پارامترهای شوری و سدیمی بودن در برخی خاک¬های متأثر از نمک دشت تبریز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده

شوری و سدیمی بودن خاک بسته به روش و هدف اندازه­گیری با پارامترهای مختلفی بیان می­شوند. برخی محققان سعی کرده­اند تا از طریق برقراری ارتباط بین پارامترهای مزبور، پارامترهایی را که اندازه­گیری مستقیم آنها وقت­گیر، پرهزینه یا توأم با خطاست، از پارامترهای سهل الوصولتر برآورد نمایند. این معادلات عام نبوده و ممکن است بسته به نوع خاک متفاوت باشند. هدف از این تحقیق جستجوی روابط ساده­ای است که با استفاده از آنها بتوان شاخصهای متداول شوری و سدیمی بودن خاک­های متأثر از نمک دشت تبریز را به طور قابل قبولی  برآورد کرد. بدین منظور تعداد 30 نمونه مرکب خاک از منطقه مزبور جمع آوری گردید. نتایج اندازه­گیری­ها نشان داد که پارامترهای شوری (TSS، قدرت یونی، غلظت یونهای کلراید و سدیم) و حتی سدیمی بودن ( SAR وESP) با EC عصاره اشباع (( ECe در ارتباط نزدیک هستند. روابط زیر برای برآورد پارامترهای قدرت یونی (1-mmol L )، TSS )1-mmolcL)  و SAR 5/0 ) 1-mmol L) با استفاده از ECe(dSm-1) در خاک­های مورد بررسی پیشنهاد می­شوند: (57= SEE و 991/0=2R،  ECe1/19= I) ، (9 /30= SEE  و 994/0= 2R , 13/1 ECe 56/7= TSS)  و  (3 /11= SEE  و  916/0= 2R 925/0 ECe 44/1= SAR). همچنین نتایج نشان داد که pH عصاره اشباع (برخلاف pHگل اشباع) با غلظت بی­کربنات همبستگی معنی­دار مثبتی داشته و مقدار عددی آن ممکن است کمتر یا بیشتر از  pHگل اشباع باشد که بستگی به میزان شوری خاک دارد . 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Salinity and Sodicity Parameters in Some Salt-Effected Soils of Tabriz Plain

نویسندگان [English]

  • A Farahmand
  • Sh Oustan
  • A Jafarzadeh
  • N Aliasgharzad
چکیده [English]

Salinity and sodicity are expressed in a number of ways, depending on the method and purpose of the measurements. Some researchers attempt to estimate the parameters which can be time consuming, expensive and linked with error from easy- to- obtain parameters. However, these relationships are not universal and, may also vary depending on the type of soil. The aim of this study was to find simple equations in order to estimate the salinity and sodicity parameters for the salt-affected soils of Tabriz plain. For this purpose 30 composite soil samples were taken from the area. According to the results, salinity (TSS, ionic strength and concentration of chloride and sodium ions) and even sodicity (SAR and ESP) parameters are in close relation with the ECe. The following equations are proposed for estimating parameters of ionic strength (mmol L-1) TSS (mmolc L-1) and SAR (mmol L-1 )0.5 from ECe(dS m-1): I=19.1 ECe  ( R2=0.991 ,SEE=57), TSS=7.56 ECe1.13 (R2=0.994 ,SEE=3.9) and SAR= 1.44 ECe0.925 (R2=0.916 ,SEE=11.3) .The data showed that there is a significant positive relationship between pH of saturation extract (in contrast to pH of saturation paste) and bicarbonate concentration. Moreover, this pH may be greater or lower than the pH of saturation paste, depending on the degree of salinity.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • salinity
  • Sodicity
  • Speciation
  • Salt-affected soils
  • SAR
  • ESP
  • TSS

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار