تأثیر کودهای زیستی و شیمیایی فسفر بر شاخص¬های رشد و عملکرد ذرت دانه¬ای تحت شرایط کم آبیاری در منطقه کرج

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

     به منظور بررسی تأثیر کود زیستی و شیمیایی فسفر بر روند شاخص­های رشد، عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت تحت شرایط کم آبیاری در منطقه کرج، آزمایشی به صورت کرت­های دو بار خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری (آبیاری کامل و کم آبیاری) در کرت­های اصلی، کود زیستی فسفاته (کاربرد توأم باکتری سودوموناس فلورسنس و قارچ میکوریز، کاربرد قارچ میکوریز، کاربرد باکتری سودوموناس فلورسنس و شاهد) در کرت­های فرعی و کود شیمیایی فسفر (سوپر فسفات تریپل، سنگ فسفات و شاهد) در کرت­های فرعی فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که حداکثر شاخص سطح برگ معادل 9/3 با 1350 درجه روز رشد و سرعت رشد محصول معادل 4/3 گرم بر مترمربع بر درجه روز رشد پس از 1150 درجه روز از تیمار کاربرد توأم قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری سودوموناس فلورسنس در شرایط آبیاری کامل بدست آمد. در کل، کاربرد قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری سودوموناس فلورسنس نسبت به شاهد باعث افزایش شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و در نهایت عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت در هر دو شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری گشت. همچنین کاربرد توأم قارچ و باکتری به ترتیب باعث افزایش 1/5 و 7/11 درصدی شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در شرایط مصرف سوپرفسفات تریپل نسبت به سنگ فسفات گشت. عملکرد دانه و عملکرد زیستی نیز به ترتیب به میزان 15 و 6/13 درصد، در کاربرد توأم قارچ میکوریز و باکتری سودوموناس فلورسنس همراه با مصرف سوپر فسفات تریپل نسبت به تیمار کاربرد توأم این ریزجانداران همراه با مصرف سنگ فسفات بیشتر بود. در کل نتایج این آزمایش نشان داد که کاربرد قارچ میکوریز آربسکولار و باکتری سودوموناس فلورسنس باعث کاهش اثرات منفی ناشی از تنش رطوبتی بر صفات مورد بررسی گردید. همچنین کاربرد این ریزجانداران در تلفیق با کودهای شیمیایی فسفر منجر به افزایش شاخص­های رشد و عملکرد دانه و کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفر گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Biological and Chemical Phosphate Fertilizers on Growth Indices and Grain Yield of Maize under Deficit Irrigation Conditions in Karaj Region

نویسندگان [English]

  • Gholamabbas Akbari
  • Mehdi Ghorchiani
  • Hosseinali Alikhani
  • Iraj Allahdadi
  • Mehdi Zarei
چکیده [English]

In order to study the effect of biological and chemical phosphate fertilizers on growth trend, physiologic indices and biological and grain yield of maize under deficit irrigation conditions in Karaj region, an experiment was conducted as split-split plot arrangement based on randomized complete blocks design with three replications. The experiment treatments were included: irrigation (full and deficit irrigation), phosphate biological fertilizer (co-application of mycorrhizal fungi and Pseudomonas fluorescens bacteria, application of Pseudomonas fluorescensbacteria, application of mycorrhizal fungi and control) and chemical phosphate fertilizer (optimized consumption of triple superphosphate, consumption of rock phosphate and control). The results showed that the maximum leaf area index was equal to 3.9 with 1350 GDD and maximum crop growth rate was equal to 3.4 g m-2 with 1150 GDD obtained with co-application of mycorrhizal fungi and Pseudomonas fluorescensbacteria treatment under full irrigation condition. Application of mycorrhizal fungi and Pseudomonas fluorescens bacteria compared to the control treatment increased leaf area index, crop growth rate, relative growth rate and biological and grain yield of maize under both full and deficit irrigation conditions. The co- inoculation of seeds with fungi and bacteria increased 5.13 and 11.76 percent leaf area index and crop growth rate in terms of the optimized consumption of triple superphosphate than rock phosphate, respectively. Grain yield and biological yield at co-application of AM fungi and Pseudomonas fluorescens along with optimum consumption of triple superphosphate were also higher by 15% and 13.6%, respectively, than application of microbial inoculants along with consumption of rock phosphate. Overally, results of this experiment showed that application of mycorrhizal fungi and Pseudomonas fluorescens bacteria reduced negative effects of stress on investigated traits. Application of microorganisms along with balanced consumption of phosphorus chemical fertilizers also increased growth indices and grain yield and reduced consumption of phosphorus chemical fertilizers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deficit Irrigation
  • Maize
  • Mycorrhiza
  • Pseudomonas fluorescens
  • Rock Phosphate