ارزیابی کیفی تناسب اراضی یخفروزان اهر برای چغندرقند، پیاز و ذرت با روش‌های محدودیت ساده و پارامتریک ریشه دوم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

این تحقیق در منطقه یخفروزان اهر واقع در استان آذربایجان شرقی جهت ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای محصولات چغندرقند، پیاز و ذرت بر اساس اطلاعات خاک­شناسی 18 واحد نقشه (4 خاکرخ شاهد) انجام یافته و داده­های اقلیمی از ایستگاه هواشناسی اهر گرفته شده است بر اساس جداول سایس و همکاران همه نیازهای زمین­نما، خاک و اقلیمی چغندرقند، پیاز و ذرت و همچنین کلاس­های تناسب کیفی برای محصولات ذکر شده به روش محدودیت ساده و ریشه دوم مشخص گردید. بر اساس نتایج حاصله در سیستم محدودیت ساده برای چغندرقند به ترتیب 66/16% اراضی دارای تناسب متوسط، 22/72% اراضی تناسب بحرانی و 11% اراضی نامناسب و غیر­قابل اصلاح بودند، 12% منطقه مورد مطالعه دارای تناسب متوسط، 44/44% بصورت بحرانی و 44/44% نامناسب و غیر­قابل اصلاح برای پیاز بوده و 77/27 % اراضی دارای تناسب متوسط، 33/33% اراضی تناسب بحرانی و 88/38% نامناسب و غیر­قابل اصلاح برای ذرت می­باشد. در روش پارمتریک 44/44% اراضی دارای تناسب بحرانی، 55/55% اراضی نامناسب و غیرقابل اصلاح برای چغندرقند بود. همچنین 33/33% اراضی دارای تناسب بحرانی و 66/66% اراضی نامناسب و غیر قابل اصلاح برای پیاز بودند. بعلاوه برای ذرت 77/27 % اراضی دارای تناسب متوسط و 66/16% اراضی بصورت بحرانی و 55/55% نامناسب و غیر­قابل اصلاح بودند. لذا نتایج حاصله مؤید کارایی بیشتر روش پارامتریک نسبت به روش محدودیت ساده بوده و علاوه بر محدودیت­های اقلیمی مهم­ترین فاکتورهای محدود­کننده اراضی درصد کربن آلی و ذرات درشت­تر از شن می­باشد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Qualitative Land Suitability Evaluation of Ahar Yakhfarvazan for Sugar Beet, Onion and Maize by Simple Limitation and Parametric Square Root Methods

چکیده [English]

Abstract
In this research work qualitative land suitability evaluation was carried out for Sugar beet, Onion and Maize in Ahar Yakhfarvazan rejoin of East Azerbijan, according to data of 18 mapping units (4 representative profiles) and climatic data that were collected from Ahar climatological station. Based on Sys et al tables all landscape, soil, and climate requirements for sugar beet, onion and maize and qualitative suitability class of the above-named crops were determined by simple limitation and parametric square root methods. According to the obtained results in simple limitation method 16.66%, 72.22% and 11% of the studied area were moderately and marginally suitable, and permanently unsuitable for sugar beet, respectively. Also 12%, 44% and 44.44% of the studied area for onion and 27.77%, 33.33% and 38.88% of it for maize were moderately and marginally suitable and permanently unsuitable, respectively. In parametric square root method, 44.44% of the studied area was marginally suitable and 55.55% was unsuitable for sugar beet. Also 33.33% of the studied area was marginally suitable, 66.66% was unsuitable for onion. Furthermore, 27.77% of the studied area was moderately suitable, 16.66% was marginally suitable and 55.55% was unsuitable for maize. Therefore, the obtained results confirm the fact of higher efficiency of parametric square root method than simple limitation one and in addition to climatic limitations, OC and particles percentage˃2mm are very important limitation factors

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Land Suitability
  • Maize
  • Onion
  • Simple limitation
  • Square root
  • Sugar beet
اتابک­آذر م­ر،1380. مطالعه تناسب اراضی منطقه شکریازی سلماس برای محصولات گندم، جو، چغندرقند، آفتابگردان و یونجه، پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
بنایی م­ح، 1377. نقشه رژیم های رطوبتی و حرارتی ایران. موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، تهران.
تقی­زاده ز، جعفرزاده ع­ا. و شهبازی ف، 1390. مقایسه ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای گندم، آفتابگردان و ذرت با سیستم های FAO و میکرولیز در ایستگاه تحقیقاتی کرکج. مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. دانشگاه تبریز، تبریز.
خوش­زمان ت، 1382. ارزیابی کیفی تناسب اراضی ایستگاه تحقیقات کرکج برای محصولات گندم، سیب­زمینی، ذرت، گوجه­فرنگی، لوبیا، یونجه و کلزا، پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
جعفرزاده ع­ا و زینالی م، 1384. ارزیابی کیفی تناسب بخشی از اراضی فیرورق (خوی) برای محصولات سیب­زمینی، گوجه فرنگی و ذرت. مجموعه مقالات نهمین کنگره علوم خاک ایران، جلد دوم، صفحه­های 408 تا410.
رنجبرلاری م، ابطحی ع و زارعیان غ ر، 1390. ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای محصولات گندم، جو، ذرت، پنبه و برنج درمنطقه غرب مبارک آباد، استان فارس. مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. دانشگاه تبریز، تبریز.
سکوتی اسکوئی ر و قائمیان ن، 1390. ارزیابی و تهیه نقشه تناسب اراضی به روش فائو برای چغندر قند با استفاده از GIS مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. دانشگاه تبریز، تبریز.
شهابی م، 1383. ارزیابی کیفی تناسب اراضی دانشگاه تربیت معلم آذربایجان برای برخی محصولات زراعی مهم منطقه. پایان­ نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
شهبازی ف و جعفرزاده ع ا، 1383. ارزیابی کیفی تناسب اراضی شرکت تعاونی تولید خوشه مهر بناب برای محصولات زراعی گندم، جو، یونجه، پیاز، چغندرقند و ذرت. مجله دانش کشاورزی، شماره 4، جلد 14، دانشگاه تبریز. صفحه­های 69 تا86.
فاتحی ش، حامدی ف و قادری ج، 1390. طبقه بندی تناسب کیفی اراضی و تعیین پتانسیل تولید چغندر قند دردشت کرمانشاه. مجموعه مقالات دوازدهمین کنگره علوم خاک ایران. دانشگاه تبریز، تبریز.
ممتاز ح­ر، 1381. ارزیابی کیفی تناسب اراضی یخفروزان اهر برای محصوات زراعی گندم، جو، گلرنگ، لوبیا، سویا و سیب­زمینی. پایان¬نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز.
ممتاز ح ر، جعفرزاده، ع ا و نیشابوری م ر، 1385. ارزیابی کیفی تناسب اراضی یخفروزان اهر برای برخی از گیاهان زراعی متداول کشت در منطقه، مجله دانش کشاورزی، شماره 3، جلد 16، دانشگاه تبریز. صفحه­های 67 تا 81.
Anonymous. 1983. Guidelines: Land Evaluation for Rained Agriculture. Soil Bulletin, 52, FAO, Rome, Italy.
Armecin RB and Cosico WC, 2010. Soil fertility and land suitability assessment of the different abaca growing areas in Leyte, Philippines. Pp. 238-240. 19th World Congress of Soil Science, Brisbane, Australia.
Bowman R, 2002. Sugarcane growers lead field in climate data. Australian Farm Journal 12 (2): 10-1.
Jafarzadeh, AA, and Atabak Azar, MR, 2004. Land suitability evaluation of shakaryazi region for wheat, barley, sugar beet, Sunflower and alfalfa. Pp. 349-352. Collection of Extended Abstracts, CIGR International Conference, Beijing, China.
Jafarzadeh AA, Khoshzamn T, Neyshabouri MR and Shahbazi F, 2005. Qualitative of land suitability in Karkaj Research Station of Tabriz University for wheat, potato, maize, tomato, bean and alfalfa. ICEM Hyderabad India.95-102.
Jafarzadeh A and Abbasi G, 2006. Qualitative land suitability evaluation for the growth of onion,potato,maize and alfalfa on soils of the Khalatpushan research station, Biologia Bratislava 61 (19): 349-352.
Jafarzadeh A A, Alamdari P, Neyshabouri MR and Saedi S, 2008. Land suitability evaluation of Bilverdy Research Station for wheat, barley, alfalfa, maize and safflower. Soil and Water Res 3 (Special Issue): 581-588.
Khiddir, SM, 1986. A statistical approach in the use of parametric systems applied to the FAO framework for land evaluation Ph.D.Thesis, State Univ,Ghent, Belgium, 141 p.
Mc Garry H and Bristow K, 2003. Soil physical decline with sugarcane production. Pp. 702-707. Proceedings of ISTRO 16: Soil Management for Sustainability. Brisbane.
Osei BA, 1993. Evaluation of some soils in South-Western Nigeria for arable crop production. Soils Sci Plant Anal 24: 757-773.
Rezaei A, Farboodi M and Masihabadi MH, 2010. Land suitability and different planting dates for farming of burley 21 tobacco in Marivan. Pp 9-12. 19th World Congress of Soil Science, Brisbane, Australia.
Saravia Koenow Pinheiro H and Cunha dos Anjos HL, 2010. The assessment of land suitability in the implementation of homogeneous stands of Eucalyptus: prospects for a forest sustainability in Brazil. Pp 148-152. 19th World Congress of Soil Science, Brisbane, Australia.
Sys. C, Van Ranst, E and Dedaveye J, 1991. Land Evaluation. Part II: Methods in Land.Evaluation. General Administration for Development Cooperation. Agri Pub No: 7, Brussels, Belgium.
Young A and Goldsmith R F, 1977. Soil survey and land evaluation in developing countries. A case study in Malawi. The Geographical Journal 143: 407-438.