2024-03-29T17:00:33Z
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1187
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
بررسی توزیع زمانی بارشهای روزانه با روش منحنیهای بارش نرمال (NRC) (مطالعه موردی: ایستگاه تبریز)
فاطمه
بانان فردوسی
یعقوب
دینپژوه
در این مطالعه، با استفاده از آمار روزانه ایستگاه هواشناسی تبریز بهبررسی منحنیهای بارش نرمال (NRC) پرداخته شد. برای این منظور، مقدار بارش روزانه به همراه تعداد روزهای بارانی بهصورت تراکمی در نظر گرفته شد و بهترتیب، با و نشان داده شد، آنگاه منحنیهای NRC براساس معادلههای و بسط داده شد، این روش هم برای تمامی روزهای دوره آماری و هم برای هر ماه، بهطور جداگانه، در طول دوره آماری بهکار گرفته شد. مقادیر پارامترهای مدلها با روش بهینهسازی و با گزینه solver در نرمافزار اکسل تخمین زده شدند. افزون بر این، چند مدل دیگر ریاضی (از جمله، مدل چندجملهای درجه nام، توانی، توانی اصلاح شده، نمایی، نمایی پیوسته و ...) نیز برای دادههای و توسط نرم افزار Curve Expert 1.3 بسط داده شد. در نهایت، مدل با کمترین مقدار RMSE و بیشترین مقدار بهعنوان مناسبترین مدل معرفی گردید. نتایج نشان داد که تقریبأ در همه موارد، مدل کمترین مقدار RMSE (4858/0 میلیمتر) و بیشترین مقدار (9996/0) را دارا بود. بنابراین، مدل مذکور بهعنوان مناسبترین مدل برای بسط منحنیهای NRC تبریز انتخاب شد. در مقیاس ماهانه، معیار RMSE از کمینه 22/0 میلیمتر (در ماه سپتامبر) تا بیشینه 67/0 میلیمتر (در ماه آوریل) تغییر میکند. در حالیکه مقادیر این دو ماه، بهترتیب، 9999/0 و 9993/0 بهدست آمد.
بارش روزانه
تبریز
توزیع زمانی
مدل تجربی
منحنیهای بارش نرمال
2019
06
22
1
14
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9267_68ea734f7b6b1ebd4e1225ace7434094.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
اثر تلقیح برخی کودهای میکروبی فسفاته بر شاخصهای تغذیهای گیاه ذرت (Zea mays L.)
بهمن
خوشرو
محمدرضا
ساریخانی
ناصر
علیاصغرزاد
در این تحقیق اثربخشی کودهای میکروبی فسفاته تهیه شده از هفت باکتری به نامهای (Pantoea agglomerans P5، Pseudomonas fluorescens Tabriz، P. putida Tabriz، Pseudomonas sp. C16-2O، Enterobacter sp. S16-3، Bacillus megaterium JK6 و B. firmus) بر بستر پایه ﺧﺎک ﻓﺴﻔﺎت (45 ﮔﺮم) ، ﮔﻮﮔﺮد (15ﮔﺮم) و باگاس (30 ﮔﺮم) مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش، باکتری P. agglomerans P5 بهعنوان باکتری حلکننده فسفات مورد استفاده در کود بارور2 به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. نتایج به دست آمده از آزمایشات گلخانهای نشان داد که کاربرد کودهای میکروبی فسفاته در گیاه ذرت رقم سینگلکراس 704، بر وزن تر و خشک کل ریشه و بخش هوایی، جذب فسفر، پتاسیم، آهن و روی بخش ریشه و بخش هوایی، تاثیر کاملاً معنیداری داشت. تیمارهای کودی Enterobacter sp. S16-3 و Pseudomonas sp. C16-2O در بیشتر پارامترهای اندازهگیری شده دارای عملکردی شبیه تیمار P. agglomerans P5 بودند و هر سه این تیمارها در بیشتر موارد دارای عملکرد بالاتری نسبت به تیمار کود شیمیایی سوپرفسفات تریپل بودند. تیمارهای P. fluorescensوP. putida هم تا حدودی دارای اثرهای مشابه روی رشد ذرت بودند، البته بایستی عنوان نمود که تیمار میکروبی B. firmus در برخی موارد و تیمار B. megaterium در بیشتر پارامترها دارای عملکرد پایینتری نسبت به تیمار بستر بدون باکتری (کنترل منفی) و حتی پایینتر از تیمار بدون بستر کود (No Carrier) بودند. همچنین در این پژوهش اثر سطوح مختلف مصرف کودی (6/0 و 2/1 گرم در هر گلدان) به ترتیب معادل با میزان توصیه شده و دوبرابر آن، کاملاً معنیدار بود و سطح مصرفی 2/1 نسبت به 6/0 باعث افزایش عملکرد حدود دو برابری در گیاه شد.
باکتریهای حلکننده فسفات
سنگ فسفات
کود میکروبی فسفاته
فسفر
ذرت
2019
06
22
15
27
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9268_4ce09b57e249d816534b30f7545bec5a.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تأثیر فسفر و آلودگی سرب و روی بر سینتیک استخراج فسفر، سرب و روی قابلجذب از یک خاک آهکی در شرایط غرقاب
سنیه
مردمی
نصرتاله
نجفی
عادل
ریحانیتبار
غلامرضا
دهقان
برای بررسی تأثیر فسفر (P) و آلودگی سرب (Pb) و روی (Zn) بر سینتیک استخراج P، Pb و Zn قابلجذب از یک خاک آهکی در شرایط غرقاب،آزمایشی بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و با چهار عامل مدت غرقاب در شش سطح (1/0، 2، 6، 12، 36 و 72 روز)، Zn در دو سطح (0 و 250 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از منبع ZnSO4.7H2O)، P در دو سطح (0 و 500 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از منبع Ca(H2PO4)2.H2O) و Pb در دو سطح (0 و 800 میلیگرم بر کیلوگرم خاک از منبع Pb(NO3)2)و با دو تکرار اجرا شد. در پایان هر یک از زمانهای غرقاب، P، Zn وPb قابلاستخراج خاک با عصارهگیر سلطانپور و شواب اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که مصرف P، Zn و Pb، بهترتیب سبب افزایش P، Zn و Pb قابلاستخراج خاک گردید. در شرایط بدون کود فسفر، با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، P قابلاستخراج بهطور معناداری افزایش یافت در حالیکه در شرایط با کود فسفر (500 میلیگرم P بر کیلوگرم خاک) با افزایش مدت غرقاب شدن خاک، P قابلاستخراج بهطور میانگین 23 درصد کاهش یافت. در هر دو شرایط با و بدون Zn و Pb، با افزایش مدت غرقاب شدن خاک و مصرف کود P، Zn و Pb قابلاستخراج بهطور معناداری کاهش یافت. نتایج نشان داد که در خاکهای آلوده به Pb یا Zn، مصرف کود P و غرقاب کردن خاک میتواند تحرک و زیستفراهمی این دو فلز سنگین را کاهش داده و موجب کاهش ورود آنها به آبها و گیاهان گردد.
آلودگی
سرب
روی
زیستفراهمی
غرقاب
فسفر
2019
06
22
29
42
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9269_47de13279f2e33176c24627f7f5d0499.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
شبیهسازی جریان غیر دائمی در انتهای لوله رانش ایستگاه پمپاژ
علیرضا
خوش فطرت
رسول
دانشفراز
جواد
بهمنش
بررسی شرایط جریان گذرا نقش مهمی در سامانههای انتقال آب دارد. در این تحقیق سامانه انتقال آب متشکل از مخزن ذخیره، ایستگاه پمپاژ و خط انتقال جهت بررسی بیشینه فشار حاصل از وقوع شرایط جریان گذرا مورد مطالعه قرار گرفت. با قطع جریان برق الکتروپمپها، وقوع جریان گذرا آغاز و تغییر شرایط جریان در یک زمان کوتاه، در محل کلکتور رانش ایستگاه پمپاژ بررسی گردید. افت اصطکاک حالت گذرا با چهار روش پایدار، شبه پایدار، ناپایدار و ناپایدار ویتکوفسکی توسط نرم افزار بنتلی همر محاسبه شد. با استفاده از فشارسنج حساس و سریع، فشارسنجی انجام و با نتایج حاصل از نرم افزار شبیهسازی و با استفاده از روشهای آماری مقایسه گردید. نتایج شبیهسازی، حاکی از عدم انطباق دورههای تناوب از نظر زمانی میباشد. کمترین خطا برای فشار در حالت محاسبه افت به روش ناپایدار ویتکوفسکی، در زمانهای ابتدایی برابر 07/7 متر آب و در دوره دادهبرداری برابر 79/11متر آب حاصل گردید. برای مقادیر بیشینه فشار بیشترین اختلاف مربوط به روش محاسبه ناپایدار و کمترین اختلاف مربوط به دو روش محاسبه پایدار و شبهپایدار بدست آمد. بیشترین اختلاف مقدارکمینه فشار در زمانهای ابتدایی برای روش پایدار و در زمانهای بعدی با روش ناپایدار ویتکوفسکی و کمترین آن برای روش ناپایدار محاسبه شد. افزایش سرعت موج بر فشارهای بیشینه اثرمستقیم و بر فشارهای کمینه اثر معکوس داشت. بررسی شرایط جریان گذرا نقش مهمی در سامانههای انتقال آب دارد. در این تحقیق سامانه انتقال آب متشکل از مخزن ذخیره، ایستگاه پمپاژ و خط انتقال جهت بررسی بیشینه فشار حاصل از وقوع شرایط جریان گذرا مورد مطالعه قرار گرفت. با قطع جریان برق الکتروپمپها، وقوع جریان گذرا آغاز و تغییر شرایط جریان در یک زمان کوتاه، در محل کلکتور رانش ایستگاه پمپاژ بررسی گردید. افت اصطکاک حالت گذرا با چهار روش پایدار، شبه پایدار، ناپایدار و ناپایدار ویتکوفسکی توسط نرم افزار بنتلی همر محاسبه شد. با استفاده از فشارسنج حساس و سریع، فشارسنجی انجام و با نتایج حاصل از نرم افزار شبیهسازی و با استفاده از روشهای آماری مقایسه گردید. نتایج شبیهسازی، حاکی از عدم انطباق دورههای تناوب از نظر زمانی میباشد. کمترین خطا برای فشار در حالت محاسبه افت به روش ناپایدار ویتکوفسکی، در زمانهای ابتدایی برابر 07/7 متر آب و در دوره دادهبرداری برابر 79/11متر آب حاصل گردید. برای مقادیر بیشینه فشار بیشترین اختلاف مربوط به روش محاسبه ناپایدار و کمترین اختلاف مربوط به دو روش محاسبه پایدار و شبهپایدار بدست آمد. بیشترین اختلاف مقدارکمینه فشار در زمانهای ابتدایی برای روش پایدار و در زمانهای بعدی با روش ناپایدار ویتکوفسکی و کمترین آن برای روش ناپایدار محاسبه شد. افزایش سرعت موج بر فشارهای بیشینه اثرمستقیم و بر فشارهای کمینه اثر معکوس داشت.
جریان گذرا
دادههای واقعی
شبیه سازی
ضربه قوچ
ناپایدار ویتکوفسکی
2019
06
22
43
53
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9270_b448e989c6c6d8bd9375cc47dbffbb1b.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
ارزیابی کارایی روشهای مختلف ایستاسازی دادهها با استفاده از مدلهای خانواده ARIMA
رضا
قضاوی
رسول
ایمانی
اباذر
اسمعلی عوری
پیشبینی عمق بارندگی در مدیریت منابع آب هر منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. مدلهای سریهای زمانی خانواده ARIMA کاربرد گستردهای در این زمینه دارند. هدف اصلی این مطالعه پیشبینی بارندگی ماهانه با استفاده از بهترین روش ایستاسازی سری زمانی و مناسبترین مدل خانواده ARIMA است. در این مطالعه، از دادههای ایستگاه همدید اردبیل استفاده شد. در گام اول، بخشهای روند و تغییرات فصلی دادههای بارندگی ماهانه از سال 1990 تا 2016 با استفاده از روشهای مختلف حذف شد و در گام دوم، کارایی مدلهای مختلف خانواده ARIMA در پیشبینی بارندگی ماهانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که روش ایستاسازی با استفاده از میانگین متحرک مرکزی مرتبه 12 و میانگین فصلی بهترتیب، برای حذف روند و تغییرات فصلی (بهدلیل ایجاد بالاترین مقدار ضریب همبستگی (8/0=r)) بهترین روش ایستاسازی بوده و مدل 12(0،0،1)(1،0،1)SARIMA با بیشترین ضریب همبستگی (8/0=r) و کمترین معیار آکائیک (74/191=AIC) مناسبترین مدل پیشبینی بارندگی ماهانه در ایستگاه مورد مطالعه است. در نهایت، بارندگی ماهانه 3 سال آینده (2017 تا 2019) با استفاده از روش ایستاسازی و مدل منتخب پیشبینی گردید. نتایج نشان داد که روند بارندگی ایستگاه همدید اردبیل در سه سال آینده بهصورت کاهشی خواهد بود.
اردبیل
پیشبینی بارندگی
سریهای زمانی
معیار آکائیک
2019
06
22
57
72
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9271_1d1c92d8e839656ece41b61326f977c4.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تعیین سهم جریان زیستمحیطی دریاچه ارومیه از رودخانه گدارچای با استفاده از روشهای اکوهیدرولوژیکی
سعید
حبیبی آلاگوز
یاسی
مهدی
هدف اصلی در مطالعه حاضر استفاده از روشهای مختلف اکوهیدرولوژیکی برای تعیین نیاز آبی زیستمحیطی رودخانه دائمی گدارچای در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. نیاز آبی زیستمحیطی رودخانه گدارچای در دو بازه مختلف ایستگاه پل نقده و پل بهراملو موردمطالعه قرارگرفته است. در این تحقیق، هشت روش هیدرواکولوژیکی (1- Tennant؛ 2- Tessman؛ 3- شاخصهای تداوم جریان FDC؛ 4- Smakhtin؛ 5- FDC shifting؛ 6- DRM؛ 7- محدوده تغییرپذیری RVA؛ و 8- روش کیفیت آب موسوم به رابطه Q) برای ارزیابی جریان زیستمحیطی این رودخانه مورداستفاده قرارگرفته است. بر اساس این نتایج، برای حفظ رودخانه گدارچای در کمینه وضعیت اکولوژیکی قابلقبول (کلاس مدیریت زیستمحیطی C)، به ترتیب شدتجریان متوسط سالیانه معادل 28/3 و 25/3 مترمکعب بر ثانیه، باید در دو موقعیت ایستگاههای هیدرومتری پل نقده و پل بهراملو (در کیلومترهای 40 و 18 از دریاچه ارومیه)، برقرار باشد. توزیع ماهانه نیاز زیستی رودخانه گدار نیز تعیین و پیشنهاد شده است. احیای دریاچه ارومیه نیاز به ارزیابی جریان زیستمحیطی هر یک از رودخانههای بزرگ حوضه آبریز دریاچه بر اساس پتانسیل جریان رودخانهها و تعدیل حقابههای کشاورزی دارد. پایش جریان زیستمحیطی در طول رودخانهها برای اطمینان از انتقال کمینه جریان زیستمحیطی به دریاچه ارومیه ضروری است.
جریان زیستمحیطی
دریاچه ارومیه
رودخانه گدارچای
روشهای هیدرواکولوژیکی
مدیریت رودخانه
2019
06
22
73
84
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9272_8b1f0b621edcbfd18588c4e979232a1d.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
بکارگیری روشهای پرش قورباغه و لکس درمدل سازی دو بعدی شکست سد به روش تفاضل محدود صریح
رسول
قبادیان
برای حل معادلات آبهای کم عمق در جریان ناشی از شکست سد در مجاری روباز، روش تفاضل محدود صریح با استفاده توام از روشهای پرش قورباغه و لکس بهکار گرفته شد. معادلات حاکم بر روی یک مش زیگزاگی منفصل شدند. صحتسنجی مدل با مقایسه نتایج آن با جواب حل تحلیلی شکست تک بعدی ناگهانی سد بر روی بستر بدون اصطکاک و همچنین مقایسه نتایج ناشی از شکست دوبعدی ستون استوانهای آب با نتایج برخی محققان انجام شد. در ادامه نتایج مدل برای شکست جزیی متقارن با دادههای آزمایشگاهی موجود مقایسه شد. در تمام موارد مدل حاضر با دقت مناسب جریان ناشی از شکست سد را شبیهسازی کرد.
روش پرش قورباغه
روش لکس
شبیهسازی عددی
شکست سد
معادلات آب کم عمق
2019
06
22
85
99
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9273_1b966b75d335e14eeddbb200d1c5711f.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
پهنهبندی آسیبپذیری آبخوان دشت سلماس با مدل سینتکس و سیستم اطلاعات جغرافیایی
شیوا
عاشوری
شهرام
شاهمحمدی کلالق
ارزیابی آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی میتواند ابزاری موثر جهت اخذ تصمیمهای مدیریتی در نظر گرفته شود. در تحقیق حاضر، از مدل سینتکس (SINTACS) و سیستم اطلاعات جغرافیائی (GIS) برای ارزیابی آسیبپذیری آبخوان دشت سلماس استفاده گردید. این مدل از هفت پارامتر موثر بر انتقال آلودگی به آبخوان شامل عمق سطح ایستابی، نفوذ موثر یا تغذیه خالص آبخوان، محیط غیراشباع، نوع خاک، محیط آبخوان، هدایت هیدرولیکی و شیب یا توپوگرافی تشکیل شده است. نقشه پهنهبندی آسیبپذیری، سه پهنه عمده آسیبپذیری کم (شاخص آسیبپذیری 114-82)، آسیبپذیری متوسط (شاخص آسیبپذیری 146-114) و آسیبپذیری زیاد (شاخص آسیبپذیری 178-146) را نشان داد. حدود 47/31 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه از آسیبپذیری کم، حدود 42/53 درصد از آسیبپذیری متوسط و حدود 11/15 درصد از آسیبپذیری زیاد برخوردار میباشد. میزان تاثیرگذاری هر کدام از پارامترها در آلودهسازی آبخوان با تحلیل حساسیت به روش حذف پارامتر و روش تک پارامتری، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج هر دو تحلیل نشان داد مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر شاخص آسیبپذیری محدوده دشت سلماس محیط غیراشباع و عمق سطح ایستابی هستند.
آسیبپذیری آبخوان
آلودگی
تحلیل حساسیت
سیستم اطلاعات جغرافیایی
مدل سینتکس
2019
06
22
101
113
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9274_02e713effcc48148d45b8ee61ac833f8.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تهیه نقشه شوری خاک سطحی با استفاده از فنآوری سنجش از دور (مطالعه موردی: اراضی جنوب استان آذربایجان غربی)
خالق
سلیمی
ناصر
احمدی ثانی
نادر
جلیل نژاد
شوری خاک یکی از مهمترین عوامل محدودکننده کشت محصولات کشاورزی است و بیش از 50% اراضی آبی دنیا دچار شوری با درجات مختلف هستند. یکی از مهمترین مشکلات کشاورزی در ایران نیز، شوری خاک است که استان آذربایجان غربی نیز از این امر مستثنی نیست. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی امکان تهیه نقشه شوری خاک سطحی در مساحتی برابر 68000 هکتار از اراضی جنوب استان آذربایجان غربی با کاربرد سنجش از دور میباشد. برای تهیه نقشه شوری خاک (cm 15-0)، از روش نمونهبرداری سیستماتیک تصادفی (147 نمونه خاک 500 گرمی) و تجزیهوتحلیل آزمایشگاهی استفاده شد. در این تحقیق، تصاویر ماهواره IRS-P6 (باندهای چندطیفی و پانکروماتیک) بهکار گرفته شده و تصحیح هندسی تصاویر با کاربرد مدل رقومی ارتفاع و نقشه جادهها و آبراههها صورت گرفت. شاخصهای متعددی با استفاده از روشهای مختلف نسبتگیری و تحلیل مولفههای اصلی، تهیه و در طبقهبندیها استفاده شدند. پس از انتخاب نمونههای آموزشی مناسب، طبقهبندی با تعداد کلاسههای مختلف با روش نظارتشده و الگوریتمهای مختلف صورت گرفت. نتایج ارزیابی صحتسنجی نشان داد که بیشترین درصد صحت کلی و ضریب کاپا (96/87% و 77/0) مربوط به طبقهبندی دوکلاسه با ترکیب چهارباندی و الگوریتم حداکثر احتمال بود. همچنین نتایج بیانگر قابلیت بالای سنجش از دور و دادههای IRS-P6 برای تهیه نقشه شوری خاک سطحی در مقیاس محلی میباشد.
تهیه نقشه
دادههای IRS-P6
شوری خاک
صحتسنجی
طبقهبندی
2019
06
22
115
128
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9275_ec829f89e3e56e3dd0ae455a3a6ff72d.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
اثر دیاتومیت بر توزیع شکلهای شیمیایی کادمیم در دو خاک آلوده
مرضیه
پیری
ابراهیم
سپهر
عباس
صمدی
خلیل
فرهادی
محمد
علیزاده خالد آباد
در دهههای اخیر چالش ناشی از آلودگی خاک با فلزات سنگین تبدیل به یکی از خطرات جدی در کشورهای جهان از جمله ایران شده است. تثبیت فلزات سنگین با استفاده از جاذبها در احیای خاکهای آلوده به فلزات سنگین یکی از روشهای کم هزینه و سریع میباشد. به منظور بررسی تأثیر دیاتومیت بر شکلهای شیمیایی کادمیم در خاک، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در 3 سطح دیاتومیت (0، 2 و 5 درصد وزنی) و4 زمان خوابانیدن (1، 2، 4 و 8 هفته) در دو خاک آلوده و در 3 تکرار انجام شد. توزیع کادمیم در زمانهای مذکور با روش عصارهگیری متوالی تعیین و برای ارزیابی وضعیت تحرکپذیری آن در خاکهای مورد مطالعه، از دو شاخص تفکیک کاهشیافته (IR) و تحرک (MF) استفاده شد. نتایج بهدست آمده نشان داد، کاربرد دیاتومیت موجب کاهش معنیدار (P ≤ 0.01) کادمیم در بخشهای تبادلی و کربناتی و افزایش معنیدار آن در بخشهای پیوند یافته با اکسیدهای آهن و منگنز، آلی و باقیمانده نسبت به خاک شاهد گردید. با افزایش 5 درصد دیاتومیت به خاکها و زمان 8 هفته انکوباسیون، مقدار IR ( 71-42 درصد) و pH (8-5 درصد) افزایش، اما مقدار MF (33-30 درصد) و بخش قابل عصاره گیر با DTPA کادمیم (33-28 درصد) کاهش یافت که بیانگر کاهش تحرک کادمیم با افزایش درصد دیاتومیت است. با توجه به نتایج میتوان از دیاتومیت بهعنوان یک ماده کاربردی ارزان برای حذف فلزات سنگین از جمله کادمیم از منابع خاک های آلوده استفاده نمود.
عصارهگیری متوالی
دیاتومیت
کادمیم
خاک آهکی
شاخص تحرک
2019
06
22
129
140
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9306_0e34a25c4889eb3fc3bff14b390844d8.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
ارزیابی عملکرد برخی سامانههای آبیاری قطرهای (مطالعه موردی: شهرستان سنقر)
علیرضا
باقرخانی
حمید
زارع ابیانه
در این پژوهش، 8 سامانه آبیاری قطرهای ارزیابی شد. از هر سامانه یک مانیفلد در حال کار انتخاب و ارزیابیها بر روی چهار لترال از ابتدا، یک سوم، دو سوم و لترال انتهایی صورت گرفت. دبی 8 قطرهچکان در هر لترال، فشار ابتدا و انتها و حداقل فشار ورودی به لترال اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که دبی در 5/87 درصد از قطرهچکانها ، بهدلیل پایین بودن فشار و گرفتگی قطرهچکانها به میزان قابل ملاحظهای از دبی اسمی کمتر است. در 5/12 درصد از قطرهچکانها میانگین دبی قطرهچکانها 10 درصد بیش از دبی اسمی بود. یکنواختی کاربرد آب، راندمان واقعی و پتانسیل کاربرد آب در چارک پایین سامانهها در حد ضعیف ارزیابی گردید. متوسط مقادیر ضریب یکنواختی، ضریب کاهش راندمان، راندمان پتانسیل و راندمان واقعی کاربرد آب در چارک پایین سامانهها بهترتیب 6/38، 5/71، 73/34 و 6/38 درصد محاسبه شد. ارزیابیها نشان داد مشکل عمده سامانههای آبیاری قطرهای، دستکاری قطرهچکانها، گرفتگی لولهها و قطرهچکانها، ناهمگونی فشار و توزیع غیر یکنواخت آب، فقدان دانش و مهارت کاربران بهواسطه تصورهای سنتی باغداران، طراحان و مجریان است. علیرغم اهمیت صافیها و لزوم بهکارگیری لوازم و اتصالات نو، باغداران معمولا حساسیتی به کامل بودن و تناسب فیلترها با آبدهی سامانهها و عدم افت و نشت بهدلیل نگهداری صحیح سامانهها ندارند.
آموزش آبیاری
پتانسیل کاربرد آب
دبی چارک پایین
راندمانهای آبیاری
گرفتگی قطرهچکان
2019
06
22
141
154
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9308_ac5819a2aa0f6f79654a2bd5c0748a51.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تداوم روزهای همراه با موج گرمایی در اقلیمهای مختلف با استفاده از زنجیره مارکف
سیده اسرین
حسینی
صفر
معروفی
نادیا
شهرکی
محمد
محمدی
در چند دهه اخیر تغییرات دما روند افزایشی داشته و این تغییرات در مناطقی همچون ایران که در کمربند خشک و نیمهخشک دنیا واقع شده است، چشمگیرترمیباشد. موجهای گرمایی شدید از مهمترین بلایای آب و هوایی بوده که هر سال پیامدهای زیست محیطی مخربی را در طبیعت به جای میگذارند. در این پژوهش، پس از شناسایی موجهای گرمایی، احتمال ساده، احتمال ساکن و احتمال تداومهای پیدرپی دو تا پنج روزه محاسبه و مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، دمای بیشینه روزانه 30 ساله 16 ایستگاه با اقلیمهای متفاوت (اقلیم خشک سرد تا مرطوب معتدل) و زنجیره مارکف مرتبه اول استفاده شد. نتایج نشان داد، بیشینه مقدار متوسط احتمال ساده روز با موج گرمایی متعلق به ایستگاه بندرعبّاس با مقدار1/6 درصد و کمترین آن مربوط به ایستگاه خرمآباد با مقدار 2/0 درصد است. همچنین، ایستگاه بندرعباس دارای بیشترین مقدار درصد متوسط احتمال تداومهای پیدرپی 2 تا 5 روزه همراه با موج گرما است که مقدار آن بهترتیب، برابر 91/2، 40/1، 67/0 و 31/0 درصد میباشد.
احتمال ساده
احتمال ساکن
تداوم پیدرپی
بیشینه دمای روزانه
زنجیره مارکف مرتبه اول
2019
06
22
157
170
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9326_fd1c8220152d208cb625dea6b33077bf.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تعیین کیفیت آب چاههای کشاورزی دشت سراب جهت استفاده در سیستمهای آبیاری تحت فشار
مهناز
تلسچی امیرخیزی
رضا
دلیرحسن نیا
پرویز
حقیقت جو
ابوالفضل
مجنونی هریس
برداشت بیرویه از آبهای زیرزمینی باعث آسیب شدید به آبخوانها شده و دشتهای کشور به دلیل این وضعیت با پدیده نشست مواجه هستند. در این راستا پیرو تشویق دولت با ارایه کمکهای مالی بلاعوض، کشاورزان زیادی داوطلب اجرای سیستمهای تحت فشار هستند. لذا شناخت مناسب کمی و کیفی منابع آبی برای داشتن کشاورزی پایدار ضروری است. در این مطالعه به بررسی کیفیت آب تعداد 103 چاه عمیق کشاورزی منطقه سراب که مالکان آنها متقاضی اجرای سیستم تحت فشار هستند، پرداخته شد. برای تعیین وضعیت کیفی آب این چاهها علاوه بر عوامل شیمیایی، از شاخصهایی نظیر نسبت جذب منیزیم (MAR)، شاخص نفوذپذیری (PI)، پتانسیل شوری (PS)، نسبت کلایز (KR)، نسبت جذب سدیم(SAR)ونسبت سدیم محلول (SSP)استفاده گردید. مقادیر EC، SAR، MAR، PS و شاخص کلراید حاکی از کاسته شدن کیفیت آب از شرق به غرب و از جنوب به شمال دشت میباشد. حدود 50 درصد آب چاهها در کلاس C3S1قرار داشته و متوسط شاخص کلایز چاهها در وضعیت مناسب برابر 46/0 تعیین شد. جز یک چاه با SAR برابر 52/15 آب بقیه دارای مقادیر کمتر از 15 بودند و آب غیرقلیایی داشتند. فقط 17 درصد آب چاهها دارای SSP بالای 40 درصد بوده و از نظر این شاخص مناسب نبودند. بیشتر نمونهها از نظر MAR کمتر از حد مجاز استاندارد 50 درصد هستند. در نهایت در شرایط مطالعه حاضر برای پایاب 90 درصد چاهها اجرای سیستم آبیاری بارانی و تیپ در حدود 10 درصد بقیه کاربرد هیدروفلوم توصیه میگردد.
آب زیرزمینی
آب آبیاری
ارزیابی
عوامل شیمیایی
2019
06
22
185
198
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9328_8172ff8f570310f3b6e5a7fde7846b06.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
اثر وجود عدمقطعیت در قابلیت فشردگی خاک بر تغییرات زمانی فشار آب منفذی در پی سازه
امیر
ملک پور
ستاره
فروخ رو
مهدیه
حسینی
با توجه به عدمقطعیت و تغییرات مکانی مقادیر پارامترهای تحکیمی خاک و تاثیر آن بر فشار آب منفذی حین نشست در پی سازه، امروزه کاربرد روشهای احتمالاتی مبتنی بر عدمقطعیت در تحلیل چنین مسائلی رایج میباشد. در تحقیق حاضر، نقش عدمقطعیت قابلیت فشردگی حجمی خاک به عنوان یکی از عوامل موثر بر تغییرات زمانی فشار آب منفذی حین تحکیم در ناحیه شفت استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور نمونهبرداری خاک از 9 گمانه (مربوط به پی یک سازه فولادی و محوطه آن واقع در حومه شهرستان شفت) انجام شد و با آزمایش تحکیم، توزیع لوگنرمال پارامتر قابلیت فشردگی حجمی خاک به دست آمد. سپس یک برنامه رایانهای در محیط MATLAB برای تحلیل احتمالاتی معادله دیفرانسیل تحکیم به روش مونتکارلو توسعه داده شد. طبق نتایج، با افزایش تعداد نمونه تصادفی (ضریب قابلیت فشردگی) در روش مونتکارلو از 100 به 1000 نمونه، تغییر قابل توجهی در نتایج مشاهده نگردید. در حالیکه کشیدگی منحنیهای چگالی احتمال با زمان، حاکی از نقش قابل توجه گذشت زمان در افزایش عدمقطعیت فشار آب منفذی میباشد. همچنین در یک عمق معین، ضخامت بیشتر لایه خاک مورد بررسی منجر به افزایش عدمقطعیت نتایج گردید. با 2 برابر شدن عمق نقطه مورد بررسی و ضخامت لایه خاک، چگالی احتمال بیش از 20 برابر افزایش یافت. در نهایت بیشترین افزایش ضریب تغییرات فشار آب منفذی طی 100 روز در لایه خاک به ضخامت 4 متر برابر 15/2 درصد و در لایه خاک با ضخامت 16 متر کمتر از 25/0 درصد به دست آمد.
تحلیل احتمالاتی
توزیع لوگنرمال
روش مونت کارلو
نشست تحکیمی خاک
نمونهبرداری خاک
2019
06
22
199
212
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9357_636649a7b7d88db212fa054e279c67c3.pdf
دانش آب و خاک
2008-5133
2008-5133
1398
29
2
تحلیل وقوع روزهای عادی و یخبندان با روش زنجیره مارکف مرتبه اول (مطالعه موردی: ایستگاههای همدید همدان و ملایر)
نادیا
شهرکی
صفر
معروفی
در این مطالعه احتمالات پیشامدهای متوالی روزهای عادی و یخبندان برای ایستگاههای همدید همدان و ملایر، با استفاده از زنجیره مارکف مرتبه اول دو حالته مورد تحلیل قرار گرفت. بدینمنظور، از آمار کمینه دمای روزانه ماههای اکتبر تا مارس سالهای 2000 تا 2014 استفاده شد. دادهها بر اساس ماتریس شمارش تغییر حالت روزهای یخبندان و عادی مرتب شده و احتمال مربوطه با توجه به روش درستنمایی بیشینه محاسبه گردید. احتمال ساده و تداوم روزهای یخبندان و عادی، محاسبه شد. نتایج نشان داد که ایستگاههای همدان و ملایر، بهترتیب تعداد 860 و 1199 دو روز عادی متوالی و تعداد 235 و 246 روز عادی بعد وقوع یخبندان را بهخود اختصاص دادهاند. بر همین اساس، روزهای یخبندان بعد از روز عادی در این ایستگاهها بهترتیب 235 و 246 بودند. همچنین تعداد یخبندانهای متوالی دو روزه در ایستگاههای مذکور بهترتیب 1400 و 1039 روز بود. درصد احتمال وقوع دوره یخبندان متوالی ایستگاههای همدان و ملایر بهطور میانگین بهترتیب 06/81 و 73/76 بوده است. درصد احتمال وقوع روزهای یخبندان در این ایستگاهها بهطور میانگین 11/60 و 99/46 بوده است. همچنین درصد احتمال تداوم پیدرپی یخبندان 2 تا 5 روزه نشان داد که مقدار متوسط این احتمال در ایستگاه همدان بهترتیب، برابر با 9/50، 73/43، 67/37 و 78/32 و در ایستگاه ملایر بهترتیب، برابر با 82/37، 72/30، 25/25 و 99/20 بوده است. از آنجایی که دماهای پایین تاثیرات مخربی بر تولیدات کشاورزی دارند، از این نتایج جهت پیشبینی و جلوگیری از خسارات احتمالی میتوان استفاده کرد.
دوره عادی
دوره یخبندان
زنجیره مارکف
ملایر
همدان
2019
06
22
213
224
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_9358_2c09c44f09952880cf070b286c2d7fae.pdf