تاثیر پلی¬اکریل¬آمید و ماده آلی بر سه نمایه پایداری ساختمان در دو خاک ریز و متوسط بافت با تعداد تر و خشک شدن متفاوت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه تبریز

چکیده

نمایه‌های متفاوتی نظیر پایداری خاکدانه­ها در آب (WAS)، میانگین وزنی قطر خاکدانه در شرایط خیس شدن سریع (MWDf) و رس قابل پراکنش (DC) برای توصیف پایداری خاکدانه ارایه شده‌اند. پلی‌اکریل‌آمید (PAM) در اصلاح ساختمان خاک به طور گسترده به کار رفته است. از اهداف این پژوهش، بررسی استمرار تاثیر PAM بر نمایه­های ذکر شده در دو نوع خاک ریز و متوسط بافت بود. آزمایش به صورت گلدانی با سه تیمار شامل پلی­اکریل­آمید آنیونی(P)  در سه سطح 0، 10 و 30 میلی‌گرم بر کیلوگرم خاک، ماده آلی (OM) به صورت کود دامی پوسیده در دو سطح 0 و 5 درصد وزنی و چرخه تر و خشک شدن (N)در پنج سطح به تعداد 1، 3، 5، 10 و 15 مرتبه اجرا شد. تغییرات متوسط رطوبت در گلدانها در هر چرخه بینFC (معادلkPa  25) و FC 5/0 متغیر بود. آزمایش به صورت فاکتوریل 5×3×2 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. خاک گلدانها در شرایط آزمایشگاه در دمای حدود 25-22 درجه سلسیوس نگهداری شدند. بیشترین مقدار WAS و MWDf در هر دو خاک مربوط به سطح 5% ماده آلی و30 میلی گرم PAM بر کیلوگرم بود. در سطوح یاد شده در مقایسه با شاهد (PAM و ماده آلی صفر)WAS  نزدیک به 28/3 برابر در خاک لوم شنی و 4/2 برابر در خاک لوم رسی افزایش داشت. اوج تاثیر PAM در خاک متوسط بافت پس از سه مرتبه اعمال چرخه تر و خشک شدن ظاهر شد و طی چرخه­های بعدی کاهش یافت. تاثیر PAM بر WAS و MWDf در خاک ریز بافت تا چرخه پانزدهم به طور خطی بالا رفت و کاهش نداشت. تاثیرپذیری DC از PAM در جهت عکس WAS و MWDf بود. ماده PAM به عنوان یک اصلاح کننده کارایی بالایی در بهبودی پایداری خاکدانه‌ها در هر دو خاک از خود نشان داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Polyacrylamide and Organic Matter on Three Structure Stability Indices in Two Fine and Medium Textured Soils Under Various Wetting and Drying Cycles

نویسندگان [English]

  • Mohammadreza Neyshabouri
  • Masume Mirzajani
  • Shahin Oustan
چکیده [English]

Several quantitative stability indices including wet aggregate stability (WAS), mean weight diameter under fast wetting (MWDf) and dispersible clay (DC) have been employed to evaluate soil structure stability. Polyacrylamide (PAM) and organic matter as soil conditioners are vastly used to improve soil structure. This project was carried out to study the effects of PAM and organic matter on aggregate stability of two sandy loam and clay loam soils. It was conducted in pot under greenhouse conditions with applying anionic PAM at three rates (0, 10, 30 mg kg-1), organic matter to form decomposed animal manure < 0.5 mm at two rates (0 and 5 % by weight) and cycles of wetting and drying at five rates (1, 3, 5, 10, 15) with moisture contents ranged from FC to about 1/2 FC. The pots were kept at 22 – 250C under laboratory condition. The experiment was conducted as a factorial based on randomized complete block design with three replications. Indices of WAS, MWDf and DC were measured after 1, 3, 5, 10 and 15 wetting and drying cycles in three replicates. Results showed that with 5 % OM and 30 mg kg-1 PAM , WAS increased about 3.28 times in sandy loam and nearly to 2.4 times in clay loam soil. The climax effect of PAM on WAS in sandy loam occurred after 3 cycles of wetting and drying and thereafter it gradually declined to about half. In the clay loam soil both WAS and MWDf  steadily increased up to 15 cycles and never decreased. The effect of PAM on DC at both rates of PAM application was the reverse of WAS and MWDf. As an organic amendment, PAM appeared to have great ability in improving structure stability in both soils. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aggregate stability
  • Organic matter
  • Polyacrylamide
  • Structure stability indices
  • Wetting and drying cycles