تأثیر محلول‌پاشی سولفات روی و اسید بوریک در مراحل مختلف فنولوژیک بر عملکرد دانه و برخی صفات کمی دو رقم کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

3 دانشگاه تبریز

چکیده

به منظور بررسی تأثیر محلول­پاشی سولفات روی و اسید بوریک در مراحل مختلف فنولوژیک بر عملکرد و برخی صفات کمی دو رقم کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با 18 تیمار و در سه تکرار در سال زراعی 85-84 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان به مرحله اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی عبارت بودند از: محلول­پاشی سولفات روی در سه سطح (بدون محلول پاشی (Zn0)، محلول پاشی با غلظت سه در هزار (Zn1) و محلول­پاشی با غلظت شش در هزار (Zn2))، محلول­ پاشی اسید بوریک در سه سطح (بدون محلول­پاشی (B0)، محلول­پاشی با غلظت دو در هزار (B1) و محلول­پاشی با غلظت چهاردر هزار (B2)) و ارقام شامل (V1) SLM046 و رقم طلایه (V2). محلول­پاشی سولفات روی و اسید بوریک در دو مرحله (ابتدای ساقه رفتن و ابتدای گلدهی) انجام گردید. در طول دوره رشد مراقبت­های زراعی انجام و از صفات ارتفاع بوته، تعداد خورجین‌های بارور و نابارور یادداشت‌برداری شده و عملکرد دانه، وزن هزاردانه نیز تعیین گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین عملکرد دانه از نظر آماری تفاوت معنی‌دار وجود داشته و حداکثر محصول دانه کلزا از تیمار Zn0B1 و رقم SLM046به مقدار 4180 کیلوگرم در هکتار حاصل گردید. بنابراین، با عنایت به نقش مثبت اسید بوریک در افزایش عملکرد دانه و به کارگیری توأم سولفات روی و اسید بوریک در افزایش وزن هزاردانه و تعداد خورجین­های بارور کلزا و همچنین بالاتر بودن سطح عملکرد دانه در رقم SLM046، ‌استفاده از این رقم و محلول­پاشی همزمان اسید بوریک و سولفات روی با غلظت‌های به ترتیب دو در هزار و سه در هزار در مراحل ابتدای ساقه رفتن و ابتدای گلدهی (تیمار Zn1B1) در مناطق با آب و هوا و خاک مشابه محل مناسب می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effects of Foliar Application of Zinc Sulphate and Boric Acid at Different Phenological Stages on Yield and Growth Characteristics of Two

نویسندگان [English]

  • M Khiavi 1
  • MB Khorshidi 1
  • M Ismaeili 2
  • S Azarabadi 1
  • A Faramarzi 1
  • N Najafi 3
  • J Emaratpardaz 3
چکیده [English]

This experiment was carried out as a factorial design based on RCBD with 18 treatments and three replicates during crop year 2005-2006 at Zanjan agricultural research center, in order to investigate effects of boron and zinc foliar application on yield of two rapeseed cultivars. Factors in the experiment were: spraying Zn sulphate at three levels including Zn0 (no spraying), Zn1 (spraying with concentration of 0.003m/v), Zn2 (spraying with concentration of 0.006 m/v) and spraying boric acid including B0 (no spraying), B1 (spraying with concentration of 0.002 m/v), B3 (spraying with concentration of 0.004 m/v) and the two cultivars were V1 (SLM046) and V2 (Talayeh). Sprayings were accomplished at two growth stages (early stemming and flowering). During the growth period, conventional cares were done and the required information including plant height, number of fertile and infertile capsules were recorded. At harvesting, TKW (thousand kernel weight) was determined in addition to grain yield. Analysis of variance showed significant difference between the treatments, Maximum grain yield of rapeseed (4180 kg/ha) was obtained from Zn0B1 treatment in SLM046 cultivar. Therefore, regarding to positive effects of B on grain yield and joint application of B and Zn on the number of fertile and infertile capsules and TKW and also high yield, it is recommended to use cultivar SLM046 and joint spraying of boric acid and Zn sulphate with the concentration of 0.002 and 0.003(m/v), respectively, at early stemming and flowering stages in the regions of similar climate. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brassica napus L
  • Boric acid
  • Foliar Application
  • Grain Yield
  • Number of capsules
  • Zinc Sulphate

مراجع

 بی نام، 1381. آمارنامه سال زراعی-81 (جلد اول.محصولات زراعی و باغی ). دفتر آمار و فنآوری اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی، تهران، ایران.
احمدی م­ر،  و جاویدفر ف، 1377. تغذیه گیاه روغنی کلزا. شرکت سهامی خاص توسعه کشت دانه‌های روغنی.
بای‌بوردی ا، ملکوتی م‌ج  و رضایی ح، 1382. اثر بخشی روش­های مصرف خاکی و محلول‌پاشی روی، بور و منگنز بر عملکرد دانه و روغن کلزا در میانه. مجموعه مقالات تغذیه بهینه دانه‌های روغنی. انتشارات خانیران. تهران. ایران.
جلیلی ف، ملکوتی  م­ج و کسرایی ر، 1379. نقش تغذیه متعادل در بهبود کیفیت کلزا در کشت های پائیزه و بهاره. مجله علمی پژوهشی خاک و آب ویژه‌نامه کلزا، جلد 12: شماره 12. تهران.
حق­پرست تنها م­ر، 1371. تغذیه و متابولیسم گیاهان. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
سالار دینی ع­ ا و مجتهدی م، 1367. اصول تغذیه گیاه. جلد دوم. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی تهران.
عاشوری ‌م و محمدیان روشن ن، 1380. بررسی اثرات کاربرد سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم کلزا. مجموعه مقالات کوتاه هفتمین کنگره علوم خاک ایران.
ضیائیان ع­ح و ملکوتی م­ج، 1378. بررسی گلخانه ای اثرات آهن، منگنز، روی و مس بر توان تولید گندم در خاکهای شدیدا آهکی استان فارس. مجله علمی پژوهشی خاک و آب، جلد 12، شماره 6، ویژه نامه گندم، تهران، ایران.
عزیزی م، سلطانی ا و خاوری خراسانی س، 1378. کلزا (فیزیولوژی، زراعت، به­نژادی و تکنولوژی زیستی). جهاد دانشگاهی مشهد. ایران.
کسرائی  ر،  1372.  چکیده‌ای درباره علم تغذیه گیاهی. ترجمه. انتشارات دانشگاه تبریز. ایران.
کشاورز پ و ملکوتی م­ج، 1382. جایگاه بور در تغذیه بهینه گیاهان. معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی.تهران. ایران.
ملکوتی م­ج و تهرانی م‌م،  1378. نقش ریر مغذی در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی «عناصر خرد با تأثیر کلان»انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران.
Chakmak I, 2000. Possible roles of zinc in protecting plant cells from damage by reactive oxygen. New phytol 146: 185-205.
Dickinson DB, 1978. Influence of borate and pentaerythriol concentration on germination and tube growth of Lilium longiflorum pollen. J Am Soc Hort Sci 103: 413-416.
Eriksson M, 1979. The effect of boron on nectar production and seed setting of red clover (Trifolium pretense L.). Swede. J. Agric. Res. 9: 37-41.
Grant CA and Bailey LD, 1993. Fertility management in canola production. Can J Plant Sci 73: 651-670.
Guadalix ME and PardoMT, 1995. Zinc absorption by acid tropical soil as affected by cultivation. European. J Soil Sci 46: 317-322.
Holmes MRJ, 1980. Nutrition of the Oilseed Rape Crop. Applied Science Publishers, Barking Essex, UK.
Hu H and Brown PH, 1997. Absorption of boron by plant roots. Plant  and Soil, 78:49-58.
Khan A and Soltanpour PN, 1978. Factors associated with Zn chlorosis in dry land bean. Agron J 70: 1022-1026.
Mengel DB, 1980. Role of micronutrients in efficient crop production. Indian Cooperative Extension Service. New Delhi, India.
Mohammad W, Iqbal M and Shal SM, 1990. Effect of mode of application of zinc and iron on yield of wheat. Abbrevial 6: 615-618.
Porter  PM, 1993. Canola response to boron and nitrogen grown on the Southeastern Coastal Plain. J Plant Nutr 16 (12): 2371-2381.
Pratima S, Sharma C, Chatterjee C and Sinha P, 1999. Seed quality of sesame (Sesamum indicum) as influences by boron nutrition. Indian J Agric Sci 69:14-17.
Rashid A, Rafigue E, Din J, Malik SN and Arian MY, 1997. Micronutrient deficiencies in rain fed calcareous soils of Pakistan. I. Iron chlorosis in the peanut plant. Commun Soil Sci Plant Anal 28:135-148.
Rashid A, Rafique E and Bughio N, 1994. Diagnosing boron deficiency in rapeseed and mustard by plant analysis and soil testing. Commun Soil Sci Plant Anal 25 (17 & 18): 2883-2897.
Sharma DN, Khaddar VK, Sharma RA and Singh D, 1991. Effect of different doses and sources of sulphur on the quality and yield of mustard. J Indian Soc Soil Sci 39: 197-200.
Shorrocks VM, Phil MAD and Biol MI, 1991. Boron Deficiency, Its Prevention and Cure. Borax Holdings Limited, Lond0on. U.K.
Zhonggui  L, Grewal HS and Graham RD, 1998. Dry matter production and uptake of zinc and phosphorus in two oilseed rape genotypes under differential rates of zinc supply. J Plant Nutr 2(1): 25-38.
 
 
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار