اثر تنش کمبود آب در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب ارقام پاییزه کلزا Brassica napus L.)‌(

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب در مراحل مختلف رشد بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف آب پنج رقم کلزا، آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 89-1388 در شهرستان ابرکوه انجام گرفت. در این آزمایش 4 تیمار آبیاری کامل با در نظر گرفتن 4 رژیم تخلیه رطوبت متفاوت برای خاک، بعنوان کرت اصلی، شامل تخلیه 40 درصد آب قابل دسترس در تمام طول فصل رشد (I1)، تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله ساقه‌دهی تا رسیدگی (I2)، تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله گلدهی تا رسیدگی (I3) و تخلیه 80 درصد آب قابل دسترس از مرحله دانه‌بندی تا رسیدگی (I4) بودند. ارقام کلزا به عنوان کرت فرعی در 5 سطح شامل، هایولا 401، زرفام، مدنا، ساریگل و آپشن 500 مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد اثر تیمارهای مختلف آبیاری روی عملکرد و اجزاء عملکرد و کارایی مصرف آب معنی‌دار (01/0P≤) بود. تخلیه بیشتر رطوبت خاک در هر سه مرحله ساقه‌دهی، گلدهی و دانه‌بندی تا رسیدگی، سبب کاهش متوسط  اجزای عملکرد از جمله تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه به ترتیب با میزان 3/13٪ و 6/15٪ و در نهایت منجر به کاهش متوسط عملکرد دانه به میزان 4/21٪ نسبت به شاهد شد. کاهش عملکرد دانه در هر سه تیمار I2، I3، و I4 عمدتاً به دلیل کاهش غلاف در بوته و دانه در غلاف بود. کارایی مصرف آب هر سه تیمار تنش کم آبی نسبت به تیمار I1 کاهش یافت. در بین ارقام نیز رقم هایولا 401 بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. در مقایسه پنج رقم مشخص شد که رقم زرفام بیشترین (4006 کیلوگرم در هکتار) و رقم آپشن 500 کمترین (2515کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه را داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Water Deficit Stress at Various Growth Stages on Yield, Yield Components and Water Use Efficiency of Five Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars

نویسندگان [English]

  • AliAkbar Sadeghinejad
  • S Alimohammad Modarres-Sanavy
  • S Ali Tabatabaei
  • S Morteza Modares Vaneghi
چکیده [English]

In order to study the effect of water deficit stress at various growth stages on yield, yield components and water use efficiency of rapeseed (Brassica napus L.) cultivars, a field experiment was conducted as split-plot in a randomized complete block design with three replications during 2009-2010 growing seasons in Abarkouh, Iran. Full irrigation based on four different soil water depletion regimes were applied to the main plots including: 40% of available water depletion (AWD) during full growth period (I­1), 80% of AWD during stem elongation stage to maturity (I2­), 80% AWD from flowering stage to maturity (I­3) and 80% AWD from seed filling stage to maturity (I4). Five rapeseed cultivars as sub plot units including: Hayola­401, Zarfam, Modena, Sarigol and Option­500 were investigated. Analysis of variance showed that there were significant (P≤0.01) differences among irrigation levels for yield, yield components and water use efficiency.­ In this study, insufficient soil moisture at the three growth stages, reduced yield components such as seed number per pod and 1000-seed weight by 13.3% and 15.6%, respectively, and led to reduced seed yield as much as 21.4% compared to the control. Reduction of seed yield in each three treatments I­2, I­3 and I­4 was mainly due to reduction in pods and seeds per pod. Water use efficiency decreased more in I2, I3 and I4 treatments than the control. Among the cultivars, Hayola­401 had the highest water use efficiency. Statistical comparisons showed that Zarfam cultivar produced the highest seed yield (4006 kg ha-1) and Option500 produced the lowest seed yield (2515 kg ha-1).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rapeseed cultivars
  • Water deficit stress
  • ‌Water use efficiency
  • Yield
  • Yield Components

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار