتمالا بیانگر وجود یک رابطه پویا بین آن شکل­ها در خاک می­باشد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که در برخی از مراحل عصاره­گیری، اشکالاتی از قبیل بدسوزی شعله دستگاه جذب اتمی وجود داشت.  

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Two Laboratory Methods for Investigation Distribution of Iron Chemical Forms in Some Soils of Fars Province

نویسندگان [English]

  • L Tabande 1
  • N Karimian 2
چکیده [English]

Iron(Fe) is an essential plant nutrient. The bioavailability and mobility of metals in soils depend on distribution of these metals between solution and solid phases and among solid phase components. Two sequential extraction procedures ( Singh et al,1988 and Sposito et al,1982) were used to investigate the distribution of Fe chemical forms in 10 calcareous soils of Fars province varied in physico-chemical properties. Distribution of iron chemical forms in calcareous soils of Fars provinc were in the following order: FeEx = FeMnOSin = ND  < FeOMSin < FeOMSpo < FeCaSin < FeSorSpo < AFeSin < FeCaSpo < CFeSin < FeReSin < FeReSpo, Chemical forms of Fe were significantly positively correlated with soil properties and DTPA extractable Fe. Absorbable iron (extracted with DTPA) showed significantly positive correlation with FeCa, FeOM and FeSor(Sposito et al,1982 proposed method). There were significant correlations between some chemical forms of Fe indicating the existence of a dynamic relationship between them in soils. Also, results showed that there were some problems as bad burning in flame of atomic absorption machine, in some soil extraction process. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Calcareous soils
  • Chemical forms
  • Iron
  • Sequential extraction