مقایسه مدل¬های مخزنیGUHR ، هیبرید و نش در استخراج هیدروگراف واحد حوضه (مطالعه موردی : حوضه کمانج علیا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران

چکیده

برآورد رواناب یکی از موضوعات اصلی هیدرولوژیست ها در طراحی ­های هیدرولوژیکی و برنامه­ریزی­های مدیریت منابع آبی می­باشد. در بین روش­های متعدد ارائه شده برای پیش­بینی سیلاب ناشی از یک رگبار، هیدروگراف­های واحد بطور گسترده­ای مورد استفاده قرار می­گیرند. در این میان استفاده از روش­های ژئومورفولوژی برای محاسبه رواناب که خصوصیات بارش و حوضه را در برآورد سیلاب در نظر می­گیرند، دید واقع بینانه­تری از رفتار حوضه بدست می­دهد. ارتباط بین پارامترهای هیدروگراف­های واحد مصنوعی و خصوصیات ژئومورفولوژی حوضه امکان گسترش استفاده از این مدل­ها را در حوضه­های فاقد آمار نیز فراهم می­کند. در این مطالعه هیدروگراف‎های واحد حوضه با به کار بردن مدل هیدروگراف واحد ژئومورفولوژی مخزن (GUHR)، مدل نش (NASH) و مدل هیبرید برای چهار رویداد بارش- رواناب در حوضه کمانج علیا در استان آذربایجان شرقی به دست آمد. مقایسه نتایج حاصل با هیدروگراف های واحد مشاهداتی با استفاده از پنج معیار خطا (ضریب تعیین، معیار نش – ساتکلیف، خطای حجم، خطای دبی اوج و زمان رسیدن به اوج) نشان می‎دهد هر سه مدل هیدروگراف‎های واحد را با دقت قابل قبولی برآورد می‎کنند. طبق نتایج بدست آمده هر سه روش مقدار دبی اوج کمتری را نسبت به مقادیر متناظر مشاهده­ای شبیه‎سازی می­کنند. اما در کل مدل GUHR مقدار دبی اوج و زمان رسیدن به دبی اوج را بهتر شبیه‎سازی می­نماید. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of reservoir-based GUHR, NASH and Hybrid models in derivation of unit hydrograph (case study: Kamanaj Olia watershed)

نویسندگان [English]

  • Nasim Fazelmodarres 1
  • Faeghe Niazi 1
  • Hamed Mofid 2
  • Ahmad Fakherifard 1
چکیده [English]

Runoff estimation is almost one of the main concerns of hydrologists, water resources managers and planners. Unit hydrograph models are the most popular and widely used tools to model the rainfall-runoff process. Ralating Synthetic Unit Hydrograph models to watershed geomorphologic properties can provide a reasonable representation of runoff estimation by considering both rainfall and watershed characteristics and extend the usage of SUH models in ungauged catchments. This study evaluates three conceptual reservoir based rainfall-runoff models including Geomorphologic unit hydrograph reservoir (GUHR), NASH and HYBRID models for four rainfall-runoff events in Kamanaj Olia watershed located in eastern Azerbayjan province. Comparison of resulted and observed unit hydrographs using five error criteria;( coefficient of determination, Nash- Sutcliffe, error in volume of  hydrograph, error  in  peak flow  and time to peak) indicated desirable accuracy estimation  through all three models. All three models computed peak flows smaller than those of observed, but generally GUHR model simulated peak flows and time to peaks better than others.

کلیدواژه‌ها [English]

  • GUHR
  • Hybrid model
  • Kamanaj Olia basin
  • Nash model
  • Rainfall-runoff