2024-03-29T11:21:23Z
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=244
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
مقایسه مدلهای فائو و آلبرو در برآورد پتانسیل تولید گندم آبی در منطقه خواجه
در عصر حاضر به دلیل افزایش جمعیت و تخریب اراضی، نیاز به استفاده بهینه از اراضی کشاورزی کاملا احساس میشود. بنابراین از مهمترین فرآیندها در مدیریت پایدار، ارزیابی تناسب اراضی و تخمین پتانسیل تولید میباشد. این تحقیق به منظور مقایسه دو مدل فائو و آلبرو برای تعیین پتانسیل تولید گندم آبی در منطقه خواجه واقع در شمالشرق تبریز انجام گردید. در این رابطه بر اساس مدل AEZ ابتدا تولید پتانسیل یا پتانسیل حرارتی- تابشی تولید برآورد و سپس شاخص خاک به روش ریشه دوم که موید اثر مشخصات محدود کننده آن در کاهش تولید میباشد، محاسبه گردید. نهایتا پتانسیل تولید اراضی به روش فائو از ضرب شاخص خاک در تولید پتانسیل حاصل گردید. در مدل آلبرو نیز با استفاده از دادههای ورودی، پتانسیل تولید در هر واحد اراضی محاسبه شد. نتایج حاصله نشان داد که روش فائو همبستگی و دقت بیشتری در برآورد پتانسیل تولید گندم آبی در مقایسه با مدل آلبرو داشته و ضرایب تشخیص روابط رگرسیونی بین پتانسیل تولید اراضی و عملکرد مشاهده شده، به ترتیب 791/0 و 163/0 برای مدلهای فائو و آلبرو میباشد. میزان تولید برآورد شده با دو مدل نیز با هم تفاوت داشته که ناشی از شکل متفاوت مدلها است.
پتانسیل تولید
گندم آبی
مدل آلبرو
مدل فائو
منطقه خواجه
2014
11
22
1
14
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2802_88493e336e62645cbf4253d885e242e3.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
واکنش جریان غلیظ به بستر با تغییر ناگهانی زبری
واکنش جریان غلیظ به بستر با تغییر ناگهانی زبری بدلیل شناوری، جریان مشابه با جریانهای آب در کانالهای روباز نمیباشد. در تحقیق حاضر رفتار جریانهای غلیظ نمکی و رسوبی برروی بستر با تغییر ناگهانی زبری برای دو شکل زبری استوانهای و مخروطی، بصورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. با برداشت پروفیل سرعت و غلظت در مقاطع مختلف بدنه جریان، زبری موثر بستر، تنش برشی کف و ضریب کشش سطحی تعیین شد. نتایج نشان داد که شناوری تاثیر زیادی برروی زبری موثر و تنش برشی کف دارد بطوری که با تغییر ناگهانی زبری بستر، زبری موثر و تنش برشی کف بصورت تدریجی تغییر میکند، بویژه در آزمایشهایی که پدیده برخاستگی مشاهده گردید. استفاده از قانون لگاریتمی سرعت در ناحیه جدار نشان داد که فاصلهای از کف که این قانون در آن بیشترین دقت را دارا میباشد برای جریان غلیظ نمکی و رسوبی به ترتیب 90% و 75% فاصله سرعت حداکثر از کف است.
پدیده برخاستگی
پروفیل غلظت
تنش برشی کف
جریان غلیظ
زبری موثر
2014
11
22
15
26
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2803_9fc83d999e4d33473ddec3c92048afdc.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی آزمایشگاهی تاثیر نفوذپذ یری آبشکن روی ابعاد چاله فرسایشی
یکی از روشهای متداول در ساماندهی و کنترل فرسایش کناری رودخانهها استفاده از آبشکنها میباشد. آبشکنها سازههای متقاطع یا عرضی هستند که از دیواره رودخانه به سمت محور مرکزی آن کشیده میشوند. این سازه هر چند با هدف رسوبگذاری و جلوگیری از فرسایش کنارهها و حواشی رودخانه ایجاد میشوند اما به دلیل کاهش عرض مقطع جریان و در نتیجه افزایش سرعت و تنش برشی در دماغه آبشکن، باعث ایجاد حفره فرسایشی در اطراف آن میگردند. به منظور بررسی اثر نفوذپذیری آبشکن بر ابعاد چاله فرسایشی، آزمایشهایی در یک فلوم آزمایشگاهی به طول 3/7 متر، عرض 56/0 متر و ارتفاع 6/0 متر از جنس پلکسی گلاس انجام شد. در این تحقیق با استفاده از دو نوع آبشکن نفوذناپذیر و نفوذپذیر با سه درصد نفوذپذیری 30%٬ 40% و 50% برای چهار عدد فرود جریان و با عمق ثابت 15/0 متر، ابعاد چاله فرسایشی در شرایط آب زلال مورد آزمایش قرار گرفت. برای رسوبات بستر نیز از ماسه طبیعی با دانهبندی یکنواختmm 7/0 استفاده شد. با استفاده از آنالیز ابعادی عوامل بیبعد استخراج و با انجام مطالعات آزمایشگاهی و برازش رگرسیونی بر دادههای بدست آمده، رابطههایی برای تخمین ابعاد چاله آبشستگی ارائه شد. نتایج این تحقیق نشان داد با افزایش عدد فرود جریان، ابعاد چاله فرسایشی به میزان بیش از 5/1 برابر(در حالت نفوذناپذیر) افزایش و با کاهش نفوذپذیری از 50 درصد تا صفر درصد، حداکثر عمق چاله فرسایشی به میزان بیش از 4 برابر افزایش پیدا کرد. همچنین با افزایش نفوذپذیری، ابعاد چاله آبشستگی اطراف دو ردیف اول و دوم آبشکنها کاهش یافت.
آبشکن نفوذپذیر
چاله فرسایشی
سری آبشکنها
عدد فرود
2014
11
22
27
40
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2804_bd94837c69bdd52f6c887f92d77a980d.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی پارامتریک توابع نگهداشت خاک در سیستم دو فازی LNAPL- هوا
به منظور بررسی رفتار هیدرولیکی LNAPL ها در خاک، منحنیهای نگهداشت خاک برای بنزین و آب بهوسیلهی دستگاه ستون آویزان بدست آمد. سپس، هدایت هیدرولیکی اشباع خاک برای سیالات بنزین و آب به روش بار ثابت تعیین شد. پارامترهای منحنیهای نگهداشت خاک، برای آب و بنزین بر اساس مدلهای ونگنوختن، بروکس- کوری و کمپبل برآورد شد. بعلاوه هدایت هیدرولیکی غیر اشباع به عنوان تابعی از پتانسیل ماتریک خاک بهوسیله مدلهای معلم- ونگنوختن، معلم- بروکس- کوری، بوردین- بروکس- کوری و کمپبل تعیین شد. مقدار پارامترهای توزیع تخلخل و پارامترهای نقطه ورود هوا در سیستم دو فازی بنزین- هوا نسبت به آب- هوا افزایش یافت. نتایج نشان داد به دلیل کشش سطحی کمتر بنزین، در مقدار معینی از فاز مایع، مکش کمتری برای خارج کردن بنزین از خاک نسبت به آب لازم است. بنابراین خاک در یک مقدار معین از فاز مایع، نگهداشت کمتری برای بنزین نسبت به آب دارد. همچنین مقیاسسازی منحنی نگهداشت بنزین به صورت مناسبی بر مبنای تابع مقیاسی لورت انجام شد. به دلیل لزوجت کم بنزین، هدایت هیدرولیکی اشباع محیط برای بنزین بیشتر از آب بود. لیکن در مکشهای بیشتر از حدود 30 سانتیمتر آب، هدایت هیدرولیکی محیط برای آب بیشتر بود.
بنزین
توابع مقیاسی
مدلهای هیدرولیکی خاک
منحنی نگهداشت خاک
2014
12
08
41
53
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2805_b2c9cc0d8738b8133f5ac0da817f1b6d.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی آزمایشگاهی توزیع سرعت و تنش برشی جریان در قوس 90 درجه همراه و بدون
وجود سری آبشکنها
آبشکنها از جمله سازههای موثر و به صرفه جهت حفاظت سواحل رودخانهها در محل قوسها هستند. تحلیل جریان در قوس محافظت شده توسط سری آبشکنها پیچیده است. دلیل اصلی این مسئله تأثیرات آبشکنها بر الگوی جریان و جریانهای ثانویه و همچنین تأثیرات متقابل آبشکنها برهم است. در تحقیق حاضر به بررسی آزمایشگاهی تأثیر سری آبشکنهای غیرمستغرق بر متغیرهایی مانند توزیع سرعت متوسط، جریانهای ثانویه و تنش برشی پرداخته شده است. آزمایشها در یک فلوم قوسی 90 درجه به عرض 7/0 متر و ارتفاع 8/0 متر انجام گرفت. نسبت قوس برابر 4 و عمق جریان 14/0 متر بود. آبشکنها به شکل غیر مستغرق و با سه طول 15، 20 و 25 درصد عرض کانال به کار گرفته شدند همچنین فاصله آبشکنها 3 برابر طول آنها بود. نتایج مطالعه نشان میدهد که وجود سری آبشکنها سبب یکنواختی سرعت بالادست و انتقال ناحیه پرسرعت از مجاورت دیواره خارجی به سمت میانه کانال تا دیواره داخلی میشود، همچنین قرارگیری سری آبشکنها در دیواره خارجی قوس سبب کاهش قدرت جریان ثانویه در کانال میگردد. تنش برشی بستر در اثر وجود آبشکنها افزایش یافته و افزایش طول آبشکنها باعث بیشتر شدن آن میشود اما تأثیر چندانی بر موقعیت مکانی رخداد تنش برشی بیشینه ندارد بطوری که در تمام حالتها، تنش برشی بیشینه در زاویه 70 تا 80 درجه قوس رخ داده است.
آبشکن
الگوی جریان
تنش برشی
جریان ثانویه
قوس 90 درجه
2014
11
22
55
68
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2806_450741ba0753751dfcadeb806ffe84a9.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی تاثیر دبی بر غلظت رسوبات معلق بالادست و پاییندست موانع در شرایط وجود
امواج عمود بر جریان در مجاری روباز
در این تحقیق پدیده تشکیل امواج عرضی و تأثیر دبی بر غلظت رسوبات معلق در شرایط تشکیل موجهای مختلف عرضی، در یک فلوم مستطیلی بررسی شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در حالت عدم وجود موج، غلظت رسوبات معلق در انتهای بازه موانع بیشتر از انتهای بازه بدون موانع میباشد. امواج عرضی با کاهش انتقال رسوبات معلق در بازه موانع، باعث کاهش غلظت رسوبات معلق در پاییندست بازه موانع نسبت به بازه بدون موانع میگردند. به گونهای که برای موج نوع 1 و 2 به طور متوسط درصد کاهش غلظت رسوبات معلق در پاییندست بازه موانع نسبت به بازه بدون موانع به ترتیب حدود 6/3 و 5/4 درصد بوده است، اما با افزایش دبی تغییر محسوسی مشاهده نشده است. همچنین نتایج نشان داده است که با افزایش دبی، دامنه امواج نوع 1 افزایش یافته است و بنابراین توانایی موج نوع 1، برای کاهش غلظت رسوبات معلق منتقل شده در بازه موانع حدود 3 درصد افزایش یافته است. درحالیکه برای موج نوع 2، با افزایش دبی، این توانایی حدود 7 درصد کاهش یافته است. بررسیهای انجام شده در بازه بدون موانع دلالت بر این امر دارد که درصد غلظت رسوبات معلق منتقل شده برای موج نوع 2 با افزایش دبی حدود 3 درصد افزایش یافته است. اما برای موج نوع 1 کاهش یافته است و رسوبات در بالادست بازه موانع ته نشین شدهاند. بنابراین توانایی موج نوع 2 نسبت به موج نوع 1 جهت انتقال رسوبات معلق در شرایط بدون موانع بیشتر است
دبی
غلظت رسوبات معلق
گرداب
موج عرضی
2014
11
22
69
81
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2807_9668af5b5f059f32d19d88f68bd621ed.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
هدررفت خاک در شیارها و تغییرات زمانی آن طی بارندگی در خاکهای با بافت مختلف
فرسایش شیاری فرآیند جدا شدن و انتقال ذرات خاک توسط جریان متمرکز روانآب بر روی دامنه شیبدار است. این فرسایش نقشی مهم در هدررفت خاک در دامنهها دارد. ویژگیهای مختلف خاک با تأثیر بر مقاومت آن در برابر ضربه قطرات باران و تنش برشی روانآب، بر گسترش فرسایش شیاری اثر میگذارند. هدف از این آزمایش، بررسی فرسایش شیاری در خاکهای با بافت مختلف و تعیین تغییرات زمانی آن طی بارندگی بود. برای این منظور هشت خاک با بافت مختلف (رسی، لوم رسی، لوم رس شنی، لومی، لوم سیلتی، لوم شنی، شن لومی و شنی) در کرتهایی به طول 2/1 متر و در عرض 1 متر در دامنهای شیبدار تحت باران شبیهسازی شده مورد بررسی قرار گرفتند. هر یک از کرتها تحت پنج رخداد باران با شدت 60 میلیمتر در ساعت و مدت یک ساعت قرار گرفتند. مقدار فرسایش شیاری بر اساس میزان رسوب جمع شده در مخزن انتهای کرتها تعیین شد. نتایج نشان داد که فرسایش شیاری در شیارها به شدت تحت تأثیر بافت خاک قرار گرفت (01/0p≤). بیشترین و کمترین میزان فرسایش شیاری به ترتیب در خاک رسی (322 گرم بر متر مربع) و خاک شنی (صفر) مشاهده شد. میزان فرسایش شیاری در خاکها به سرعت نفوذ آب و انتقالپذیری ذرات وابسته بود. شدت فرسایش شیاری به دلیل تخریب خاکدانهها و تولید روانآب طی دوره بارندگی افزایش پیدا کرد. شدت فرسایش شیاری در ابتدای دوره بارندگی به سرعت بالا رفته و در ادامه به حد تقریباً ثابتی رسید. در خاک لومی به دلیل پایداری نسبی خاکدانهها، میزان تغییرات فرسایش شیاری طی بارندگی کمتر بود.
تنش برشی
روانآب
شیار
نفوذ پذیری خاک
2014
11
22
83
92
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2808_c05775ee36bbc86ebc06f130820a373d.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
اثر مقادیر و زمان مصرف نیتروژن بر کارآیی زراعی نیتروژن و عملکرد دانه ارقام گندم دیم
برای بررسی اثرات مقادیر و زمان مصرف نیتروژن در نیاز نیتروژنی، کارآیی استفاده از نیتروژن و خواص کمی و کیفی عملکرد دانه ارقام مختلف گندم دیم، پژوهشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به صورت کرتهای دو بار خرد شده و به مدت سه سال زراعی (88-85) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا در آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد نیتروژن باعث افزایش معنیدار عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و کاه، شاخص برداشت، درجه باردهی، تعداد سنبله در واحد سطح، ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد پنجههای بارور، تعداد دانه در سنبله، وزن بوته، وزن تر ریشه، حجم ریشه، تعداد ریشههای طوقهای شد. بیشترین کارآیی استفاده از نیتروژن از 30 کیلوگرم در هکتار بدست آمد و با افزایش مقادیر نیتروژن، کارآیی استفاده از نیتروژن به طور معنیداری افزایش یافت. متوسط نیاز نیتروژنی گندم دیم برای دستیابی به 90 درصد حداکثر عملکرد دانه 50 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره (100 کیلوگرم اوره در هکتار) با لحاظ محدودیت اقلیمی مانند سرمای اوایل بهار و یا تنش خشکی تعیین شد. با استفاده از روش GGE بای پلات زمان مصرف نیتروژن برای ارقام آذر 2 و هما به صورت تقسیطی (دوسوم نیتروژن در پائیز و یک سوم در بهار) و برای رقم سرداری تماماً در پائیز همزمان با کاشت به صورت جایگذاری به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد مقادیر مختلف نیتروژن توانست غلظت پروتئین دانه گندم دیم را به صورت خطی و معنیدار افزایش دهد. در دامنه سطوح نیتروژن مصرفی(صفر تا 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) با افزایش هر کیلوگرم نیتروژن در هکتار غلظت پروتئین دانه به میزان 025/0 درصد افزایش یافت. بیشترین و کمترین درصد پروتئین دانه به ترتیب 6/11 و 4/10 درصد از ارقام رصد (کلاس A) و سرداری (کلاس B) بدست آمد. در مجموع استنباط شد که مقادیر و زمانهای مختلف مصرف نیتروژن توانست ویژگیهای مورفولوژیک ریشه، اجزای عملکرد، عملکرد و کارآیی استفاده از نیتروژن را در ژنوتیپهای مختلف گندم دیم تغییر دهد و در افزایش ویژگیهای کمی و کیفی دانه مؤثر واقع شود.
بایپلات
نیاز نیتروژنی
عملکرد دانه
2014
11
22
93
104
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2809_96aa0a42fb9e2c238e01a2f6b81c5efa.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی آزمایشگاهی و عددی تاثیر شیب جانبی کانال اصلی بر الگوی جریان در
تلاقی 90 درجه کانالهای باز
پیدایش حفرههای فرسایشی و مناطق رسوبگذاری ارتباط مستقیمی به هیدرولیک جریان در محدوده تلاقی کانالها و رودخانهها دارد. الگوی جریان در محل اتصال کانالها بسیار پیچیده و تابع متغیرهای مختلفی میباشد. در تحقیق حاضر تاثیر شیب جانبی 45 درجه کانال اصلی بر توزیع سرعت، سطح آب و ابعاد ناحیه جداشدگی جریان در یک تلاقی با زاویه اتصال 90 درجه بررسی و با حالت شیب جانبی 90 درجه مقایسه شد. برای این منظور مولفههای سه بعدی جریان در آزمایشگاه اندازهگیری و به کمک این دادهها مدل عددی فلوئنت کالیبره گردید. در شبیهسازی عددی از مدل آشفتگی از نوع RNG استفاده شد. بررسی نتایج این تحقیق نشان میدهد که طول و پهنای ناحیه جداشدگی در شیب جانبی 45 درجه نسبت به شیب جانبی 90 درجه در کف بستر کوچکتر و در سطح آب بزرگتر است. در شیب جانبی 45 درجه به دلیل پهنای بسیار کم ناحیه جداشدگی در نزدیکی کف، ناحیه با شتاب زیاد در پاییندست اتصال به وجود نمیآید و منجر به کاهش تنش برشی در این قسمت میشود. همچنین تغییرات عمق آب در ابتدا و انتهای کانال اصلی در شیب 45 و 90 درجه به ترتیب 1/2 و 3/3 درصد نسبت به عمق آب ابتدای کانال اصلی است.
: الگوی جریان
تلاقی رودخانهها
شیب جانبی کانال
مدل آشفتگی
ناحیه جداشدگی جریان
2014
11
22
105
119
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2810_86389002ae1907eb42c7d6462479761a.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
ارزیابی کیفی تناسب اراضی یخفروزان اهر برای چغندرقند، پیاز و ذرت با روشهای محدودیت ساده و پارامتریک ریشه دوم
این تحقیق در منطقه یخفروزان اهر واقع در استان آذربایجان شرقی جهت ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای محصولات چغندرقند، پیاز و ذرت بر اساس اطلاعات خاکشناسی 18 واحد نقشه (4 خاکرخ شاهد) انجام یافته و دادههای اقلیمی از ایستگاه هواشناسی اهر گرفته شده است بر اساس جداول سایس و همکاران همه نیازهای زمیننما، خاک و اقلیمی چغندرقند، پیاز و ذرت و همچنین کلاسهای تناسب کیفی برای محصولات ذکر شده به روش محدودیت ساده و ریشه دوم مشخص گردید. بر اساس نتایج حاصله در سیستم محدودیت ساده برای چغندرقند به ترتیب 66/16% اراضی دارای تناسب متوسط، 22/72% اراضی تناسب بحرانی و 11% اراضی نامناسب و غیرقابل اصلاح بودند، 12% منطقه مورد مطالعه دارای تناسب متوسط، 44/44% بصورت بحرانی و 44/44% نامناسب و غیرقابل اصلاح برای پیاز بوده و 77/27 % اراضی دارای تناسب متوسط، 33/33% اراضی تناسب بحرانی و 88/38% نامناسب و غیرقابل اصلاح برای ذرت میباشد. در روش پارمتریک 44/44% اراضی دارای تناسب بحرانی، 55/55% اراضی نامناسب و غیرقابل اصلاح برای چغندرقند بود. همچنین 33/33% اراضی دارای تناسب بحرانی و 66/66% اراضی نامناسب و غیر قابل اصلاح برای پیاز بودند. بعلاوه برای ذرت 77/27 % اراضی دارای تناسب متوسط و 66/16% اراضی بصورت بحرانی و 55/55% نامناسب و غیرقابل اصلاح بودند. لذا نتایج حاصله مؤید کارایی بیشتر روش پارامتریک نسبت به روش محدودیت ساده بوده و علاوه بر محدودیتهای اقلیمی مهمترین فاکتورهای محدودکننده اراضی درصد کربن آلی و ذرات درشتتر از شن میباشد.
پیاز
تناسب اراضی
چغندرقند
ذرت
ریشه دوم
محدودیت ساده
2014
11
22
121
132
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2811_3683aa9204260a1bdda2338eecdaaf39.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
بررسی تاثیر امواج عرضی نوع 1 و 2 بر غلظت رسوبات معلق
پاییندست موانع در مجاری روباز
در بسیاری از مواقع مجموعهای از موانع در مسیر حرکت آب قرار می گیرند که با عبور آب از بین آنها، در پاییندست موانع جریانهای ورتکس ایجاد می شود. از همپوشانی ورتکس ایجاد شده از هر کدام از موانع، امواج عرضی که راستای انتشارشان عمود بر جهت جریان آب است تشکیل می شوند. این امواج سبب کاهش انتقال رسوبات معلق به سمت پاییندست موانع میگردند. در این تحقیق میزان تاثیر امواج عمود بر جریان نوع 1 و2 بر غلظت رسوبات معلق پاییندست موانع در یک فلوم آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفته است. در هر یک از آزمایشها، جهت مقایسه نتایج، غلظت رسوبات معلق در دو حالت با و بدون وجود موج عرضی، در دو مقطع انتهایی فلوم اندازهگیری شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که در دامنه برابر برای موج نوع 1 و 2، توانایی موج عرضی نوع 1 در پس زدن رسوبات معلق به سمت بالادست موانع و کاهش غلظت آنها در پاییندست موانع بیشتر از موج نوع 2 میباشد
غلظت رسوبات معلق
موج عمود بر جریان
ورتکس
2014
11
22
133
143
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2812_cb38238b8b5f05488d30c8db5ce6db51.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
تأثیر کاربرد همزمان نیتروژن و فسفر بر ویژگیهای زراعی گیاه برنج در شرایط غرقاب و اشباع متناوب
نیتروژن یکی از عناصر پرنیاز در گیاهان است که به همراه فسفر، نقش مهمی در تولید برنج دارد. از طرف دیگر، شرایط رطوبتی خاک، فراهمی این دو عنصر پرمصرف را در خاک بهطور مشخص تحت تأثیر قرار میدهد. برای مطالعۀ اثر نیتروژن و فسفر بر ویژگیهای رشد گیاه برنج (.L Oryza Sativa)، آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل دو رقم برنج (هاشمی و علی کاظمی)، دو سطح رطوبتی (غرقاب دایم و اشباع متناوب)، سه سطح نیتروژن (0، 75 و150 میلیگرم نیتروژن بر کیلوگرم خاک) از منبع اوره و سه سطح فسفر (0، 25 و50 میلیگرم فسفر بر کیلوگرم خاک) از منبع مونوکلسیم فسفات بود. نتایج نشان داد که وزن خشک بخش هوایی در رقم علی کاظمی بیشتر از هاشمی بود. وزن خشک بخش هوایی و ریشه، طول و حجم ریشه، تعداد برگ و پنجه در بوته و قطر ساقه در رژیم رطوبتی غرقاب بیشتر از اشباع متناوب بود. با افزایش سطوح نیتروژن، وزن خشک بخش هوایی و ریشه و حجم ریشه افزایش یافت. افزایش سطوح فسفر نیز منجر به افزایش وزن خشک و حجم ریشه شد. اثر متقابل نیتروژن و فسفر بر وزن خشک بخش هوایی و ریشه، طول و حجم ریشه، شاخص کلروفیل برگ و غلظت نیتروژن بخش هوایی معنیدار بود(p< 0.05). اثر متقابل رژیم رطوبتی خاک و نیتروژن بر شاخص کلروفیل برگ معنیدار بود(p<0.05). همچنین اثر متقابل فسفر و رژیم رطوبتی خاک باعث تغییر معنیدار وزن خشک بخش هوایی و اثر متقابل نیتروژن و رقم سبب تغییر معنیدار (p<0.05) وزن خشک و شاخص کلروفیل برگ شد. بیشترین وزن خشک بخش هوایی در شرایط غرقاب و در رقم علی کاظمی در سطح دوم نیتروژن و سطح شاهد فسفر مشاهده شد
اشباع متناوب
برنج
غرقاب
فسفر
نیتروژن
2014
11
22
145
160
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2813_91947be16494f73cccd9752824e678b0.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
شبیهسازی رسوبگذاری در مخازن سدها با استفاده از مدل WASA-SED
(مطالعه موردی سد باراسونا- اسپانیا)
در این مقاله الحاقیه جدید مدلWASA-SED که با هدف شبیهسازی فرآیند رسوبگذاری در مخازن سدها توسعه یافته مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای ارزیابی الحاقیه جدید مدل واسا، فرآیند رسوبگذاری در مخزن سد باراسونا (اسپانیا) که در ناحیهای با فرسایش پذیری بالا قرار دارد مورد بررسی قرار گرفت. مهمترین پارامتر در شبیهسازی رسوبگذاری در مخازن سدها تعیین ضخامت لایه فعال است از اینرو برای واسنجی مدل و تعیین ضخامت لایه فعال از آمار و اطلاعات مربوط به دو بازه زمانی که یکی مربوط به دوران بهرهبرداری عادی از مخزن (1986 تا 1993) و دیگری دوران بهرهبرداری همراه با انجام عملیات فلاشینگ در مخزن بوده (1995 تا 1997) استفاده گردید. پس از تعیین ضخامت لایه فعال، فرآیند رسوبگذاری با استفاده از مدل واسا برای دوره زمانی 1998 تا 2006 شبیهسازی شد و با اطلاعات برداشت شده از مخزن سد مورد مقایسه قرار گرفت نتایج مقایسه نشان می دهد الحاقیه جدید مدل واسا در شبیهسازی رسوبگذاری در مخازن سدهایی که در حوضه های آبخیز با فرسایش پذیری بالا قرار گرفته اند از دقت مناسبی برخوردار است.
باراسونا
رسوبگذاری
شبیهسازی
مخزن سد
مدلWASA-SED
2014
11
22
161
173
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2814_d1689d76c9880ae31c5491c695ff43a7.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
اثر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزای عملکرد و کیفیت دانه آفتابگردان در شرایط تنش خشکی
با توجه به اهمیت کاربرد کودهای آلی در کشاورزی پایدار، این آزمایش برای ارزیابی پاسخ گیاه آفتابگردان به کودهای آلی، شیمیایی و تلفیقی تحت تنش موقت رطوبتی در مرحله رشد زایشی به صورت کرتهای خرد شده و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 24 تیمار و 3 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل S1: شاهد (آبیاری کامل)، S2: قطع موقت آبیاری در مرحله گلدهی و S3: قطع موقت آبیاری در مرحله پرشدن دانه و عامل فرعی شامل F1: شاهد (عدم استفاده از کود)، F2: 30 تن در هکتار کود گاوی، F3:20 تن در هکتار کود گوسفندی، F4: 10 تن در هکتار کود مرغی، F5: کود شیمیایی N، Pو K توصیه شده، F6: 15 تن در هکتار کود گاوی+ نصف کود شیمیایی توصیه شده، F7: 10 تن در هکتار کود گوسفندی+ نصف کود شیمیایی توصیه شده، F8: 5 تن در هکتار کود مرغی+ نصف کود شیمیایی توصیه شده بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی باعث کاهش عملکرد و وزن صد دانه و افزایش درصد پوکی دانهها گردید اما بر قطر طبق، قطر ساقه و ارتفاع گیاه اثر معنیداری نداشت. تیمارهای F2، F4و F6 بیشترین تأثیر را بر عملکرد و دیگر صفات کمی اندازهگیری شده داشتند. تنش خشکی در مرحله گلدهی باعث افزایش غلظت پروتئین دانه نسبت به سایر تیمارها شد. درصد روغن دانه و ترکیبات غیراشباع اسید اولئیک و اسید لینولئیک در تیمار آبیاری کامل بیشترین و در تیمار تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه کمترین مقادیر را داشتند. عملکرد پروتئین و روغن نیز بهدلیل تأثیر زیاد تنش خشکی در مرحله رشد زایشی بر عملکرد دانه کاهش معنیداری داشتند. تنش در مرحله گلدهی غلظت نیتروژن، فسفر و پتاسیم دانه را افزایش داد در حالیکه در مرحله پر شدن دانه باعث کاهش غلظت آنها نسبت به آبیاری کامل گردید. در بین منابع کودی نیز درصد پروتئین و عملکرد پروتئین بهترتیب در تیمارهای F3 و F4 بیشترین مقادیر را داشتند درحالی که بیشترین درصد روغن و عملکرد روغن از تیمار F6 بهدست آمد. درصد اسید لینولئیک در تیمار F4 و اسید اولئیک در تیمار F3 از سایر تیمارها بیشتر بود. نتایج بیانگر اثر بیشتر کودهای دامی و یا تغذیه تلفیقی در افزایش غلظت عناصر غذایی دانه نسبت به کودهای شیمیایی بود.
آفتابگردان
عملکرد
کود آلی
کود شیمیایی
کیفیت دانه
2014
11
22
175
189
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2815_89e77ce3d0bc1da589d8e8fd1c8024ae.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
مقایسه فیلترینگ امواج تجزیه موجکی و میانگینهای متحرک (مطالعه موردی: ایستگاه ونیار در حوضه آجی چای)
دراین مطالعه رابطه بین امواج تجزیه شده جریان روزانه رودخانه آجی چای درایستگاه ونیار از طریق موجک و فیلتر میانگین متحرک مورد بررسی قرار گرفته است .ابتدا با استفاده از تجزیه موجک، توزیع فرکانسهای سری زمانی جریان روزانه براساس مقیاس به فرکانسهای بالا و پایین تجزیه و زیر سریهای تقریبی برای مقیاسهای بالاتر برآورد گردیده است. درمرحله بعد فیلتر میانگین متحرک برای کاهش و حذف نویزهای تصادفی در سری دادههای جریان روزانه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر عملکرد مشابه دو روش تجزیه موجک و میانگین متحرک برای صاف یا هموار نمودن سیگنال و کاهش نویزهای سری جریان روزانه رودخانه آجی چای برای سطح های تجزیه 1 الی 10 است. ضمناْ از معیار کمی ضریب همبستگی نیز برای بررسی تشابه عملکرد دو روش مذکور استفاده و نتایج نشان از همبستگی بالای مقادیر حاصل از دو روش بکار رفته در مطالعه دارد.
زیر سری تقریبی
صاف کردن
فرکانس
موجک
میانگین متحرک
2014
11
22
191
203
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2816_044af18f1fd062c8077d58d153dab2e2.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
تأثیر صفحات مستغرق بر میزان آبگیری در آبگیرهای جانبی
صفحات مستغرق در دهانه آبگیرها به عنوان یک سازه هیدرولیکی کنترل کننده رسوب استفاده میشود. تحقیق حاضر در آزمایشگاه هیدرولیک بخش مهندسی آب دانشگاه شیراز انجام گرفت در این تحقیق عملکرد هیدرولیکی مدل صفحات مستغرق در جریانهای زیربحرانی مورد مطالعه قرار گرفت و تأثیر تعداد ردیفهای عرضی صفحات مستغرق، زاویه نصب صفحات ونیز دبی جریان بر میزان آبگیری و پروفیل سطح آب در کانال اصلی در مجاورت آبگیر جانبی با زاویه آبگیری 55 درجه با ورودی گرد شده که به عنوان بهترین زاویه آبگیری معرفی شده است بررسی گردید. در این تحقیق سیستم صفحاتی با چهار زاویه نصب 10، 20، 30 و 40 درجه همراه با دو آرایش صفحههای موازی سهتایی و دوتایی در عرض ورودی انتخاب گردید و آزمایشها در چهار دبی متفاوت انجام پذیرفت. نتایج این تحقیق نشان میدهد که به دلیل وجود صفحات، رقوم پروفیل سطح آب در بالادست صفحات افزایش مییابد و در مقایسه با شرایط عدم وجود صفحات، نسبت آبگیری افزایش مییابد. همچنین نتایج نشان میدهد که صفحات مستغرق با آرایش موازی سهتایی در عرض ورودی با زاویه نصب 30 درجه از بهترین راندمان آبگیری برخودار میباشند.
آبگیر جانبی
پروفیل سطح آب
صفحات مستغرق
نسبت آبگیری
2014
11
22
205
214
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2817_bc02acc9912f5257d7b1a2dd54a5ef12.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
تخصیص بهینه آب سد چند منظوره مهاباد با استفاده از تلفیق روشهای تحلیل سلسله
مراتبی فازی و برنامهریزی آرمانی
در نگرش جدید جهانی، آب کالایی اقتصادی – اجتماعی بوده و به عنوان نیاز اولیه انسان محسوب میشود. در این میان سدها و مخازن آب نقش مهمی در تأمین نیاز آب مصرفکنندگان و تخصیص به بخشهای مختلف دارند. در این مطالعه به بررسی تخصیص آب سد مهاباد پرداخته شد و که در آن به منظور تعیین اولویت تخصیص آب و تامین اهداف مذکور، از ترکیب روشهای سلسله مراتبی فازی و برنامهریزی آرمانی استفاده شد. ساختار سلسله مراتبی دارای 3 معیار و 6 زیر معیار برای 5 گزینه، به منظور تعیین اولویت تخصیص آب سد به گزینههای استفاده کننده طراحی شد و در نهایت گزینه تامین آب بخش کشاورزی با وزن نهایی 36/0 نسبت به دیگر گزینهها از ارجحیت بیشتری برخوردار بود. افزون بر این، الگوی کشت بهینه نشان داد که سطح زیر کشت گندم در تمامی اولویتها از بیشترین مقدار برخوردار بود.
برنامهریزی آرمانی
تحلیل سلسله مراتبی فازی
تخصیص آب
سد مهاباد
2014
11
22
215
229
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2818_5b2d9d696ddd9c42f019bdc529a7052b.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
کاربرد سامانههای هوشمند و روشهای آماری در تخمین توزیع غلظت رسوبات معلق
آگاهی از توزیع عمقی رسوبات معلق در کانالها و آبراهههای طبیعی در تخمین بار رسوبی جریان اهمیت بسیار زیادی دارد. هزینههای زیاد و زمانبر بودن عملیات نمونهبرداری از رودخانهها و همچنین خطای قابل توجه روشها و تجهیزات مختلف نمونهبرداری، مهندسان و محققان را به سوی مدلهای شبیهسازی و استفاده از روشهای نوین آماری سوق داده است. در این مطالعه، برای تخمین توزیع غلظت رسوبات معلق از سه روش شبکههای عصبی مصنوعی (ANN)، سیستم استنتاج فازی- عصبی (ANFIS) و رگرسیون خطی چندمتغیره استفاده شد. برای بررسی دقت و صحت هر روش، معتبرترین دادههای آزمایشگاهی موجود مورد استفاده قرار گرفت. پس از ارزیابی عملکرد سه روش یادشده، مشخص شد که روش شبکه عصبی مصنوعی با ضریب همبستگی 999/0 و RMSE برابر با 042/0، نسبت به روشهای دیگر برتری نسبی داشته و به خوبی قادر به برآورد توزیع غلظت رسوبات است. پس از این روش، دقت سیستم استنتاج فازی- عصبی با ضریب همبستگی 994/0 و RMSE برابر با 042/0 در مرتبه دوم قرار گرفت. با استفاده از رهیافت رگرسیون چند متغیره، دو رابطه برای جریان در بسترهای صاف و زبر ارائه شد. نتایج نشان داد که مدل رگرسیون چند متغیره کارایی کمتری نسبت به دو مدل دیگر دارد. با مقایسه این مدلها با روابط تجربی ارائه شده، مانند معادله راوس و معادله اینشتین و شن، مشخص شد که روشهای آماری توزیع غلظت رسوبات معلق را با دقت بیشتری نسبت به معادلات تجربی برآورد میکنند.
توزیع غلظت رسوبات معلق
سیستم استنتاج فازی- عصبی
شبکههای عصبی مصنوعی
معادله راوس
مدل رگرسیون خطی چند متغیره
2014
11
22
231
242
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2819_bda32ca2fd3858b6999f620673e12645.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
مطالعه اثر زاویه اتصال بر ویژگیهای جریان در کانالهای متقاطع
برخورد دو جریان با یکدیگر پدیدهای است که در سازههای دستساز بشر مانند شبکههای آبیاری، آب و فاضلاب و مجاری طبیعی مانند رودخانهها مشاهده میشود. در این تحقیق با بهرهگیری از مدل آشفتگی RSM و روشVOF در نرم افزار فلوئنت، جریان متقاطع در کانالهای مستطیلی مدلسازی شده است. تأثیر زاویه اتصال کانال فرعی به کانال اصلی در زوایای30، 45، 60 و 90 درجه بر الگوی جریان و سطح آب مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد با کاهش زاویه تقاطع، تراز سطح آب در بالادست تقاطع روند کاهشی و در پاییندست ناحیه تقاطع روند افزایشی دارد. عمقهای بالادست تقاطع به ترتیب حدود 2%، 3/4%، 6% و 9% بالاتر از عمقهای پاییندست تقاطع در زوایای 30، 45، 60 و 90 درجه میباشند. همچنین یک ناحیه جدایی جریان در پاییندست تقاطع و یک ناحیه سکون در گوشه بالادست تقاطع و در داخل کانال اصلی تشکیل میشود. کاهش زاویه اتصال به کانال اصلی باعث کاهش ابعاد این نواحی و همچنین کاهش آشفتگی جریان در پاییندست محل تقاطع جریان میشود. شبیه سازی توزیع تنش برشی نیز نشان میدهد که تمرکز بالایی از تنش در دیواره روبروی تقاطع وجود داشته و در زوایای اتصال بزرگتر، مقدار این تنش افزایش مییابد. با افزایش زاویه تقاطع کانالها، ابعاد ناحیه جدایی جریان نیز توسعه پیدا کرده و عرض مفید برای عبور جریان به پاییندست کاهش مییابد. با کاهش زاویه برخورد دو جریان و در نتیجه کاهش ابعاد ناحیه جدایی مشکلات ناشی از برخورد دو جریان کاهش مییابد.
تراز سطح آب
زاویه تقاطع
فلوئنت
مدل حجم سیال
2014
11
22
243
257
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2820_e3e8a0e5e6e3deaf449676ef1903558f.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1393
24
3
اثر شور و غرقاب شدن خاک بر غلظت برخی عناصر پرمصرف و سدیم در بخش هوایی ذرت
شوری و غرقاب از تنشهای غیرزیستی مهم محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان در دنیا میباشند. در این پژوهش، اثر شوری و غرقاب بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفهای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704 در شرایط گلخانهای مطالعه گردید. آزمایش بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با فاکتورهای مدت غرقاب در پنج سطح (0، 2، 4، 8 و 20 روز) و شوری عصاره اشباع خاک در چهار سطح (11/0، 2، 4 و 8 دسیزیمنس بر متر) و در سه تکرار انجام شد. برای بستر رشد گیاه از یک خاک شن لومی و برای ایجاد سطوح شوری در آن از نمک کلرید سدیم استفاده گردید. فاکتورهای شوری و غرقاب بهطور همزمان و از مرحله پنج برگی گیاه به بعد اعمال گردید. گیاهان 60 روز پس از کاشت برداشت و غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی آنها بهروش خشکسوزانی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش سطح شوری غلظت پتاسیم، کلسیم و منیزیم بخش هوایی بهطور معنیداری کاهش ولی غلظت سدیم بخش هوایی بهطور معنیداری افزایش یافت. با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، غلظت کلسیم بخش هوایی بهطور معنیداری کاهش در حالیکه غلظت سدیم، پتاسیم و منیزیم بخش هوایی بهطور معنیداری افزایش یافت. با این حال، اثر شوری بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفهای به مدت غرقاب شدن خاک بستگی داشت. غلظت پتاسیم، منیزیم و کلسیم در بخش هوایی ذرت بهترتیب 72/3، 17/3 و 69/1 برابر بیشتر از ریشه بود در حالیکه غلظت سدیم در ریشه 52/1 برابر بیشتر از بخش هوایی بود. نتایج نشان داد که حتی دورههای کوتاه غرقاب شدن خاک بر غلظت پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سدیم بخش هوایی ذرت علوفهای در شرایط شور و غیرشور اثرهای طولانیمدت داشت.
تنش
ذرت
شوری
عناصر پرمصرف
غرقاب
2014
11
22
259
275
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_2821_d4c2a275dcb23b85dfd9f700aabd21a1.pdf