TY - JOUR ID - 5864 TI - تکامل ژنتیکی خاک‌های جنگلی ارسباران در امتداد یک نیمرخ ارتفاعی زیر حوضه کلیبرچای سفلی JO - دانش آب و خاک JA - WS LA - fa SN - 2008-5133 AU - رضائی, حسین AU - جعفرزاده, علی‌اصغر AU - علیجانپور, احمد AU - شهبازی, فرزین AU - ولیزاده کامران, خلیل AD - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز AD - استاد، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز AD - - دانشیار، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه AD - دانشیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز AD - استادیار، گروه GIS و سنجش از دور، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 26 IS - 4.1 SP - 151 EP - 166 KW - ارتفاع KW - ارسباران KW - تکامل خاک KW - جنگل KW - میکرومرفولوژی DO - N2 - خاک محیطی پویا است لذا بسیاری از تصمیم­گیری­های محیطی مرتبط با خاک تحت تأثیر تکامل آن قرار می­گیرد. با توجه به ضرورت بررسی تشکیل و تکامل خاک، مطالعه حاضر در امتداد یک نیمرخ ارتفاعی از زیرحوضه کلیبرچای سفلی در جنگل­های ارسباران در قالب بررسی­های مرفولوژیکی، میکرومرفولوژیکی، تجزیه­های فیزیکی و شیمیایی، رده­بندی خاک و محاسبه شاخص تکامل خاک هاردن بر روی 8 خاکرخ شاهد انجام شد. نتایج بیان­گر حضور چهار رده خاک انتی­سول، اینسپتی­سول، مالی­سول و آلفی­سول در نتیجه روی­دادن فرآیندهای خاک­ساختی هوادیدگی، تجمع بقایا و هوموسی شدن، آب­شویی و تجمع آهک و رس در نیمرخ ارتفاعی مطالعه شده می­باشد که در دو طبقه ارتفاعی با خانواده­های مختلف تکرار شده­اند. مشاهده افزایش هوادیدگی، توسعه عمقی، ریز شدن بافت، تغییر در شدت و تنوع نمودهای خاک­ساختی هم­چون پوشش­های رسی، نمودهای کربناتی، بقایای آلی، فضولات جانوری و ویژگی­های میکرومرفولوژیک منتج از آن­ها با کاهش ارتفاع و نیز محاسبه شاخص هاردن بیان­گر متکامل­تر بودن خاک­های انتی­سول، اینسپتی­سول، مالی­سول در ارتفاعات پایین نسبت به خاک هم­رده خود در ارتفاعات بالا است، اما وضعیت معکوس تکامل آلفی­سول­ها در نتیجه نقش پوشش گیاهی در تثبیت، توسعه و تکامل این خاک­ها تحت نامساعدترین شرایط توپوگرافیکی منطقه در ارتفاعات بالا می­باشد. بنابراین به­نظر می­رسد که در مقیاس مورد مطالعه ارتفاع فاکتور اصلی تشکیل خاک­ها نبوده، اما می­توان آن را به­عنوان اصلی­ترین فاکتور مؤثر بر میزان تکامل خاک­ها شناخت. در کنار یافته­های اصلی، نتایج نشان داد که تمایز یافتگی افق­های مختلف مفهومی متفاوت از تکامل خاک را ارائه می­دهد. UR - https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_5864.html L1 - https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_5864_42cba99ead3b00c626412fb4cd1f1ff5.pdf ER -