دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
بررسی تاثیر مانع و زبری در کنترل جریان غلیظ رسوبی
1
9
FA
مهدی
دریائی
دانشجوی دکتری سازه های آبی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز
mehdi.daryaee@yahoo.com
سید محمود
کاشفی پور
استاد گروه سازه های آبی دانشکده مهندسی علوم آّب دانشگاه شهید چمران اهواز
kashefipour@excite.com
مهدی
قمشی
استاد گروه سازه های آبی دانشکده مهندسی علوم آّب دانشگاه شهید چمران اهواز
m_ghomshi@yahoo.com
در تحقیق حاضر کنترل جریان غلیظ با استفاده از زبری و مانع مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشات در فلومی شیب پذیر به طول 780 سانتیمتر با کارگذاری 3 طول متفاوت از زبری (5/0، 1 و 5/1 متر) در بالادست، پاییندست و دو طرف مانع و 3 ارتفاع متفاوت زبری (5/0، 1 و 5/1 سانتیمتر) در هر حالت انجام شد. ارتفاع مانع برابر ارتفاع بدنه جریان غلیظ در نظر گرفته شد. در انجام آزمایشات از دو غلظت 10 گرم بر لیتر () و 20 گرم بر لیتر () از جریان غلیظ رسوبی و دو شیب بستر صفر و 5/2 درصد استفاده گردید. همچنین یک سری آزمایش با شرایط فوق بدون در نظر گرفتن زبری اطراف مانع صورت پذیرفت. نتایج حاصل نشان داد که به کار بردن زبری به همراه مانع تاثیر قابل توجهی بر روی کنترل دبی جریان غلیظ خواهد داشت. به نحوی که در حالت بدون زبری و با به کار بردن مانعی به اندازه ارتفاع بدنه جریان غلیظ در غلظتها و شیبهای مورد نظر به طور متوسط حدود 31 درصد از جریان غلیظ کنترل شد. حال آنکه با استفاده از زبری به همراه مانع در برخی از حالات کارگذاری تا حدود 100 درصد کنترل دبی جریان غلیظ مشاهده گردید. کارگذاری زبری در بالادست تاثیر نسبتاً بیشتری (به طور متوسط حدود 11 درصد) بر روی کنترل جریان غلیظ نسبت به حالتی که زبری در پاییندست کارگذاری شده بود از خود نشان داد.
جریان کدر,رسوبگذاری در مخازن,کنترل جریان ثقلی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3149.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3149_9a20e0ba839af0f994754aec4c593288.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
بررسی منشاء ناهنجاری غلظت نیترات و آسیبپذیری منابع آب زیرزمینی دشت تبریز با استفاده از روشهای AVI و GOD
11
27
FA
اصغر
اصغری مقدم
استاد گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز
moghaddam@tabrizu.ac.ir
رحیم
برزگر
دانشجوی کارشناسی ارشد آبشناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه تبریز
rahim_08_2009@yahoo.com
دشت وسیع تبریز بعلت تمرکز بیشترین جمعیت استان آذربایجانشرقی در این منطقه از فعالیت شدید صنعتی و کشاورزی بویژه صیفیکاری برخوردار است. ورود پسابهای شهری و صنعتی فراوان به این آبهای زیرزمینی این دشت و آب برگشتی از آبیاری مزارع، دست به دست هم داده و منابع آب و خاک آن را با فاجعه زیست محیطی مواجه کرده است. در این تحقیق آلودگی منابع آب زیرزمینی این دشت با نیترات، توزیع آن در مناطق مختلف دشت و تاثیر منابع مختلف نیترات ازجمله پسابهای شهری، صنعتی و آب برگشتی از آبیاری روی این منابع مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور از 30 حلقه چاه نیمه عمیق و عمیق با پراکندگی مناسب در دشت، در مهر ماه سال 1391 نمونهبرداری و در آزمایشگاه آبشناسی دانشگاه تبریز مورد تجزیه هیدروشیمیایی قرار گرفت. بیشترین و کمترین غلظت نیترات در منطقه، مربوط به نمونههای آب از چاههای واقع در انتهای غربی شهر تبریز (منطقه قراملک) و انتهای غربی دشت (منطقه ساتلو) میباشند که به ترتیب معادل 7/243 و 4/0 میلی گرم بر لیتر میباشند. در نهایت، ارزیابی آسیبپذیری آب زیرزمینی دشت تبریز از طریق دو روش AVI و GOD جهت همخوانی نقاطی با آسیبپذیری بالا، با مناطقی از آبخوان که میزان یون نیترات بالایی دارد، صورت گرفت.
آسیبپذیری,دشت تبریز,منابع آب زیرزمینی,ناهنجاری غلظت نیترات,AVI و GOD
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3150.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3150_089bf1f19ff971355515029ea1701f12.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
شبیهسازی حرکت کادمیم درشرایط مختلف خاک با مدل غیرتعادلی فیزیکی
29
44
FA
فرزانه
قائمیزاده
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
حسین
بانژاد
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
hossein_banejad@yahoo.com
امید
بهمنی
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
omid_bahmani@yahoo.com
در این مطالعه سه نوع بافت خاک غالب استان همدان (لوم شنی، لومی و لوم رسی) در حالت کشت و عدم کشت گیاه ذرت با سه تکرار، تحت تیمار پساب حاوی کادمیم قرار گرفتند. غلظت کادمیم در زهآب خروجی از لایسیمترها تحت آزمایش فاکتوریل درغالب طرح کاملاً تصادفی به صورت اندازههای تکرارشده مورد تجزیه قرارگرفت. سپس انتقال کادمیم در خاکهای بدون کشت با استفاده از حل معکوس معادله جابهجائی - انتشاردر نرمافزار CXTFITتحت شرایط غیر تعادلی فیزیکی دوناحیهای (TRM) مورد شبیهسازی قرار گرفت و غلظت کادمیم باقیمانده در خاک در پایان آزمایش پیشبینی گردید. نتایج حاصل نشان داد که درطول مدت آزمایش خاکهای با بافت لوم شنی و لومی هر دو به همراه کشت گیاه به ترتیب کمترین و بیشترین میزان اثرگذاری را درتصفیه فاضلاب حاوی کادمیم داشتهاند. نتایج حاصل از نرمافزار CXTFITنشان داد که بهترین برازش منحنیهای رخنه حاصل از دادههای شبیهسازی شده و دادههای مشاهدهای، برای خاک لومی با میزان ضریب همبستگی 84/0 r = حاصل شده است. همچنین نتایج حاصل از شبیهسازی نشان داد که با اعمال تیمارهای انجام گرفته تحت شرایط این آزمایش، غلظت باقیمانده کادمیم در خاک در پایان فصل رشد، برای خاک لوم شنی کم و برای خاکهای لوم رسی و لومی بیشتر بود.
بافت خاک,پساب,ذرت,غیرتعادلی فیزیکی,کادمیم,CXTFIT
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3151.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3151_a4a841fd2a04c512d61fc1b3b8f5948a.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
کاربرد قانون توانی درتحلیل فراوانی سیلاب در رودخانه سرباز
45
59
FA
محمد حسین
نوری قیداری
استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان، زنجان
علی
دانکو
کارشناس منابع آب، شرکت سهامی آب منطقهای سیستان و بلوچستان
مهدی
شهرکی
کارشناس تحقیقات ، شرکت سهامی آب منطقهای سیستان و بلوچستان
امروزه ثابت شده فراوانی وقوع بسیاری از پدیدههای طبیعی (از جمله سیلاب، زلزله، آتشسوزی جنگلها و زمینلغزش) از قانون توانی تبعیت میکنند. قانون توانی برگرفته از ماهیت فرکتالی پدیدههای علوم زمین از جمله بارش و رواناب میباشد. در این مقاله این تابع در کنار دیگر توزیعهای احتمالاتی متداول برای تحلیل فراوانی سیلاب در رودخانه سرباز واقع در استان سیستان و بلوچستان جنوبی استفاده شده و نتایج آنها مقایسه گردیده است. از آنجا که در منطقه مورد مطالعه در برخی از مواقع سال رودخانه خشک و یا کم آب بوده و در برخی از سالهای پرآبی سیلابهای متعددی رخ میدهد، استفاده از سری حداکثر سالانه سیلاب ممکن است نتایج درستی ارائه ندهد. به همین علت در این مطالعه برای تحلیل فراوانی سیلاب از سری جزئی سیلاب استفاده شد و نتایج نشان داد سریهای جزئی سیلابها بر خلاف سریهای حداکثر سیلابها به خوبی از رابطه توانی تبعیت میکنند. از بین توزیعهای احتمالاتی مورد استفاده برای تحلیل فراوانی قانون توانی بهترین عملکرد را داشته است بهطوریکه مقدار شاخص میانگین مربع خطای نسبی در قانون توانی نسبت به دیگر توزیعهای احتمالاتی متداول در ایستگاههای پیردان و پیشین به ترتیب حداقل 35 و 40 درصد کاهش را نشان میدهد.
تحلیل فراوانی سیلاب,قانون توانی,رودخانه سرباز,سری جزئی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3152.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3152_dc6e945d0124253fd6aaaf763003702b.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
تاثیر نسبت خاک به محلول بر همدماهای جذب و واجذب روی (Zn) در یک خاک شنی
61
75
FA
حبیب
رمضان زاده
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
mramazanzadeh@hotmail.com
شاهین
اوستان
دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ostan@hotmail.com
محمد رضا
نیشابوری
استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
neyshmr@hotmail.com
عادل
ریحانی تبار
استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
areyhani @ tabrizu.ac.ir
واکنش جذب به عواملی مانند تعداد مکانهای جذبی در دسترس برای پذیرش ماده جذب شونده، مقدار کل ماده جذب شونده در محلول و احتمال تماس بین مکانهای جذبی و ماده جذب شونده وابسته است. معمولاً مقدار جذب در واحد جرم جذب کننده با کاهش نسبت خاک به محلول افزایش مییابد. بااینحال، تاثیر نسبت خاک به محلول بر همدماهای جذب و به ویژه واجذب کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق تاثیر نسبتهای مختلف خاک به محلول (5/1:2، 1:5 ،1:20،1:10و1:50) بر همدماهای جذب روی (Zn) در غلظتهای اولیه10 تا 100 میلی گرم Zn در لیتر و در محلول زمینه 01/0 مولار نیترات کلسیم (تنظیم شده در3/7 = pH) در یک نمونه خاک شنی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، تاثیر این نسبتها بر واجذب Zn در سه غلظت اولیه بررسی گردید. نتایج نشان داد که در غلظت اولیه کم Zn ( mg/L10) و در زمانهای کوتاه (h 18>) تفاوت غلظت تعادلی Zn در نسبتهای مختلف خاک به محلول زیاد بود. این تفاوت با گذشت زمان کمتر شد. در غلظت زیاد Zn ( mg/L100) تفاوت غلظت تعادلی Zn برای نسبتهای مختلف خاک به محلول در زمانهای کوتاه و بلند تقریباً یکسان بود. با کاهش نسبت خاک به محلول شکل همدماهای جذب از نوعL به نوع H تغییر یافت. برازش معادله لنگمویر به دادههای جذبی نشان داد که با کاهش نسبت خاک به محلول ثابت حداکثر جذب(b) این معادله افزایش و ثابت انرژی جذب(K) آن کاهش یافت. همچنین، با کاهش این نسبت پسماند در همدماهای جذب-واجذب افزایش پیدا کرد.
پسماند,جذب- واجذب روی,نسبت خاک به محلول,همدما
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3153.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3153_3258d3e7ccacf820346d1fced08f8643.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
بررسی فشردگی جانبی جریان در سازه ترکیبی سرریز- دریچه استوانهای
77
87
FA
فاطمه
نادری
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد سازههای آبی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محسن
مسعودیان
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
mohsen_masoudian@yahoo.com
کلاوس
راتچر
استاد دانشکده مهندسی عمران و محیط زیست، دانشگاه علوم کاربردی اوستفالیا، آلمان
در اغلب موارد سازههای کنترل و اندازهگیری جریان در کانالهای باز به دلیل سازگاری با مقطع کانال و یا هزینههای بالا با طولی کمتر از عرض کانال ساخته میشوند. هیدرولیک جریان در چنین سازهای متفاوت از سازه همعرض کانال میباشد. در تحقیق آزمایشگاهی حاضر تاثیر فشرده نمودن جوانب سازه ترکیبی سرریز- دریچه استوانهای بر ضریب دبی ترکیبی آن مورد بررسی قرار گرفته است. آزمایشها روی فلومی به طول 5/7 متر، عرض 30 سانتیمتر و ارتفاع 46 سانتیمتر، با استفاده از مدلهای سرریز- دریچه استوانهای با چهار قطر 75، 110، 125 و 160 میلیمتر، بازشدگی ثابت 3 سانتیمتر، درصدهای فشردگی برابر سرریز و دریچه (1≤ ≤2/0) و ترکیبهای مختلف دبی و عمق جریان برای جریان آزاد انجام شد. نتایج نشان داد ضریب دبی ترکیبی به پارامترهای عمق آب بالادست به قطر استوانه ، هد روی سرریز به عمق آب بالادست و نسبت طول تاج سازه به عرض کانال وابستگی مستقیم دارد. از طرفی با کاهش نرخ تغییرات ضریب دبی با تغییر پارامتر کاهش مییابد. در نهایت بر اساس رگرسیون غیرخطی چندگانه رابطه ضریب دبی سازه فوق بر حسب پارامترهای هیدرولیکی و هندسی موثر بر آن ارائه شده است.
استوانهای,سرریز- دریچه,ضریب دبی,فشردگی جانبی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3154.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3154_46abb3e5d455f3cd0c94fbf16abd78d8.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
بررسی حالتهای مختلف شکست سنگچینهای محافظ آبشکن مستغرق
89
99
FA
ابتسام
جاسمی زرگانی
دانشجوی دکتری، گروه سازههای آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهیدچمران اهواز
سید محمود
کاشفیپور
استاد گروه سازههای آبی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهیدچمران اهواز
آبشکن یکی از رایجترین سازههای محافظت از سواحل میباشد. آبشکنها میتوانند مستغرق و یا غیرمستغرق باشند، آبشکنهای مستغرق بیشتر در مسائل کشتیرانی و آبشکن غیر مستغرق در مسائل دیگر کاربرد دارند. این سازه خود در معرض فرسایش در کنارهها و دماغه قرار میگیرد. جهت مقابله با آبشستگی ایجاد شده در اطراف آبشکنها یکی از سادهترین و در عین حال اقتصادیترین روشها، استفاده از سنگچین است. در این تحقیق به بررسی پایداری سنگچین و تشخیص حالتهای مختلف شکست سنگچینها جهت محافظت از آبشکن در قوس 90 درجه پرداخته شده است. آزمایشها در یک فلوم 90 درجه ملایم صورت گرفت. پس از تشخیص آبشکن بحرانی در طول قوس، آبشکن بحرانی و آبشکن قبل و بعد از آن نیز با سنگچینها محافظت شدند. 200 آزمایش با اندازههای مختلف سنگچین، تغییر پارامترهای آبشکن شامل طول، فاصله و ارتفاع آن در اعدد فرود مختلف جریان صورت پذیرفت. در پایان سه نوع شکست غلتشی، لغزشی و زیرسطحی همانند شکستهای دیده شده در کانال مستقیم واطراف سایرسازهها، تایید شد و رابطهای برای تعیین نوع شکست در طراحی سنگچین جهت استفاده در مهندسی رودخانه ارائه شده است.
آبشکن,پایداری سنگچین,حفاظت,دیواره رودخانه,قوس 90 درجه
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3155.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3155_4d88245347a3da0a789830f9c084abbc.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
تعیین مناسب ترین معادله نفوذپذیری در حوضههای آبخیز مناطق خشک و نیمه خشک (مطالعه موردی: حوضه آبخیز منشاد، استان یزد)
101
114
FA
علی
طالبی
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد
talebisf@yazd.ac.ir
سمانه
پورمحمدی
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه یزد
s.poormohammadi@gmail.com
محمدحسن
رحیمیان
دانشجوی دکتری مهندسی آب دانشگاه صنعتی اصفهان
حرکت آب در خاک یکی از پیچیده ترین فرایندهای طبیعی میباشد که مدیریت حوضههای آبخیز و وضعیت هیدرولوژی حوضه را تحت تاثیر قرار میدهد. بنابراین، مطالعات نفوذ آب در خاک یکی از مهمترین موارد تحقیقاتی در عرصههای منابع طبیعی میباشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی معادلات نفوذپذیری در گروههای هیدرولوژکی مختلف خاک در حوضههای مناطق خشک و نیمهخشک میباشد. در این مطالعه از استوانه مضاعف برای اندازهگیری نفوذپذیری خاک در 10 نقطه در گروههای هیدرولوژیکی A و B در حوضه خشک و کوهستانی منشاد استفاده شد. سپس معادلات نفوذ کوستیاکوف، لویس کوستیاکوف، SCS و فیلیپ با مقادیر نفوذپذیری تجمعی برای هر نقطه برازش داده شد و به کمک آمارههای خطای میانگین مطلق و خطای استاندارد، مناسبترین معادله نفوذ در هر گروه هیدرولوژیکی تعیین گردید. نتایج تحقیق حاضر معادله نفوذ لویس کوستیاکوف را بعنوان مناسبترین روش برای اندازهگیری نفوذ در هر دو گروه هیدرولوژیکی A و B معرفی میکند؛ بهطوریکه آمارههای خطای میانگین مطلق و خطای استاندارد در این روش از سایر روشها کمتر بوده و به ترتیب مقادیر 49/0 و 63/0 سانتیمتر را نشان داده است.
حوضه آبخیز منشاد,گروههای هیدرولوژیکی خاک,نفوذپذیری
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3156.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3156_6c70982785406d5ab7ead88d38aeaeef.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
کاربرد روش تصمیمگیری چند معیاره مکانی فازی در تعیین مناطق آسیبپذیر از سیلاب
(مطالعه موردی: حوضه آبخیز شهری تهران)
115
128
FA
احمد
رادمهر
دانشجوی کارشناسی ارشد، بخش مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
aradmehr414@yahoo.com
شهاب
عراقینژاد
استادیار، بخش مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
اولویتبندی زیرحوضههای واقع در یک حوضه آبخیز به منظور انجام مطالعات کنترل سیلاب میتواند در قالب یک مسئله چند معیاره مطرح شود. در این تحقیق از یک سیستم پشتیبان برنامهریزی فازی با تکیه بر تحلیلهای مکانی با به کارگیری دو روش تصمیمگیری چند معیاره شامل فرایند تحلیل سلسله مراتبی و روش تاپسیس در محیط فازی به منظور در نظر گرفتن ابهام در فرایند تصمیمگیری استفاده شده است. از روش تحلیل سلسله مراتبی برای تعیین ساختار فرایند تصمیمگیری و برآورد وزن نقشههای معیار و از مدل تاپسیس فازی برای رتبهبندی نهایی زیرحوضههای واقع در حوضه آبخیز شهری تهران استفاده شده است. همچنین به منظور انجام تحلیلهای مکانی جهت انجام فرایند تصمیمگیری از یک جعبه ابزار توسعه داده شده در محیط نرمافزاری با برنامهنویسی در محیط Visual Basic استفاده شده است. در این تحقیق مدلی ارائه میشود که در آن مفاهیم مبهمی نظیر وزن معیارهای تصمیمگیری به صورت متغیرهای زبانی قابل تبدیل به اعداد فازی مثلثی بیان میشوند. در نهایت با استفاده از جابجایی وزن معیارهای تصمیمگیری و تولید سناریوهای وزندهی، به تحلیل حساسیت مدل پرداخته شده است. نتایج تحلیل حساسیت نشان داد که زیرحوضه سه درون شهری در 19 سناریو اولویت اول را از نظر مطالعات کنترل سیلاب کسب کرده است.
اولویتبندی,تاپسیس فازی,تحلیل حساسیت,تحلیل سلسله مراتبی,تصمیمگیری چند معیاره,مدیریت سیلاب
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3157.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3157_72aa70558781faf3c021af957faff22f.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
تاثیر سه گونه قارچ میکوریزا بر رشد و نمو، میزان کلونیزاسیون و غلظت فسفر ریشه گیاه گل جعفری آفریقایی (Tagetes erecta)
129
138
FA
سعداله
علیزاده اجیرلو
استادیار گروه مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
azajirlo@tabrizu.ac.ir
اسماعیل
فرخپور
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی ،دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
قارچهای میکوریز میتوانند با افزایش کارایی آب مورد استفاده و جذب مواد معدنی، کاهش تنشهای خشکی و شوری موجب بهبود رشد و نمو گیاهان شوند. بهمنظور بررسی تاثیر سه گونه قارچ میکوریز آربوسکولار (<em>Glomus intraradices</em><em>، </em><em>Glomus mosseae</em>و <em>Glomus versiforme</em>) بر پارامترهای رشد و نمو گیاه جعفری آفریقایی، آزمایشی گلخانهای با چهار تیمار (گیاه غیرمیکوریزی یا شاهد و گیاهان تلقیح شده با هر کدام از سه قارچ مذکور) و پنچ تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. مقایسه میانگینها با استفاده از آزمون چند دامنهای دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که گیاهان تلقیح شده با قارچ میکوریزا بهطور معنیداری از رشد و نمو بهتری نسبت به گیاهان غیرمیکوریز برخوردار بوده و همزیستی بین قارچ میکوریز و گیاه میزبان (جعفری آفریقایی) باعث افزایش معنیدار (p 0.05) ارتفاع گیاه (تا سه برابر)، اندازه گل( 5/1 تا 5/2 برابر)، وزن تر(تا 3 برابر)، وزن خشک (بیش از سه برابر)، درصد کلونیزاسیون، غلظت فسفر ریشه و گلدهی زودرستر (14-15 روز) نسبت به شاهد در این گیاه شد. قارچ <em>Glomus versiforme</em>از لحاظ صفات ذکر شده، کارایی بالاتری نسبت به دو قارچ دیگر داشت. به نظر میرسد درصد بالای کلونیزاسیون در این قارچ دلیل احتمالی کارایی بهتر این قارچ بوده است.
فسفر,کلونیزاسیون ریشه,گل جعفری آفریقایی,گلدهی,میکوریز آربوسکولار
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3158.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3158_0e2c21529f70d189d54571b5d2040686.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
اثر مغناطیسی کردن آب آبیاری بر ویژگیهای الگوی رطوبتی در آبیاری قطرهای سطحی
139
152
FA
جعفر
نیکبخت
0000-0002-1921-4127
استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
nikbakht.jaefar@znu.ac.ir
مرضیه
عبدالهی سیاهکلرودی
دانشآموخته آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان
در این پژوهش اثر مغناطیسی کردن آب آبیاری بر خصوصیات پیاز رطوبتی در آبیاری قطرهای سطحی بررسی شد. آزمایش به صورت طرح کامل تصادفی در سه تکرار بر روی خاک با بافت لوم رسی و قطرهچکان میکروفلاپر با دبی 4 لیتر در ساعت در گلخانه مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان در سال 1391 اجرا شد. آزمایش در یک جعبه فلزی به ابعاد 80×80×80 سانتیمتر که یک دیواره آن از شیشه شفاف ساخته شده بود انجام شد. جهت ایجاد میدان مغناطیسی از دو عدد مغناطیس ثابت با شدت 1/0 تسلا که دور لوله پلیاتیلن 16 میلیمتر نصب شده بود استفاده گردید. خصوصیات پیاز رطوبتی شامل عرض خیس شده سطح خاک، قطر دایره عظیمه پیاز رطوبتی و عمق رخداد آن و طول گسترش پیاز رطوبتی در خاک در زمانهای 1، 3، 5، 10، 15، 20، 30، 40، 50، 60، 70، 80، 90 و 120 دقیقه که در قسمت شفاف جعبه مشاهده میشد اندازهگیری گردید. مقادیر اندازهگیری شده با استفاده از نرمافزار SAS مورد آنالیز آماری قرار گرفت. با توجه به نتایج تیمار، آب مغناطیسی باعث افزایش عرض خیس شده سطح خاک و قطر دایره عظیمه پیاز رطوبتی گردید. بیشترین اختلاف مشاهده شده بین عرض خیس شده سطح خاک در تیمارهای آب مغناطیسی و آب معمولی 9/7 سانتیمتر و برای قطر دایره عظیمه پیاز رطوبتی 32/6 سانتیمتر بود که در زمان 120 دقیقه پس از شروع آزمایش رخ داد. اختلافهای بیان شده از نظر آماری معنیدار () بود. گسترش بیشتر عرض پیاز رطوبتی آب مغناطیسی نسبت به تیمار آب معمولی در خاک در سیستم آبیاری قطرهای سطحی باعث کاهش عمق پیاز رطوبتی در تیمار اول در خاک شد. با توجه به نتایج، حداکثر عمق پیاز رطوبتی در تیمار آب معمولی 52/22 سانتیمتر و آب مغناطیسی 25/22 سانتیمتر بود که از نظر آماری تفاوت معنیدار () نداشتند. با توجه به نتایج این پژوهش، در صورت استفاده از آب مغناطیسی در سیستم آبیاری قطرهای میتوان فاصله قطرهچکانها را از یکدیگر بیشتر گرفت.
آب مغناطیسی,آبیاری قطرهای,ویژگیهای پیاز رطوبتی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3159.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3159_87069ac0b64b345dde7c92130f2bc01f.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
تاثیر پدیده انسو بر تغییرپذیری منابع آبهای سطحی استان همدان
153
167
FA
حمید
زارع ابیانه
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
zareabyaneh@gmail.com
بررسی عوامل موثر بر جریانهای رودخانهای در مطالعات منابع آب از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این راستا تاثیر پدیدههای بزرگ مقیاس آب و هوایی بر جریانهای رودخانهای و مطالعه تغییرات درونسالی آن با پدیده انسو در سالهای اخیر مورد توجه پژوهشگران بوده است. در این مطالعه تاثیر پدیده انسو بر مقدار جریانهای رودخانهای 14 ایستگاه آبسنجی منطقه همدان با استفاده از دو شاخص <em>TNI</em> و <em>MEI</em> بررسی گردید. نتایج نشان داد که مقادیر جریانهای رودخانهای کلیه ایستگاههای آبسنجی مورد مطالعه نسبت به پدیده انسو عکسالعمل متفاوتی از هم نشان میدهند. نتایج حاکی از تاثیرپذیری تغییرات جریان 11 ماه از سالهای مورد مطالعه با شاخص <em>TNI</em> و بهطور متناظر 10 ماه از سالهای مورد مطالعه با شاخص <em>MEI</em>، از پدیده انسو بود. بررسی درصد تراکم یا درصد وقوع فاز لانینای شاخصهای انسو در سطح کل منطقه نشان داد که بهترتیب در 12/64 درصد از موارد، فاز لانینای شاخصهای <em>TNI</em> و <em>MEI</em> غالب بودهاند. همچنین برازش مدل رگرسیونی بر دادههای مقدار جریان ایستگاههای آبسنجی و شاخصهای انسو نشان داد که شاخص <em>TNI</em> حدود 75 درصد از تغییرات جریان منطقه مورد مطالعه را توصیف میکند. درحالیکه شاخص <em>MEI</em>، فقط قادر به توجیه حدود 51 درصد از تغییرات جریان بود. در حالت کلی میتوان نتیجه گرفت که استفاده از شاخص <em>TNI</em> برای توجیه تغییرات جریان ماهانه رودخانههای استان همدان مناسبتر از شاخص <em>MEI</em> میباشد.
انسو,جریان رودخانه,شاخص MEI,شاخص TNI
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3160.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3160_54de2c48d1d9c3e1f73a269ebf487775.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
اثرات لجن فاضلاب شهری اردبیل بر برخی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی یک خاک درشت بافت زیر کشت گندم
169
183
FA
سولماز
فتح العلومی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
شکراله
اصغری
استادیار گروه علوم خاک، دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی
sh_asghari2005@yahoo.com
خاکهای درشت بافت عموماً دارای ماده آلی ناچیز و ساختمان ناپایدار هستند. استفاده از مواد زائد ارزان قیمت مثل لجن فاضلاب یکی از روشهای رفع یا کاهش مشکلات خاکهای مذکور میباشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر لجن فاضلاب شهری اردبیل بر برخی خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی یک خاک لوم شنی منتخب از دشت اردبیل زیر کشت گندم بود. آزمایش گلخانهای به صورت طرح بلوکهای کامل تصادفی در 5 تیمار و 4 تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل مقادیر 0 (شاهد)، 5/11، 23، 46 و 69 گرم لجن هواخشک در کیلوگرم خاک هوا خشک که به ترتیب معادل صفر، 30، 60، 120 و 180 تن لجن در هکتار بودند. پس از اختلاط لجن با خاک، بذر گندم بهاره در گلدانها کشت گردید. اندازهگیری پارامترها 4 ماه بعد از اختلاط لجن با خاک و پس از برداشت گندم انجام گرفت. نتایج نشان داد که کلیه مقادیر مصرفی لجن از 30 تا 180 تن در هکتار به ترتیب و به طور معنیدار باعث کاهش جرم مخصوص ظاهری به میزان 34/3 تا 88/9 درصد، جرم مخصوص حقیقی به میزان 32/1 تا 43/4 درصد، منافذ ماکرو (µm 75 < ) به میزان 12/9 تا 8/145 درصد و هدایت هیدرولیکی اشباع به میزان 3/129 تا 5/440 درصد نسبت به شاهد گردید. کاربرد لجن در مقادیر 30 تا 180 تن در هکتار، کربن آلی را به میزان 94/21 تا 176 درصد، میانگین وزنی قطر خاکدانه ((MWD را به میزان 78/64 تا 233 درصد، تخلخل کل را به میزان 24/1 تا 6 درصد، رطوبت ظرفیت مزرعه را به میزان 91/1 تا 14/15 درصد، رطوبت نقطه پژمردگی دائم را به میزان 3/1 تا 85/15 درصد، رطوبت قابل استفاده گیاه را به میزان 22/2 تا 98/14 درصد، منافذ میکرو (µm 30 > ) را به میزان 56/1 تا 19/24 درصد و منافذ مزو (µm 75 تا30) را به میزان 7/10 تا 29 درصد بهترتیب و به طور معنیدار نسبت به شاهد افزایش داد. با توجه به نتایج تحقیق حاضر، امکان استفاده از لجن فاضلاب شهری اردبیل به منظور ارتقای کیفیت فیزیکی خاکهای درشت بافت به ویژه در شرایط زیر کشت گیاه وجود دارد.
پایداری خاکدانه,توزیع اندازه منافذ,خاک لوم شنی,رطوبت قابل استفاده,لجن فاضلاب شهری,هدایت هیدرولیکی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3161.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3161_29af96ecad9a06718f510692b3a9fb3c.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
اثر قطر خروجی و ارتفاع ریزش بر ضریب فشار دینامیکی جتهای قائم در حالت ریزش آزاد
185
195
FA
امین
سالم نیا
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه سازههای آبی دانشگاه شهید چمران اهواز
amin_salemnia@yahoo.com
منوچهر
فتحی مقدم
-استاد گروه سازههای آبی دانشگاه شهید چمران اهواز
mfathi@scu.ac.ir
صادق
حقیقی پور
استادیار گروه عمران موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان
حوضچههای استغراق یکی از انواع سازههای مستهلک کننده انرژی اضافی جریانهای ریزش در پاییندست سدها میباشند. سرعت جریان در اثر برخورد جت آب به دیواره و بستر حوضچه به فشار دینامیکی تبدیل میشود. در انجام آزمایشها از سیستم ترانسدیوسر فشار برای اندازهگیری فشارهای دینامیکی ناشی از جت دایرهای غیر مستغرق بر روی یک صفحه صاف استفاده گردید. نتایج آزمایشات نشان میدهد که ضریب فشار دینامیکی با کاهش متوسط 18 درصدی قطر نازل به طور میانگین 14 درصد افزایش و با کاهش میانگین 34 درصدی ارتفاع ریزش در حدود 13 درصد افزایش مییابد. اما روند تغییرات ضریب فشار دینامیکی در برابر افزایش دبی( عدد فرود) ثابت نبوده و بعد از رسیدن به یک نقطه بیشینه روندی کاهشی پیدا میکند.
ارتفاع ریزش,جت قائم,حوضچه استغراق,فشار دینامیکی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3162.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3162_46c4cde560cada27df5ea8c185c946df.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
پیامد کاربرد زئولیت و کودهای جانوری بر ویژگیهای زیستی خاک های سبک و سنگین در کشت گلخانهای ذرت
197
213
FA
علی اکبر
صفری سنجانی
0000-0001-7363-6964
استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
aa-safari@basu.ac.ir
سمیه
طاهری قهریزجانی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه دانشگاه بوعلی سینا
somayetaheri_62@yahoo.com
هدف از این پژوهش بررسی پیامد کاربرد زئولیت و کود جانوری بر فراوانی و کارکرد ریزجانداران در کشت گلخانهای ذرت بود. دو آزمایش جداگانه در دو خاک شن لومی و رسی با طرح کامل تصادفی به گونه فاکتوریل با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای این پژوهش زئولیت در سه سطح (بدون زئولیت، 10% و 20% زئولیت) و کود در سه سطح (بدون کود، کود مرغی و کود گاوی) به اندازه 20 گرم وزن خشک بر کیلوگرم خاک و جایگاه نمونهبرداری از خاک در دو سطح (ریزوسفر و ناریزوسفر) بودند. برای نمونهبرداری خاک ریزوسفری از روش برش لایه نازک بهسازی شده، بهرهگیری شد. هنگامی که گیاهان به گام گلدهی از رشد خود رسیدند، از دو جایگاه ریزوسفر و ناریزوسفر خاک نمونهبرداری شد و برخی از ویژگیهای بیولوژیک در هر دو خاک اندازهگیری شد. یافتههای این پژوهش نشان داد که کاربرد زئولیت و کودهای جانوری ویژگیهای بیولوژیک هر دو خاک سبک و سنگین را در برابر شاهد دگرگون کرد به گونهای که در همه تیمارها فراوانی باکتریها، اکتینومیستها و تنفس برانگیخته به اندازه چشمگیری افزایش یافت. در برابر آنها فراوانی قارچها با افزودن زئولیت به خاکها دگرگونی چشمگیری نداشت. کاربرد زئولیت در خاک شن لومی مایه افزایش چشمگیر تنفس پایه، کربن و فسفر زیتوده و فراوانی اسپورگلومرالها شد ولی از دیدگاه آماری در خاک رسی پیامد چشمگیری بر آنها نداشت. بنابراین کاربرد زئولیت و کودهای جانوری در خاک شن لومی در برابر خاک رسی پیامدهای نمایان تری بر ویژگیهای زیستی خاک داشت. <br />
بافت خاک,ریزجانداران,زئولیت,کود جانوری,ریزوسفر
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3163.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3163_5231a62ce8497dde118d4c659412cb4c.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
ارزیابی مدلهای سری زمانی بهمنظور برآورد متوسط دمای ماهانه در ایستگاههای سینوپتیک قدیمی ایران طی دوره آماری 2005-1977
215
226
FA
صفر
معروفی
استاد گروه مهندسی آب ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
smarofi@yahoo.com
صبا
سقائی
دانشجویان کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
فرناز
ارشادفتح
دانشجویان کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
farnaz.ershadfath@yahoo.com
بهناز ختار
ختار
دانشجویان کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
با توجه به تأثیر دما در شرایط اقلیمی هر منطقه و اهمیت پیشبینی آن در برنامهریزیهای محیطی، استفاده از روشهای آماری بهمنظور مطالعه تغییرات و پیشبینی دما، کاربرد وسیعی پیدا کرده است. روشهای آماری ابزارهایی کارآ و مفید برای درک و ارزیابی رفتار اقلیم بهشمارمیروند. از الگوهای آماری پرکاربرد در این زمینه، میتوان به الگوهای خانواده آریما اشاره نمود. در این الگوی آماری مقادیر براساس رفتارهای گذشته مدلسازی شده و سپس پیشبینی میشوند. در پژوهش حاضر، با استفاده از مدلهای خانواده آریما، ابتدا با بررسی وجود یا عدم وجود روند و ارزیابی توابع خودهمبستگی(ACF)و خودهمبستگی جزئی(PACF)در دوره آماری (2005-1977)، مدلهای سری زمانی مختلف به دادههای میانگین دمای ماهانه در ایستگاههای سینوپتیک ایران برازش داده شد. سپس با استفاده از معیار آکائیک و بیزی شوارز بهترین مدل از میان مدلهای بهکار گرفته شده برای هر ایستگاه انتخاب گردید .نتایج این مطالعه بیانگر قابلیت مدلهای غیر فصلی آریما برای تعیین روند پارامتر دما در گستره ایران میباشد. به کمک الگوهای آماری بدست آمده برای هر ایستگاه میتوان پارامتر دما را در مقیاس ماهانه در دورههای آتی پیشبینی نمود.
آریما,ایران,دما,سری زمانی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3164.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3164_4782351c38225bc01630c12d337be618.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر دبی روزانه رودخانه با استفاده از مدل HEC-HMS(مطالعه موردی: حوضه آبخیز آجرلو، استان آذربایجان غربی)
227
236
FA
قربان
وهاب زاده
استاد یار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
gh.vahabzadeh@sanru.ac.ir
یونس
نویدی فر
دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
محمود
حبیب نژاد روشن
استاد گروه مرتع و آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
هیراد
عبقری
استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه
hiradab@gmail.com
برآورد دقیق دبی جریان، یک گام کلیدی در برنامهریزی و مدیریت بهینه منابع آب به شمار میآید. یکی از عوامل تأثیرگذار در تغییر روند رژیم جریان رودخانهها، تغییر کاربری اراضی در سطح حوضه میباشد. در این مطالعه با استفاده از مدل هیدرولوژیکیHEC-HMS، اثرات تغییر کاربری اراضی بر رژیم جریان رودخانه آجرلو در استان آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی تغییرات کاربری اراضی حوضه، از تصاویر سنجندههایMSS لندست و LISS III ماهوارهIRS-1Cمربوط به سال های 1975 و 2008 استفاده گردید. پس از اعمال تصحیحات و تحلیلهای مختلف بارزسازی تصاویرو نمونهبرداری تصادفی از واحدهای کاربری اراضی، طبقهبندی برای هر دو سری تصویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال انجام شد. برای هر دو سری تصویر (با توجه به ضریب کاپای 76/0 و 78/0 بترتیب برای تصاویر MSS و LISSIII)، باندهای سبز، شاخص NDVI و قرمز به عنوان بهترین ترکیب باندی انتخاب گردید. سپس صحت نقشههای تولید شده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در این دوره 33 سال اراضی مرتعی 65/37 درصد کاهش و اراضی کشاورزی و اراضی فاقد پوشش بترتیب 27/57 درصد و 98/39 درصد افزایش داشتهاند. به این منظور پس از تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سالهای 1354 و 1387 و تلفیق با نقشه گروههای هیدرولوژیک خاک در محیط GIS، مدل هیدرولوژیک HEC-HMS با استفاده از روش نفوذ شماره منحنی و هیدروگراف واحد SCS حوضه بر مبنای دادههای بارش- رواناب مشاهدهای، واسنجی و اعتباریابی گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل پس از بهینهسازی پارامترهای شماره منحنی و زمان تأخیر حوضه نشان داد که تغییر کاربری اراضی در این فاصله زمانی باعث افزایش 7/29 مترمکعب بر ثانیه (معادل 8/86 درصد) دبی اوج و 8/18 میلیون مترمکعب (معادل 7/12 درصد) حجم رواناب شده است.
آجرلو,دبی جریان,کاربری اراضی,واسنجی مدل,HEC-HMS
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3165.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3165_483ccbdb3c6374c47f2a3550cd85565a.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
مقایسه رگرسیون خطی و شبکههای عصبی در برآورد ابعاد پیاز رطوبتی در اراضی شیبدار
237
246
FA
مهدی
تمجید
1- دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه گیلان
mhbiglouei@yahoo.com
محمد حسن
بیگلویی
استادیار آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
محمدرضا
خالدیان
استادیار آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه گیلان
علیرضا
مریدنژاد
کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور سامان آبراه
عادل
محمدی
کارشناس ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی، اداره جهاد کشاورزی شهرستان پارس آباد
به منظور مقایسه رگرسیون خطی و شبکههای عصبی مصنوعی در برآورد ابعاد پیاز رطوبتی در سامانه آبیاری قطرهای در اراضی شیبدار، آزمایشاتی با قطرهچکان دارای دبی ثابت 4 لیتر در ساعت در مدت زمانهای آبیاری 4، 6، 8، 10 و 12 ساعت در اراضی با شیبهای صفر، 5، 15 و 25 درصد با بافت خاک لومسیلتی در منطقه فتحعلی دشت مغان در چهار تکرار انجام گرفت. نتایج مقایسه ای تخمین عمق پیاز رطوبتی با آمارههایR<sup>2</sup> و EF و RMSE در روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه به ترتیب برابر 98/0 و 98/0 و 07/1 سانتی متر و در روش رگرسیون خطی چندگانه به ترتیب 93/0 و 93/0 و 1/2 سانتی متر به دست آمد. همچنین نتایج مقایسه این دو روش از نظر تخمین نیمرخ خاک خیس شده بر اساس آمارههایR<sup>2</sup> و EF و RMSE که به ترتیب برابر 99/0، 99/0 و 16/22 سانتی متر مربع، و همچنین 93/0، 93/0 و 77/74 سانتیمتر مربع به دست آمد، نشان داد روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه نسبت به روش رگرسیون خطی چندگانه مناسبتر بود. اما نتایج مقایسه روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه و روش رگرسیون خطی چندگانه از نظر تخمین مساحت خیس شده سطح خاک بر اساس آمارههایR<sup>2</sup>، EF و RMSE که بترتیب برابر 90/0، 90/0 و 44/126 سانتیمتر مربع، همچنین 99/0، 99/0 و 22/18 سانتیمتر مربع به دست آمد نشان داد که از این نظر روش رگرسیون خطی چندگانه نسبت به روش شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چند لایه مناسبتر بود.
آبیاری قطرهای,ابعاد خیسشدگی خاک,پیاز رطوبتی,رگرسیون خطی,شبکههای عصبی مصنوعی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3166.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3166_8ded6fb351f17e24948266ea1826330f.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
اثرات هیدرومالچ و پلیآکریلآمید بر کنترل رواناب، رسوب و اتلاف عناصر N، P و K خاک در شرایط آزمایشگاهی
247
259
FA
کیومرث
عباسی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
a.qmars@yahoo.com
محمدرضا
نیشابوری
استاد گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
neyshmr@hotmail.com
شاهین
اوستان
دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ostan@hotmail.com
عباس
احمدی
استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ahmadi_il@yahoo.com
فرسایش خاک نه تنها به عنوان تهدیدی برای رفاه بشر بلکه تهدید جدی برای حیات او شناخته شده است. جوامع بشری با درک اهمیت این موضوع اقدامات متعددی برای کنترل فرسایش اتخاذ کردهاند. پژوهش حاضر روی اثرات شیب، شدت بارندگی و نوع پوشش خاک بر روانآب و رسوب حاصله از فرسایش انجام یافته است. 24 آزمایش با استفاده از شبیهساز باران روی نمونه خاک حساس به فرسایش جمعآوری شده از منطقه بناب واقع در شمال غرب ایران انجام گرفت. برای هر آزمایش تقریبا 110 کیلوگرم خاک پس از گذراندن از الک 76/4 میلیمتری در داخل سینی فلوم به ابعاد 1/0×1×1 متر قرار داده شد و مسطح گردید. تیمارهای آزمایش عبارت از دو شیب 5% و 25%، دو شدت بارش 40 و 80 میلیمتر در ساعت و دو نوع پوشش / اصلاح کننده خاک از جمله هیدرومالچ، پلیآکریلآمید و خاک بدون پوشش بود. طرح آزمایش به صورت فاکتوریل و بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در هر آزمایش در طول 30 دقیقه بارش ایجاد شده افزایش حجم رواناب، رسوب و اتلاف عناصر N، P، K خاک در رواناب و رسوب اندازه گیری گردید. هیدرومالچ و پلیآکریلآمید هر دو در کاهش رواناب و رسوب موثر بودند. هیدرومالچ مقادیر رسوب را عملا حذف و حجم رواناب را حدود 45 درصد کاهش داده است. مصرف پلیاکریلآمید به مقدار 25 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با هیدرومالچ تاثیر کمتری در کاهش فرسایش خاک داشت، اما نسبت به شاهد مقادیر رسوب را 30 تا 62 درصد، رواناب را 5 تا 8 درصد پایین آورده است. در مورد اتلاف عناصر N، P،K هیدرومالچ و پلیآکریلآمید با تاثیر مثبتی که در کاهش میزان رسوب و رواناب داشتند بطور معنیدار موجب کاهش اتلاف عناصر مذکور شدند.
اتلاف عناصر غذایی,پلیآکریلآمید,رسوب,رواناب,شبیهساز باران,هیدرومالچ
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3167.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3167_d59f0ed38817b909d8930e869f31f74b.pdf
دانشگاه تبریز
دانش آب و خاک
2008-5133
2717-3755
24
4
2015
02
04
ویژگیهای فیزیکی- شیمیایی خاک و کارایی استفاده از زمین در نظامهای کشت مخلوط جو- نخود
261
271
FA
جواد
حمزه ئی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
j.hamzei@basu.ac.ir
محسن
سیدی
دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
بهمنظور بررسی اثرات الگوهای مختلف کشت بر برخی ویژگیهای فیزیکی- شیمیایی خاک و کارایی استفاده از زمین آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلیسینای همدان اجرا شد. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و ده تیمار بود. کشت خالص نخود (P<sub>1</sub>)، کشت خالص جو (P<sub>2</sub>) و الگوهای کشت مخلوط با تراکم 100% جو + تراکم 100% نخود (P<sub>3</sub>)، 75% جو + 100% نخود (P<sub>4</sub>)، 50% جو+ 100% نخود (P<sub>5</sub>)، 25% جو + 100% نخود (P<sub>6</sub>)، 75% جو + 25% نخود (P<sub>7</sub>)، 50% جو + 50% نخود (P<sub>8</sub>)، 25% جو + 75% نخود (P<sub>9</sub>) بههمراه تیمار شاهد بدون کشت (P<sub>10</sub>) تیمارهای آزمایشی بودند. ویژگیهای خاک مثل pH، EC، چگالی ظاهری، ماده آلی، نیتروژن کل و درصد خاکدانه پایدار و کارایی استفاده از زمین (LUE) و عملکرد کل نظام ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگیها بهطور معنیداری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. بیشترین خاکدانه پایدار (45/3%) در تیمار P<sub>5</sub> حاصل شد که در مقایسه با تیمار شاهد (P<sub>10</sub>) 70% بیشتر بود. بیشترین ماده آلی (50/2%) و نیتروژن خاک (44/0%) نیز بهترتیب در تیمارهای P<sub>5</sub> و P<sub>1</sub> بهدست آمد. تیمار P<sub>3</sub> دارای بالاترین عملکرد کل بود و با تیمارهای P<sub>1</sub> (کشت خالص نخود) و P<sub>2</sub> (کشت خالص جو) اختلاف معنیدار داشت. افزون بر این، در کلیه تیمارهای کشت مخلوط شاخص LUE بالاتر از یک بود و تیمارP<sub>3</sub> بیشترین میزان LUE را به خود اختصاص داد. در کل، کشت مخلوط افزایشی 50% جو + 100% نخود ویژگیهای فیزیکی- شیمیایی خاک را بهبود بخشید و کارایی استفاده از زمین را افزایش داد.
کارایی استفاده از زمین,کشت مخلوط,نیتروژن خاک,ماده آلی,هدایت الکتریکی
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3168.html
https://water-soil.tabrizu.ac.ir/article_3168_3f846e9eb7201e46cac633bf8db9abfa.pdf