پیش‌بینی ماهانه تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع در استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت

چکیده

برآورد تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع (ETo) در بسیاری از طرح‌های آبیاری ضروری است. همچنین پیش‌بینی EToبا استفاده از سری‌های زمانی با توجه به کمبود منابع آب در ایران می‌تواند نقش مهمی در برنامه‌ریزی‌های آینده داشته باشد. بر این اساس با استفاده از داده‌های هواشناسی ماهانه ایستگاه‌های سینوپتیک آباده، اقلید، داراب، زرقان، سددرودزن، شیراز، فسا و لار در استان فارس مقادیر ماهانه EToتا پایان سال 1388 محاسبه شد. سپس در هر ایستگاه فرض شد که مقدار ETo  حدود بیست درصد سال‌های آخر وجود ندارد و با این فرض مقدار آن‌ها با استفاده از مدل سری زمانیSARIMA  پیش‌بینی گردید. مقایسه مقادیر پیش‌بینی شده با محاسبه شده EToدر هر ایستگاه از نظر آماری نشان داد که مدل سری زمانی مناسب برای پیش‌بینی EToدر ایستگاه‌های مختلف یکسان نمی‌باشد. به علاوه نتایج نشان داد که در کلیه ایستگاه‌های ذکر شده بین مقادیر محاسبه شده با پیش‌بینی شده EToتفاوت معنی‌داری وجود ندارد. لذا با استفاده از مدل­های سری زمانی مناسب برای هر ایستگاه مقادیر ماهانه EToتا سال 1403 پیش‌بینی گردید. نتایج نیز نشان داد که به طور کلی روند تغییرات ETo پیش‌بینی شده در سطح استان فارس صعودی است.     

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Montly Prediction of Reference Crop Evapotranspiration in Fars Province

نویسنده [English]

  • HR Fooladmand
چکیده [English]

Estimation of reference crop potential evapotranspiration (ETo) is essential in many irrigation projects. Also, concerning the deficit of water reresources in Iran, ETo prediction through using time series has paramount role in future  programming. Based on this, monthly ETo values were calculated using monthly weather data up to year 1388 of synoptic stations in Fars province containing Abadeh, Eghlid, Darab, Zarghan, Dorodzan Dam, Shiraz, Fasa and Lar. Then, in each station it was assumed that about 20 percent of last ETo values were not available, and consequently these values were predicted using time series model of SARIMA, and then the predicted and calculated values of ETo in each station were compared with line one:one, separately. The results showed that the same time series model were not appropriate for all stations. Moreover, the results indicated that there were not significant diferences between the predicted and calculated values of ETo in each stations. Therefore, ETo values were predicted up to year 1403 for each station, separately. The results generally indicated an increasing trend in ETo prediction in Fars province. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fars province
  • Prediction
  • Reference crop potential evapotranspiration
  • Time Series

مراجع

آشگرطوسی ش، علیزاده ا و شیرمحمدی ر، 1384. مدل‌سازی SARIMA بارندگی‌های فصلی (مطالعه موردی: الگوسازی و پیش‌بینی بارندگی در استان خراسان). تحقیقات منابع آب ایران، جلد 1 شماره 3  صفحه­های 41-53.
جلالی، ا و خنجر س، 1388. بررسی نوسانات دمایی با استفاده از مدل سری‌های زمانی و توزیع احتمالاتی (مطالعه موردی شهرستان کرمانشاه). فضای جغرافیایی. جلد 9 شماره 27 صفحه­های  115-132.
جهانبخش س. و باباپور باصر ع ا، 1382. بررسی و پیش‌بینی متوسط دمای ماهانه تبریز با استفاده از مدل آریما (ARIMA). تحقیقات جغرافیایی، جلد 18 شماره 3 صفحه­های 34-46.
جهانبخش س. و ترابی س، 1383. بررسی و پیش‌بینی تغییرات دما و بارش در ایران. تحقیقات جغرافیایی، جلد 19 شماره 3 صفحه­های 104-125.
خورشید دوست ع م.، صنیعی ر. و قویدل رحیمی ی، 1388. پیش‌بینی دماهای کرانگین اصفهان با استفاده از روش سری‌های زمانی. فضای جغرافیایی، جلد 9 شماره 26 صفحه­های 31-48.
خوشحال دستجردی ج. و قویدل رحیمی ی، 1387. کاربرد آزمون ناپارامتری من- کندال در برآورد تغییرات دمایی (مطالعه موردی: اصفهان). فضای جغرافیایی، جلد 8 شماره 22 صفحه­های 21-38.
رحیم‌زاده ف. و عسکری ا، 1383. نگرشی بر تفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور. تحقیقات جغرافیایی، جلد 19 شماره 2 صفحه­های 155-171.
شیرغلامی ه. و قهرمان ب، 1384. بررسی روند تغییرات دمای متوسط سالانه در ایران. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلد 9 شماره 1صفحه­های 9-24. 
فولادمند ح ر، 1386. ارزیابی پنج روش محاسبه تبخیرتعرق ماهانه در منطقه شیراز. علوم کشاورزی، جلد 13 ویژه‌نامه 2 صفحه­های 371-379.
فولادمند ح ر، 1388. برآورد نیاز آبیاری چغندرقند در مناطق مختلف استان فارس در شرایط بحرانی و سطوح مشخص احتمال. مجله چغندرقند، جلد 25 شماره 2 صفحه­های 153-162.
فولادمند ح ر. 1389 تخمین نیاز آبیاری میانگین و بحرانی گیاهان زراعی مهم استان فارس. دانش آب و خاک. (پذیرفته شده برای چاپ). 
فولادمند ح ر.، ترابی ر. امین‌دین ا، 1388. کاربرد آمار در خاک و آب. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت. چاپ اول.
کریم‌زاده مقدم م. و قهرمان ب، 1380. نگرشی آماری بر افزایش تبخیرتعرق گیاه مرجع در مشهد و پیامدهای احتمالی آن. صفحات 95-108. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی راهکارهای مقابله با بحران آب، 18-19 اسفند، دانشگاه زابل. جلد 2.
گل‌کار حمزیی یزد ح ر.، کاوه ف.، قهرمان ب. و صدقی ح، 1386. بررسی روند تغییرات سری زمانی تبخیر- تعرق ماهیانه گیاه مرجع با استفاده از روش پیشنهادی فائو پنمن- مانتیس. علوم کشاورزی، جلد 13 ویژه‌نامه 2
صفحه­های 417-433.
محمدی ح. و تقوی ف، 1384. روند شاخص‌های حدی دما و بارش در تهران. پژوهش‌های جغرافیایی، جلد 53 صفحه­های 151-172.
نیرومند ح ع. و بزرگ‌نیا  ا، 1387. سری‌های زمانی. انتشارات دانشگاه پیام نور،  چاپ چهارم.
Ahmadi SH, and Fooladmand HR, 2008. Spatially distributed monthly reference evapotranspiration derived from the calibration of Thornthwaite equation: a case study, South of Iran. Irrigation Science 26: 303-312.
Allen RG, Pereira LS, Raes D, Smith M, 1998. Crop evapotranspiration. Irrigation and Drainage Paper. No. 56. FAO. United Nations, Rome, Italy.
Chattopahyay N, Hulme M, 1997. Evaporation and potential evapotranspiration in India under conditions of recent and future climate change. Agricultural and Forest Meteorology 87: 55-73.
Cohen S, Iantez A and Stanhill G, 2002. Evaporative climate changes at Bet Dagan 1964-1998. Agricultural and Forest Meteorology 111: 83-91.
Fooladmand HR, 2010. Evaluation of some equations for estimating evapotranspiration in south of Iran. Archives of Agronomy and Soil Science. (Accepted).
Fooladmand HR, and Ahmadi SH, 2009. Monthly spatial calibration of Blaney-Criddle equation for calculating monthly ETo in south of Iran. Irrigation and Drainage 58: 234-245.
Fooladmand HR, and Haghighat M, 2007. Spatial and temporal calibration of Hargreaves equation for calculating monthly ETo based on Penman-Monteith method. Irrigation and Drainage
56: 439-449.
Fooladmand HR, and Sepaskhah AR. 2005. Evaluation and calibration of three evapotranspiration equations in a semi-arid region. Iran-Water Resources Research 1(2): 1-6.
Fooladmand  HR, Zandilak H, and Ravanan MH, 2008. Comparison of different types of Hargreaves equation for estimating monthly evapotranspiration in the south of Iran. Archives of Agronomy and Soil Science 54: 321-330.
Hulme MZ, Zhao C, and Jiang T, 1994. Recent and future climate change in east Asia. International Journal of Climatology 14: 637-.658.
Peterson TC, 2002. Analysis of trends in US and the former USSR pan evaporation. NationalClimateDataCenter, NOAA, 15pp.
Szilagy J, 2001. Modeled area evaporation trend over the conterminous United States. Journal of Irrigation and Drainage Engineering 127(4): 196-200.
Thomas A, 2000. Spatial and temporal characteristics of potential evapotranspiration trends over China. International Journal of Climatology 20 : 381-396.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار