آمایش زمین با استفاده از مدل های تصمیم¬گیری در اراضی پیرانشهر، پسوه و جلدیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تبریز

2 مرکز تحقیقات آذربایجان غربی

چکیده

          ارزیابی اراضی و تعیین تناسب آنها برای تیپ­های بهره­وری خاص یکی از روش­های مدیریت و توسعه کشاورزی پایدار بوده که مدیران و برنامه­ریزان را قادر می­سازد ضمن برنامه­ریزی برای افزایش تولید، استفاده بهینه و مستمر از اراضی را نیز برای آینده لحاظ نمایند. هدف از این تحقیق استفاده از مدل­های تصمیم­گیریTerraza ، Cervatana و Almagra در محیط میکرولیز و تولید نقشه­های زمین­ مرجع شده با استفاده از تکنیک  GIS به منظور آمایش زمین در منطقه­ای به وسعت 37775 هکتار واقع در عرض´30 ْ36 تا´50 ْ36 شمالی و طول´05 ْ45 تا´25 ْ 45  شرقی است. بر اساس پارامترهای  موثر در هر مدل، به ترتیب محدودیت های بیو-اقلیمی، کلاس­های قابلیت یا استعداد و ارزیابی کیفی اراضی توسط مدل­های فوق­الذکر تعیین شدند و  نتایج مدل Terraza نشان داد که کشت دیم همه تیپ­های بهره­وری مورد مطالعه (آفتابگردان، ذرت و سویا) امکان­­پذیر نمی­باشد. همچنین رعایت برخی توصیه­های مدیریتی مانند تعیین زمان حساس گیاه به آب آبیاری موجب صرفه­جویی در مصرف آب بدون هرگونه تأثیر منفی در میزان عملکرد سالانه محصول می­شود. بر اساس نتایج مدل Cervatana حدود 35/91 درصد اراضی به عنوان اراضی خوب تا عالی و ولی حدود 65/8 درصد اراضی به عنوان متوسط تا خوب با محدودیت­های خاک، شیب و فرسایش تشخیص داده شدند. در ادامه مراحل ارزیابی جهت حفاظت خاک، اراضی غیرمستعد کشاورزی برای احداث جنگل و مرتع معرفی شدند. بنابراین ارزیابی کیفی تناسب اراضی مستعد با استفاده از مدل Almagra نشان داد که به ترتیب 21/10 و 79/89 درصد اراضی برای محصولات مورد مطالعه به دلیل محدودیت­های بافت، کربنات، عمق مؤثر، توسعه پروفیل و زهکشی به ترتیب در کلاس­های مناسب (2S ) و نسبتاً مناسب (3 S) قرار می گیرند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Land Use Planning of Piranshar, Pasveh and Jaldian Using Decision Support Models

نویسندگان [English]

  • Ahmad Pakpour Rabati 1
  • Aliasghar Jafarzadeh 1
  • Farzin Shahbazi 1
  • Parviz Ammary 2
چکیده [English]

         Land evaluation and its suitability determination for specific land-uses is one of the management procedures and sustainable agriculture development that enables the managers and applicants not only for planning to increase the production but also to focouse on the future optimum and continous use.The aim of this research is using the Terraza, Cervatana and Almagra models as decision support models within the MicroLEIS to create geo-referenced maps for the purpose of land use planning in an area with 37775 ha extension, which is located in 36°30´ to 36°50´ North latitude and 45°05´ to 45°25´ East longitude. Based on each model effective parameters, bioclimatic deficiency, land capability and qualitative land suitability were determined using above mentioned models. The results of Terraza model showed that rainfed cultivation is not possible for all studied land uses (sunflower, maize and soybean). Also, considering some of the manegement recommendations such as identifying the sensitive time of crops for irrigation, reduce the water consumption without any negative impacts on annual yield. According to Cervatana model results, 91.35% of total area was distinguished as good to excellent, while 8.65% of the area due to soil, slope and erosion limitation factors was classified as moderate  to well lands. Following the land evaluation process, the unsuitable lands determined by Cervatana model are introduced to be stablished as rangeland or forest to prevent the soil degradation.Therefore, qualitative land suitability evaluation of susceptible lands using Almagra model revealed that 10.21% and 89.79% of total area can take place in suitable (S2) and moderately suitable (S3) respectively by soil texture, carbonate, useful depth, drainage and profile development factors. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Decision support models
  • Land use planning
  • MicroLEIS
  • Sustainable Agriculture