ردپای مصرف آب و تجارت آب مجازی خرما در ایران

نویسندگان

1 گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد،دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

2 استادیار،گروه اقتصاد کشاورزی،دانشکده اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان،زاهدان، ایران

3 دانشجوی دکتری،گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد،دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

چکیده

خرما یکی از مهم‌ترین محصولات باغی ایران است که جایگاه ویژه‌ای در امنیت غذایی، اقتصاد و تجارت محصولات کشاورزی دارد. در حال حاضر ایران یکی از برترین تولید‌کنندگان خرما در دنیا است اما محدودیت منابع آب از اصلی‌ترین چالش‌های تولید این محصول در ایران است. بنابراین هدف این تحقیق بررسی ردپای آب تولید خرما در ایران با استفاده از سه آب خاص به نام‌های آب آبی، آب سبز و آب خاکستری می‌باشد. سپس با استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی که توسط هوکسترا و هانگ معرفی شده است، ردپای تجارت آب برای محصول خرما طی سال‌های  2018 – 2001 محاسبه شد. نتایج نشان می‌دهد متوسط برداشت سالانه از منابع آب جهت تولید خرما در ایران 486/3 میلیارد مترمکعب است که در مجموع 752/69 میلیارد مترمکعب بین سال‌های  2018 - 2001 برای تولید خرما در ایران آب مصرف شده است. 68 درصد (352/2 میلیارد مترمکعب در سال و در مجموع 466/42 میلیارد مترمکعب) از کل نیاز آبیاری خرما در ایران از طریق برداشت از آب‌های زیر زمینی یا به اصطلاح آب آبی، 28 درصد (976/0 میلیارد مترمکعب در سال، در مجموع 526/17میلیارد مترمکعب) از طریق آب سبز و 4 درصد (139/0 میلیارد مترمکعب در سال، در مجموع 764/2 میلیارد مترمکعب) از طریق آب خاکستری تأمین شده است. بررسی ردپای آب تولید خرما نشان داد برای تولید یک کیلو‌گرم خرما در ایران مقدار 304/2 متر‌مکعب آب آبی، 951/0مترمکعب آب سبز و 15/0 مترمکعب آب خاکستری مصرف می‌شود و محتوای آب مجازی محصول خرما در ایران 405/3 مترمکعب بر کیلوگرم است. همچنین با استفاده از مفهوم آب مجازی دریافتیم از سال 2018-2001، 119/9 میلیارد مترمکعب آب در تجارت خرما از ایران به کشورهای جهان صادر شده است و سهم ایران از کل تجارت جهانی آب مجازی خرما 08/25 درصد است. کشورهای امارات متحده عربی، پاکستان، روسیه، ترکیه، هند و افغانستان بزرگترین واردکنندگان آب مجازی خرما از ایران هستند و در آخر مشخص شد فاصله‌ی مکانی و داشتن مرز مشترک تاثیر مثبتی بر تجارت آب مجازی محصول خرما داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Water Footprint of Consumption‏ and Virtual Water Trade of Dates in Iran

نویسندگان [English]

  • Mehdi Safdari 1
  • Seyed Mehdi Hosseyni 2
  • Mehran Hekmatnia 3
  • Amir Dadres Moghadam 2
1 Associate Professor,Department of Agricultural Economics, Faculty of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
2 Assistant Professor,Department of Agricultural Economics, Faculty of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
3 Phd candidate,Department of Agricultural Economics, Faculty of Economics, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
چکیده [English]

Dates is one of the most important horticultural products in Iran, which has a special place in food security, economy, and trade in agricultural products. Now, Iran is one of the biggest producers of dates in the world, but the lack of water resources is one of the main challenges in producing this crop in Iran. Therefore, the purpose of this study is to investigate the water footprint of date production in Iran using three specific waters, namely blue water, green water, and greywater. Then, using the concept of virtual water footprint introduced by Hoekstra and Hang (2003), the water trade footprint for the date crop was calculated for the years 2018-2001. The results show that the average annual harvest of water resources for date production in Iran is 3.486 billion m3, a total of 69.752 billion m3 of water was consumed between 2001 and 2018 to produce dates in Iran. 68% (2.352 billion m3 per year and a total of 426.466 billion m3) of the total need for date irrigation in Iran through abstraction from groundwater or so-called blue water, 28% (0.976 billion m3 per year, A total of 17.526 billion m3 has been supplied through green water and 4 % (0.139 billion m3 per year, a total of 2.764 billion m3) has been supplied through grey water. Examination of water footprint of date production showed that to produce 1 kg of dates in Iran,

کلیدواژه‌ها [English]

  • Date
  • Virtual Water
  • Blue Water
  • Green Water
  • World Trade

مراجع

Ababaei B and Etedali HR, 2014. Estimation of water footprint components of Iran’s wheat production: Comparison of global and national scale estimates. Environmental processes, 1(3): 193-205.
Allan JA, 1997. Virtual water: a long term solution for water short Middle Eastern economies? Pp. 24-29,  School of Oriental and African Studies, University of London.
Allan JA, 1998. Virtual water: a strategic resource. Ground Water, 36(4): 545-547.
Allen RG, Smith M, Perrier A and Pereira LS, 1994. An update for the definition of reference evapotranspiration. ICID bulletin, 43(2): 1-34.
Anonymous, 2007. Date Palm Cultivation, FAO Plant Production and Protection Division No. 156.
Antonelli M, Tamea S and Yang H, 2017. Intra-EU agricultural trade, virtual water flows and policy implications. Science of the Total Environment, 587: 439-448.
Chapagain AK, Hoekstra AY and Savenije HG, 2006. Water saving through international trade of agricultural products. Hydrology and Earth System Sciences Discussions, 10(3): 455-468.
Ghoddusi H and Davari H, 2016. Critically analysis of virtual water from the perspective of policy-making. Journal of Water and Sustainable Development 3(1): 47-58. (In Persian with English abstract).
Hekmatnia M, Hosseini S and safdari M, 2020. Determination and assessment of green, blue and gray water footprints in the international trade of agricultural products of Iran. Iranian Journal of Irrigation and Drainage 14(2): 446-463. (In Persian with English abstract).
Hekmatnia M, Hosseini S and Safdari M, 2020. Water use assessment of date in Sistan and Balouchestan Province based on the concept of virtual water. Iranian Journal of Soil and Water Research, 51(2): 513-524.‏ (In Persian with English abstract).
Hoekstra A, 2010. The relation between international trade and freshwater scarcity (No. ERSD-2010-05). WTO Staff Working Paper.
Hoekstra AY and Chapagain AK, 2011. Globalization of Water: Sharing the Planet's Fresh Water Resources. John Wiley and Sons.
Hoekstra AY and Mekonnen MM, 2012. The water footprint of humanity. Proceedings of the National Academy of Sciences  109: 3232–3237.
Hoekstra AY, 2003. Virtual water trade: proceedings of the international expert meeting on virtual water trade, Delft, The Netherlands, 12-13 December 2002, Value of Water Research Report Series No. 12.
Hoekstra AY, Chapagain AK, Mekonnen M and Aldaya M, 2011. The water footprint assessment manual: Setting the global standard. Routledge.
Huang H, Wang J, Han Y, Wang L and Li X, 2019. Assessing impacts of water regulations on alleviating regional water stress with a system dynamics model. Water Supply, 19(2): 635-643.
Li X, Chen D, Cao X, Luo Z, and Webber M, 2020. Assessing the components of, and factors influencing, paddy rice water footprint in China. Agricultural Water Management 229: 105939.‏
Mohammed S and Darwish M, 2017. Water footprint and virtual water trade in Qatar. Desalination and Water Treatment 66: 117-132.‏
Shahvari N, Khalilian S, Mosavi SH and Mortazavi S A, 2019. Assessing climate change impacts on water resources and crop yield: a case study of Varamin plain basin, Iran. Environmental Monitoring and Assessment, 191(3): 134.
Shirmohammadi B, Malekian A, Salajegheh A, Taheri B, Azarnivand H, Malek Z and Verburg PH, 2020. Scenario analysis for integrated water resources management under future land use change in the Urmia Lake region, Iran. Land Use Policy 90: 104299.
Tian X, Sarkis J, Geng Y, Qian Y, Gao C, Bleischwitz R and Xu Y, 2018. Evolution of China's water footprint and virtual water trade: A global trade assessment. Environment International 121: 178-188.
دانش آب و خاک
دوره 32، شماره 4
دی 1401
صفحه 133-145

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار