TY - JOUR ID - 13592 TI - برآورد کمی فلزات روی و سرب در خاک با استفاده از تجزیه و تحلیل چند متغیره و فن سنجش از راه دور JO - دانش آب و خاک JA - WS LA - fa SN - 2008-5133 AU - بخشی راد, اولدوز AU - عسکری, محمد صادق AU - واعظی, علیرضا AU - افشاری, علی AD - دانشجوی دکتری فیزیک و حفاظت خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - دانشجوی دکتری علوم خاک، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 33 IS - 1 SP - 79 EP - 92 KW - آلودگی خاک KW - شاخص طیفی KW - فلزات سنگین KW - ماهواره سنتینل-2 KW - مدل‌های برآورد طیفی DO - 10.22034/ws.2021.43111.2393 N2 - آلودگی فلزات سنگین در خاک از مهمترین مشکلات زیست­محیطی در دنیا است. روش­های مرسوم ارزیابی مقادیر فلزات سنگین در خاک نیاز به زمان و هزینه زیادی دارند. هدف از این پژوهش بررسی کارایی روش تجزیه و تحلیل­ چند متغیره در بکارگیری فن سنجش از دور برای کمی­سازی روی و سرب بود. برای این منظور 230 نمونه خاک در منطقه­ای به وسعت 3424 کیلومتر مربع در شهرستان زنجان جمع­آوری شد. مقادیر سرب و روی خاک اندازه­گیری و 31 شاخص طیفی با تصاویر ماهواره سنتینل 2 تهیه شد. مدل­های برآورد طیفی فلزات با سه روش رگرسیون مؤلفه­های اصلی (PCR)، حداقل مربعات جزئی (PLSR) و ماشین بردار پشتیبان (SVMR) ارزیابی شد. دامنه تغییرات مقدار سرب 40 تا 364 و روی 96 تا 824 میلی­گرم بر کیلوگرم بود. مدل SVMR (6/2RPD≥  و  84/0≥ R²،40 RMSE≤)، برآورد طیفی بهتری برای هر دو فلز نسبت به مدل PLSR (9/1RPD≥  و  7/0≥ R²،53 RMSE≤) و مدل PCR  (3/1RPD≥  و  45/0≥ R²،75 RMSE≤) داشت. محدوده حاشیه قرمز و مادون قرمز مؤثرترین محدوده طول موجی نظارت بر آلودگی فلزات سرب و روی و شاخص­های روشنایی و پوشش گیاهی مثلثی اصلاح شده مؤثرترین شاخص­ها در برآورد طیفی سرب و روی در خاک‌های مورد مطالعه بودند.  مدل SVMR  دقت بالا و مدل PLSR دقت قابل قبولی جهت ارزیابی و نظارت بر سرب و روی نشان دادند. نتایج نشان داد تحلیل چند متغیره داده­های سنجش از دور ابزاری کاربردی جهت ارزیابی سریع و کمی آلودگی فلزات سنگین در اراضی استان زنجان و مناطق مشابه می‌باشد. UR - https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_13592.html L1 - https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_13592_cdbc6a493e599e907f244c6498e16e20.pdf ER -