تاثیر روش آبیاری و سطوح خاک‌ورزی بر کارایی مصرف آب و عملکرد ذرت در کرمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان

2 دانشگاه رامین اهواز

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر

چکیده

کشت دو محصول در یک سال محدودیت زمان تهیه بستر بذر برای محصول دوم و کمبود مواد آلی خاک را به همراه دارد که این امر از مشکلات کشاورزی استان کرمان می‌باشد. با توجه به محدود بودن منابع آبی و خشکسالی‌های اخیر، استفاده از روش‌های مناسب آبیاری همراه با مدیریت خاک‌ورزی می‌تواند سبب کند کردن روند تخریب زمین‌ها و افزایش پایداری در کشاورزی استان گردد. بدین منظور آزمایشی به صورت بلوک‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی کرمان با بافت خاک شنی اجرا گردید. فاکتور اصلی خاک‌ورزی با حفظ بقایای گیاهی در3 سطح شامل: خاک‌ورزی مرسوم (گاو‌آهن برگردان‌دار + دو بار دیسک + ماله)، کم‌خاک‌ورزی (دوبار دیسک) و بی‌خاک‌ورزی (کاشت مستقیم بذر) و فاکتور فرعی آبیاری به دو روش جوی و پشته‌ای و قطره‌ای–نواری بود. بر اساس نتایج حاصل اثر منفرد فاکتورهای خاک‌ورزی و آبیاری در سطح احتمال 1 درصد و اثر متقابل آنها در سطح احتمال 5 درصد برای صفت عملکرد معنی‌دار شد. بر اساس نتایج، تیمار کم‌خا‌ک‌ورزی با 9835 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را در بین بقیه تیمارها داشت. بین دو سطح شخم مرسوم و کم‌خاک‌ورزی اختلاف معنی‌داری در عملکرد دانه مشاهده نشد. عملکرد در آبیاری قطره‌ای-نواری 9 درصد بیشتر از روش آبیاری جوی و پشته‌ای بود. در آبیاری جوی و پشته‌ای 13850 و آبیاری قطره‌ای-نواری 7530 متر‌مکعب آب در هکتار مصرف شد. نتایج تحقیق نشان داد که تیمار آبیاری قطره‌ای­نواری و کم‌خاک‌ورزی با 4/1 کیلوگرم بر متر‌مکعب بیشترین کارایی مصرف آب را داشت. آبیاری قطره‌ای-نواری باعث 40 درصد صرفه جویی در مصرف آب شد. با توجه به نتایج برای شرایط مشابه منطقه مورد تحقیق، روش کم‌خاک‌ورزی با آبیاری قطره‌ای-نواری توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Irrigation Method and Tillage Level on Water Use Efficiency and Corn Grain Yield (Zea Mays L.) in Kerman

نویسندگان [English]

  • Hushang Afzali Gorouh 1
  • Mohammad Amin Asoodar 2
  • Zahra Khodarahmpoor 3
چکیده [English]

Cultivation of two crops in one year may lead to time limitation for seedbed preparation of the second crop and inadequacy of organic material. These are some of Kerman province agricultural problems. In addition, regarding to the limited water resources and recent droughts use of proper irrigation methods with tillage management methods can reduce destruction of agricultural lands and increase sustainability of agriculture. For this purpose, an experiment using a split plot in randomized complete blocks design (RCBD) with four replications was conducted at Kerman agricultural research center. Tillage systems consisted of conventional tillage (CT), reduced tillage (RT) and no tillage (NT) were the major treatments and two irrigation methods (furrow (FI) and tape irrigation (TI)) were the sub plots. The results of this research showed: tillage and irrigation treatments had significant effect on corn yield at PV= 1 % and interaction of these treatments had significant effect at PV= 5% on corn yield. RT treatment produced the maximum yield (9835 kg/ha). CT and RT treatments did not show any significant difference. Corn yield under tape irrigation was 9% more than that of furrow irrigation. By furrow and tape irrigation treatments 13850 and 7350 m3/ha water were used respectively. So treatment of TI with NT treatment had the maximum Water Use Efficiency (1.4 kg/m3) based. On the results, tape irrigation caused 40% water saving. Regarding to the results RT with TI system is recommended at the study area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corn yield
  • Crop residue
  • Irrigation system
  • Tillage level
  • Water Use Efficiency