تحمل تنش کمبود آب در گوجه¬فرنگی در همزیستی با قارچ¬های میکوریز آربوسکولار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 مؤسسه تحقیقات خاک و آب کرج

چکیده

 
خشک­سالی و کمبود بارندگی در سال­های اخیر یکی از مشکلات در حال افزایش در بسیاری از کشورهای جهان بوده که تولید محصولات کشاورزی را محدود ساخته است. یکی از راه ­کار­های مناسب در کشاورزی پایدار برای مقابله با تنش خشکی، برقراری رابطه همزیستی گیاهان با قارچ­های میکوریزی می­باشد. بدین منظور آزمایش گلخانه­ای با گیاه گوجه­فرنگی (رقم بهتا) و با دو گونه قارچ میکوریز شامل: Glomus intraradices(Gi) و Glomus etunicatum(Ge) در یک خاک استریل و به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار انجام شد. پس از استقرار گیاهان، سه محدودۀ رطوبت خاک شامل: FC-FC 9/0،FC8/0-FC7/0 و FC65/0-FC55/0 به گلدان­ها اعمال گردید. نتایج نشان داد که با کاهش رطوبت خاک، درصد کلنیزاسیون میکوریزی هر دو گونۀ قارچ کاهش یافت. تلقیح گیاه با Gi و Ge وزن خشک بخش هوایی را به ترتیب 5/14 و 2/16 درصد نسبت به شاهد افزایش داد و با کاهش رطوبت خاک وزن خشک بخش هوایی کاهش یافت. صرفنظر از سطح رطوبت خاک، قارچ­های میکوریزی محتوای نسبی آب برگ(RWC)، پتانسیل آب برگ (LWP) و هدایت روزنه­ای (gs) را به طور معنی­داری (01/0P <) افزایش دادند و با کاهش رطوبت خاک میزان هر سه متغیر کاهش یافت. گیاهان میکوریزی در هر سه سطح رطوبتی دارای غلظت فسفر بیشتری در بخش هوایی نسبت به گیاهان شاهد بودند. تنها قارچ  Geبه طور معنی­داری پتاسیم بخش هوایی را افزایش داد. صرفنظر از گونه­های قارچی، با کاهش رطوبت خاک، غلظت فسفر و پتاسیم در بخش هوایی کاهش یافت. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق چنین استنباط می شود که قارچ­های میکوریز آربوسکولار در افزایش رشد گوجه­فرنگی و جذب عناصر غذایی در شرایط تنش کمبود آب نقش مؤثری دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tolerance to Water Deficit Stress in Tomato Inoculated with Arbuscular Mycorrhizal Fungi

نویسندگان [English]

  • Hasan Manafi 1
  • Naser Aliasgharzad 1
  • Mohammadreza Neyshabouri 1
  • Farhad Rejali 2
چکیده [English]

Drought and low rainfall are arising problems in recent years in many countries that limit agricultural production. An appropriate solution to overcome water deficit stress in sustainable agriculture is establishment of mycorrhizal symbiosis in plants. Mycorrhizal fungi affect plant growth by widespread activity in roots and soil. A greenhouse experiment was carried out using tomato (Lycopersicon esculentum L. cv. Behta) plants inoculated with two species of mycorrhizal fungi Glomus intraradices (Gi) and Glomus etunicatum (Ge) in a sterile soil. The experiment was  factorial based on a completely randomized design with three replications. After plants establishment, three ranges of soil moisture: (0.9FC–FC) [D0] and (0.7FC-0.8FC) [D1] and (0.55FC-0.65FC) [D2] were applied to the pots. In both fungal species root mycorrhizal colonization decreased by decreasing soil moisture. Inoculation of plants with Gi and Ge increased shoot dry weight by 14.5% and 16.2%, respectively, compared to non-mycorrhizal plants but shoot dry weight declined by decreasing soil moisture. Mycorrhizal fungi significantly (P<0.01) increased leaf relative water content (RWC), leaf water potential (LWP) and stomatal conductance (gs) but these parameters were decreased by decreasing soil moisture. Mycorrhizal plants at all levels of soil moisture had more shoot P concentration than the control plants, but Ge significantly increased shoot K concentration. Thus, both P and K contents decreased by decreasing soil moisture. Based on the results, it can be concluded that the arbuscular mycorrhizal fungi can increase tomato growth and nutrient uptake under water deficit stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbuscular Mycorrhizal Fungi
  • Leaf water potential
  • Relative Water Content
  • Stomatal Conductance
  • Tomato
  • Water deficit stress