تأثیر محلولپاشی سولفات روی و بور بر عملکرد و برخی صفات کیفی دانۀ (Brassica napus L.) دو رقم کلزا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه

2 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان

3 گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تبریز

چکیده

برای بررسی تأثیر محلولپاشی روی و بور بر عملکرد و برخی صفات کیفی دانۀ دو رقم کلزا، آزمایشی به صورت فاکتوریل
و در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 18 تیمار و در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خیرآباد زنجان به
محلول- ،(Zn مرحله اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی عبارت بودند از: محلولپاشی روی در سه سطح (بدون محلول پاشی ( 0
محلولپاشی بور در سه سطح ،(Zn و محلولپاشی با غلظت شش در هزار ( 2 (Zn پاشی سولفات روی با غلظت سه در هزار ( 1
و (B و محلولپاشی با غلظت چهار در هزار ( 2 (B محلولپاشی اسید بوریک با غلظت دو در هزار ( 1 ،(B (بدون محلولپاشی ( 0
محلولپاشی سولفات روی و اسید بوریک در دو مرحله (ابتدای ساقه رفتن .(V و رقم طلایه ( 2 (V1) S.L.M ارقام شامل 046
و ابتدای گلدهی) انجام گردید. در طول دوره رشد، مراقبتهای زراعی انجام و از صفات زراعی مورد نظر یادداشتبرداری
شد. در زمان برداشت محصول علاوه بر ثبت عملکرد دانه، در نمونههای دانه کلزا غلظتهای روغن، پروتئین، آهن، منگنز،
روی، مس و بور نیز تعیین گردید. نتایج نشان داد بین عملکرد دانه تیمارهای آزمایشی از نظر آماری اختلاف معنیدار وجود
با میانگین 4180 کیلوگرم در هکتار حاصل Zn0B در سطوح 1 S.L.M دارد و حداکثر محصول دانه کلزا مربوط به رقم 046
گردید. محلولپاشی توأم سولفات روی و اسید بوریک موجب افزایش غلظت این دو عنصر در دانه کلزا گردید که از نظر
غنیسازی کلزا حائز اهمیت میباشد. با عنایت به نقش مثبت بور در افزایش عملکرد دانه و نقش مثبت مصرف توأم روی و
استفاده از این رقم و محلول- ،S.L.M بور در افزایش کیفیت دانه کلزا و همچنین بالاتر بودن سطح عملکرد دانه در رقم 046
پاشی توأم اسید بوریک و سولفات روی با غلظتهای به ترتیب دو در هزار و سه در هزار در مراحل ابتدای ساقه رفتن و
در مناطق با آب و هوا و خاک مشابه محل اجرای طرح توصیه میگردد. (Zn1B ابتدای گلدهی (تیمار

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Effect of Foliar Application of Boron and Zinc on Yield and Some Qualitative Characteristics of Two Rapeseed (Brassica napus L.) Cultivars

نویسندگان [English]

  • M Khiavi 1
  • MB Khorshidi 1
  • M Ismaeili 2
  • S Azarabadi 1
  • A Faramarzi 1
  • J Emaratpardaz 3
چکیده [English]

In order to study the effect of foliar application of boron and zinc on yield and some qualitative
characteristics of two rapeseed (Brassica napus L.) cultivars, a factorial experiment was carried out
based on RCBD with 18 treatments and 3 replicates during 2005-2006 at Zanjan Agricultural Research
Station. Factors of the experiment were: spraying of in 3 levels including Zn0 (without spraying), Zn1
(spraying with 3 g ZnSO4/L), Zn2 (spraying with 6 g ZnSO4/L) and H3BO3 spraying including B0
(without spraying), B1 (spraying with 2 g H3BO3/L), B3 (spraying with 4 g H3BO3/L) and the cultivars
were V1 (SLM046) and V2 (Talayeh). Zn and B foliar applications were done in two plant phenological
stages (early stemming and flowering). During the growth season common agronomic practices were
followed and grain yield and concentration of oil, protein, Fe, Mn, Zn, Cu and B of rapeseed grains
were measured at harvesting time. Results showed significant difference between the treatments, so
maximum grain yield of 4180 kg/ha was obtained from Zn0B1 in V1 cultivar. Concomitant application
of Zn and B led to increase in their concentrations in the grain that is important from rapeseed
fortification view of point. Therefore, regarding to beneficial effects of B on grain yield and joint
application of B and Zn on the seed quality simultaneous spraying of boric acid and Zn sulphate with 2
g /L and 3 g /L respectively in early stemming and flowering stages may be recommended for the study
area and the similar regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Boron
  • Grain Yield
  • Oil Percentage
  • Protein Content
  • Rapeseed
  • spraying
  • Zinc

مراجع

احمدی، م. ر. و جاویدفر، ف. 1377 . تغذیه گیاه روغنی کلزا. شرکت سهامی خاصتوسعه کشت دانههای روغنی.
افیونی، م. و نور بخش، ف. 1376 . خاکهای شور و سدیمی و اصلاح آنها. اصفهان، انتشارات ارکان.
امامی، ع. 1375 . روشهای تجزیه گیاه. نشریه شماره 982 . موسسه تحقیقات خاک و آب. تهران. ایران.
بای بوردی، ا. ملکوتی، م،ج و رضایی، ح. 1379 . بررسی اثر بخشی روشهای خاکی و محلول پاشی روی، بور و منگنز بر
.37- عملکرد دانه و روغن کلزا در میانه. مجله خاک و آب (ویژه نامه کلزا)، جلد 12 ، صفحات 48
ثواقبی، غ. ملکوتی، م. ج. و معز اردلان، م. 1378 . بر همکنش پتاسیم و روی بر غلظت و جذب عناصر غذایی گندم. مجله خاک
.101- و آب، جلد 12 ، شماره 6، صفحات 112
سالار دینی، ع ا و مجتهدی، م. 1367 . اصول تغذیه گیاه. جلد دوم. انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
سپهر، ا. 1377 . بررسی اثرات پتاسیم، منیزیم، گوگرد و عناصر ریز مغذی روی افزایش عملکرد و بهبود کیفیت آفتابگردان.
پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی. دانشگاه تربیت مدرس.
20 شماره 3 / سال 1389 / 44 خیاوی، خورشیدی و ... مجله دانش آب و خاک/ جلد 1
عاشوری، م. و محمدیان روشن، ن. 1380 . بررسی اثرات کاربرد سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم
کلزا. صفحه 48 ، مجموعه مقالات کوتاه هفتمین کنگره علوم خاک ایران. شهرکرد- دانشگاه شهر کرد.
عزیزی، م.، سلطانی، ا. و خاوری خراسانی، س. 1378 . کلزا (فیزیولوژی، زراعت، به نژادی و تکنولوژی زیستی). جهاد
دانشگاهی مشهد. ایران.
علی احیائی، م. و بهبهانی زاده، ع. ا. 1372 . شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک. جلد اول. نشریه فنی شماره 893 . مؤسسه
تحقیقات خاک و آب. تهران. ایران.
علیزاده، ا، 1377 . کیفیت آب در آبیاری: انتشارات آستان قدس رضوی، شرکت به نشر، مشهد.
کسرائی، ر. 1372 . چکیدهای درباره علم تغذیه گیاهی. ترجمه. انتشارات دانشگاه تبریز. ایران.
کشاورز، پ. و ملکوتی، م. ج. 1382 . جایگاه بور در تغذیه بهینه گیاهان. معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی. تهران.
ایران.
مرشدی، آ.، رضایی، ح.، ملکوتی، م. ج.، نقیبی، ج. و رضایی، ح. 1379 . تأثیر محلول پاشی آهن و روی بر عملکرد، خواص
کیفی و غنی سازی دانههای کلزا در بردسیر کرمان. مجله خاک و آب (ویژهنامه کلزا)، جلد 12 ، شماره 12 ، صفحههای
.55-63
عناصر خرد » ملکوتی، م. ج. و تهرانی، م. م. 1378 . نقش ریز مغذیها در افزایشعملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی
انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران. ،« با تأثیر کلان
ملکوتی، م. ج. و داودی، م. ح. 1382 . روی در کشاورزی عنصری فراموش شده در چرخه گیاه دام و انسان. معاونت باغبانی
وزارت جهاد کشاورزی. انتشارات سینا. تهران. ایران.
ملکوتی، م. ج. و سپهر، ا. 1383 . تغذیه بهینه دانههای روغنی گامی موثر در نیل به خودکفایی روغن در کشور (مجموعه
مقالات). انتشارات خانیران. تهران. ایران.
ملکوتی، م. ج. و لطف الهی، م. آ. 1378 . نفش روی در افزایش کمی و کیفی محصولات کشاورزی و بهبود سلامتی جامعه، در:
روی عنصری فراموش شده. شورای عالی سیاستگذاری کاهش مصرف سموم و استفاده بهینه از کودهای شیمیایی،
وزارت کشاورزی، نشر آموزش کشاورزی، کرج، ایران.
ملکوتی، م. ج. و متشرع زاده، ب. 1378 . نقش بور در افزایش کمی و بهبود کیفی تولیدات کشاورزی (مشکلات و راه کارها).
نشر آموزش کشاورزی. معاونت تات وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
تأثیر محلول پاشی سولفات روی و اسیدبوریک بر عملکرد و برخی صفات کیفی ..... 45
Grant CA, and Bailey LD, 1993. Fertility management in canola production. Can J Plant Science
73: 651-670.
Grewal HS, Stangoulis J, Potter T, and Graham RD, 1997. Zinc efficiency of oilseed rape (Brassica
napus and B. juncea) genotypes. Plant and Soil 191:123-132.
Harsham SG, Graham RD, and Stangoulis J, 1998. Zinc-boron interaction effects in oilseed rape. J
Plant Nutrition 21:2231-2243.
Holmes MRJ, 1980. Nutrition of the Oilseed Rape Crop. Applied Science Publishers Barking. Essex.
UK.
Marschner H, 1995. Mineral Nutrition of Higher Plant. 2nd edition. Academic Press. UK.
Mengel DB, 1980. Role of Micronutrients in Efficient Crop Production. Indian Cooperative Extension
Service, New Delhi, India.
Nagy K, 1996. The Role of Food Fortification in Combating Micronutrient, Deficiencies. F. Haffmann-
LaRoche Ltd, Basle.
Nuttal WF, Ukrainetz H, Stewart JWB, and Spurr DT, 1987. The effect of nitrogen, sulphur and boron
on yield and quality of rapeseed (Brassica napus L. and B. campestris L.). Can J Soil Science 67:
545-559.
Pratima S, Sharma C, Chatterjee C, and Sinha P, 1999. Seed quality of sesame (Sesamum indicum L.)
as influenced by boron nutrition. Indian J Agric Sci 69:1, 14-17.
Rengel Z, and Graham RD, 1995. Importance of seed Zn content for wheat growth on zinc deficient
soil. II. Grain Yield. Plant and Soil 173:267-274.
Zhonggui L, Grewal HS, and Graham RD, 1998. Dry Matter production and uptake of zinc and
phosphorus in two oilseed rape genotypes under differential rates of zinc supply. J Plant Nutrition
2: 25-38.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار