تاثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی و کاشت بر رطوبت خاک و عملکرد گلرنگ در تناوب با گندم در مناطق دیم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

عملیات خاک‌ورزی با هدف بهبود شرایط جوانه‌زنی، تسهیل توسعه ریشه و نهایتاً بهبود رشد گیاه و افزایش عملکرد انجام می­شود. این تحقیق برای بررسی تاثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد گلرنگ در شرایط دیم آذربایجان‌شرقی به مدت 3 سال زراعی اجرا گردید. این تحقیق با 4 تیمار و 4 تکرار بر اساس طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه در خاک با بافت لوم رسی با چهار تیمار:  :T1شخم با گاوآهن برگردان­دار به عمق 20 سانتی‌متر در پاییز + دست‌پاشی کود و بذر و پوشانیدن با هرس بشقابی در بهار (شاهد)، :T2 کاشت مستقیم با خطی‌کار در بهار، ‍‍T3 : استفاده از خاک هم­زن در پاییز و کاشت با خطی‌کار در بهار، :T4 شخم با گاوآهن قلمی در پاییز + استفاده از هرس بشقابی در پاییز + کاشت با خطی‌کار در بهار انجام گرفت. نتایج حاصله گویای تاثیر معنی‌‌دار تیمارهای خاک­ورزی بر رطوبت و جرم مخصوص ظاهری خاک و پیامد آن بر عملکرد گلرنگ در شرایط دیم بود. بیشترین عملکرد دانه گلرنگ با میانگین 929/0 تن در هکتار مربوط به تیمار  T4و کمترین عملکرد دانه به میزان 564/0 تن در هکتار مربوط به تیمارT1 (شاهد) بود. بر مبنای نتایج همبستگی ساده، ارتفاع بوته و تعداد غوزه در بوته به عنوان عوامل با حداکثر تاثیرگذاری در این افزایش عملکرد شناخته شدند. جرم مخصوص ظاهری خاک و رطوبت وزنی خاک نیز از تیمارهای خاک­ورزی متاثر شده و تغییرات معنی­داری را در سطح 1 درصد نشان دادند. به طوری که در عمق 30-0 سانتی متری کمترین مقدار جرم مخصوص ظاهری (158/1 گرم بر سانتی­متر مکعب) و بیشترین میزان رطوبت وزنی خاک به میزان 76/23 و 56/20 درصد به ترتیب در مراحل ساقه­دهی و غوزه­دهی کامل گلرنگ در تیمار T4مشاهده گردیدند، در حالی­که بیشترین جرم مخصوص ظاهری (259/1 گرم بر سانتی­متر مکعب) و کمترین مقادیر درصد رطوبت وزنی خاک 96/20 و 13/18 به ترتیب در مراحل فوق به تیمار  T1تعلق داشت. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Different Tillage and Cultivation Practices on Soil Moisture and Safflower Yield in Rotation with Wheat in Rainfed Regions

نویسندگان [English]

  • Jalil Asghari Meidani
  • Esmaeil Karimi
  • Alireza Pormohammad
چکیده [English]

The aim of tillage practice is the improvement of seed germination condition, facility of root development and improvement of plant growth. For this reason we study the effect of different tillage practices on safflower yield in rotation with wheat in dry lands. This experiment was conducted in RCBD with 4 replications and 4 treatments for 3 years in a rotation with wheat-safflower system. The tillage treatment was carried out after wheat harvesting and included T1: moldboard plow to depth of 20 cm in soil in autumn, handle seedling and fertilizer and the disk harrow in spring,(control), T2: direct sowing with grain drills in spring, T3: using rotavator in autumn and spring planting with grain drills, T4: chisel plow, disk harrow in autumn and grain drills planting was done in spring. Our data showed that among the treatments the highest value of grain yield ,0.929 ton/ha, belonged to T4 and  the lowest value, 0.564 ton/ha, belonged to T1. According to the results of simple correlations, plant height and number of capitula in plant had more effects on yield in respect to other yield components. The highest soil moisture content in stem elongation stage ,23.76%, and blooming stage, 20.56, of safflower belonged to T4. At 0 to 30 cm of soil depth the minimum value of bulk density 1.158 g cm-3, and the maximum gravimetric soil moisture in T4 were observed, while the greatest bulk density 1.259 g cm-3, and the least amount of moisture content in soil belonged to T1 treatment and clay-size fractions. Bulk soil C mineralization was higher in the grazed regime compared to the ungrazed regime most likely because of higher organic C and POM under these conditions. Results revealed that C mineralization was higher in the sand and silt fractions with higher weight proportion in the bulk soil and a low degree of humification in all grazing regimes.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rainfed Condition
  • Rotation
  • Safflower
  • Soil moisture and tillage